y Column in Daily Awami Awaz 21-11-2013 about TV, Media and their role on INTERNATIONAL DAY OF TV

ٽيليويزن جو عالمي ڏينهن ۽ اسانجي چئنلن جو معيار

مهوش عباسي

اڄ هن ترقي يافته دور ۾ جتي اسانجي هٿن ۾ اخبار ، رسالا ، موبائل فون ، ٽيليفون ۽ ريڊيو آهن اتي اسانجي گھرن ، آفيسن ، ڪاروباري مرڪزن توڙي ادارن ۾ ٽيليويزن جي موجودگي ضروري سمجھي وڃي ٿي . ٽي وي جو استعمال 19 صدي کان عام بڻجي ويو تنهن کانپوءِ اقوام متحده 21 نومبر سال 1996 کي ٽي وي جو عالمي ڏهاڙو ملهائڻ جي شروعات ڪئي جنهن جو مقصد حڪومتي ادارن ، ميڊيا ، ٽي وي چئنل جي مالڪن توڙي هر هڪ فرد کي ٽي وي جي بهتر استعمال ۾ پنهنجي ذميدارين جو احساس ڏيارڻ آهي ، ٽي وي تي موجود چئنلن جي اها ذميداري آهي ته هو بهتر معلومات ، حقيقي خبرون ، علم ۽ معاشري کي بهتر بنائڻ جون تجويزون پيدا ڪرڻ آهي ان سان گڏ ماڻهن کي تفريح فراهم ڪرڻ ،  ٽئڪنالاجي ۽ سائنسي معلومات مهيا ڪرڻ ، هر قوم کي پنهنجي تهذيب ۽ ثقافت کي ٻين ملڪن ۾ ٽي وي جي ذريعي اجاگر ڪرڻ آهي . اقوام متحده ٽي وي جي استعمال کي بهتر ۽ ڪارائتو بنائڻ لاءِ هر سال پوري دنيا ۾ ٽيليويزن جو عالمي ڏهاڙو ملهائڻ جو اعلان ڪيو .

ٽي وي کان پهريان ماڻهو ريڊيو شوق سان ٻڌڻ پسند ڪندا هئا جنهن تي تفريحي پروگرام ، ڊراما ، پيغام ۽ خبرون نشر ڪيون وينديو هيون ريڊيو سال 1907 ۾ آيو ۽ 1912 کان آمريڪا جي شهرن ۾ عام ٿيو 1920 ع کان دنيا اندر ريڊيو عام ٿيو ۽ ان تي پروگرام نشر ٿيڻ لڳا ، ان وقت ريڊيو ئي معلومات جو عام ذريعو هو .

1920 ع کان ٽي وي جو استعمال معمول بڻجڻ لڳو ان وقت ٽيليويزن جو استعمال گھرن ۽ آفيسن اندر خبرون ۽ تفريح حاصل ڪرڻ لاءِ ڪيو ويندو هو ، سال 1950 کان ٽي وي عام ماڻهن جو آواز بڻجڻ لڳي ۽ عام ماڻهن لاءِ پروگرام ٿيڻ لڳا ان کان پهريان ٽيليويزن جو استعمال شاهي ۽ اعلى خاندانن کي خوش ڪرڻ لاءِ ڪيو ويندو هو . 1970 ع کان وي سي آر ۽ ڪيسيٽن جو دور شروع ٿيو ، 2009 ع تائين دنيا جي لڳ ڀڳ 78 فيصد گھرن ۽ آفيسن ۾ ٽي وي عام بڻجي وئي .

ٽي وي دنيا اندر موجود ماڻهن کي پوري دنيا بابت علم ۽ ڄاڻ مهيا ڪرڻ جو بهتر ذريعو آهي ، ٽي وي اسان جي ڪائنات ۾ ٿيندڙ حقيقتن ۽ تبديلين کي ڏيکاري ٿي ، ٽي وي ميڊيا لاءِ بهترين ذريعو آهي جيڪا ماڻهن کي فوري خبر ڏئي ٿي ان سان گڏ رابطا برقرار رکي سگھجن ٿا ، ٽي وي جو استعمال اظهار جي آزادي لاءِ ڪيو وڃي ٿو ، ٽي وي اسانجي سماج ۾ هڪ بهترين ڪردار ادا ڪري ٿي ، ماڻهن جا مسئلا کڻڻ ۾ انهن کي حل ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿي ان سان گڏ گھر ويٺي پوري دنيا جو حال احوال ڏئي ٿي . پنهنجي تهذيب ۽ ثقافت کي پوري دنيا اندر اجاگر ڪرڻ ۾ بهتر ڪردار ادا ڪري ٿي ، اڄ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن جا ٽي وي چئنل اسان ڏسي رهيا آهيون ۽ ڪيتري قدر انهن جا کائڻ ، پيئڻ ۽ لباس جي اندازن کي اپنائي رهيا آهيون پر جيڪڏهن اسان پنهنجي تهذيب ۽ ثقافت کي ڏيکاريون ته اسان جي ملڪ جا ماڻهو پنهنجي ئي ثقافتي رنگن ۾ رنڱيل هوندا .

اسانجي پاڙيسري ملڪ ڀارت ۾ 550 جي لڳ ڀڳ ٽي وي چئنل آهن ، جڏهن ته اسانجي ملڪ پاڪستان ۾ 26 نومبر 1964 تي پي ٽي وي يعني پاڪستان ٽيليويزن نيٽ ورڪ کي متعارف ڪرايو جيڪو حڪومتي ٽي وي چئنل هو تنهن کانپوءِ ان جا ٻيا به چئنل آيا جڏهن ته سال 1976 تائين پي ٽي وي جا 3 چئنل عام هوندا هئا ۽ ڊش يا ڪيبل جو استعمال معمول نه هوندو هو . 1967 ۾ راولپنڊي ، اسلام آباد ۽ ڪراچي ۾ ٽيليويزن جا مرڪز قائم ڪيا ويا تنهن کانپوءِ 1974 ۾ ڪوئٽا ۽ پشاور ۾ پڻ اهڙا مرڪز قائم ڪيا ويا . هن وقت پاڪستان ٽيليويزن نيٽورڪ جا 9 چئنل ڪم ڪري رهيا آهن .

گذريل ڪجھ ڏهاڪن ۾ پاڪستان ۾ نجي ٽي وي چئنلن جو رواج پئجڻ لڳو جنهن کانپوءِ هن وقت پاڪستان ۾ ڪيترائي نجي ٽي وي چئنل آهن جن مان هڪ تعليم جو ، 50 کان وڌيڪ تفريحي چئنل ، 80 جي لڳ ڀڳ خبرن جا چئنل ،8 فيشن ، 5 رڌ پچاء ، 20 موسيقي ، 20 فلمن ، 15 مذهبي ، 15 راندين ۽ 5 ٻارن جا چئنل آهن . انهن سڀنن ۾ ڪجھ چئنل سنڌي ، بلوچي ، پشتو ۽ ٻين ٻولين ۾ پڻ آهن .

ڏسجي ته هن وقت ٽيليويزن جو استعمال بهتر نموني نه ٿي رهيو آهي ، امن ، تحفظ ، سماجي ترقي ، واڌاري ۽ بهتري لاءِ قدم نه پيا کنيا وڃن ، دنيا ۾ لکن جي تعداد ۾ ٽي وي چئنل آهن جن مان اڌ کان وڌيڪ بغير لائسنس وارا آهن جن کي اسان غير قانوني چئنل چئي سگھون ٿا . ٽي وي چئنل هن وقت ڪمائڻ جو ذريعو بڻجي چڪا آهن جنهن ڪري ٽيليويزن پنهنجو حقيقي ڪردار ادا نه ڪري رهي آهي . ان جاءِ تي سنڌي خبرن جي چئنلن پنهنجو پاڻ ڀرپور نموني ملهايو آهي ، ٽوپي ، اجرڪ ڏهاڙي کان ويندي سنڌ ڌرتي خلاف ٿيندڙ سازشن خلاف ڀرپور آواز اٿاريو آهي جنهن سبب سنڌ دشمنن جا هٿ مٿي تي اچي چڪا آهن ، پر اهڙن چئنلن جو ٻيو روپ ڏاڍو ڏکوئيندڙ آهي اسانجا تفريحي چئنل جيڪو ڪجھ سنڌي ماڻهن سميت پوري دنيا کي ڏيکاري رهيا آهن نه ئي اهو سڀ اسانجي تهذيب ۽ ثقافت جو حصو آهي نه وري اهي ڪردار اسانجي معاشري جا ڪردار آهن . اسانکي اهڙن ڪردارن کان سخت نفرت آهي جن هر دور ۾ قوم کي نقصان کانسواءِ ڪجھ به نه ڏنو آهي صرف ۽ صرف پنهنجا مفاد عزيز رکيا آهن .

 جنهن جاءِ تي اسان کي معاشري جي  اصلاح ڪرڻ لاءِ اهڙا پروگرام ترتيب ڏيڻ گھرجن جنهن سان نوجوانن ۾ بگاڙ پيدا ٿيڻ بجاءِ سندن اصلاح ٿيڻ گھرجي . اهڙن موسيقي جي پروگرامن ، ڊرامن ، ٽيلي فلمن کان پاسو ڪرڻ گھرجي جن جو معيار ڪڪڙ ، ڪتا ، ڌاڙيل ۽ پوليس ڪلچر هجي . اسانکي ڪاروڪاري ، وڏيري ، جاگيردار ، سردار ، ڀوتار ، ڪمدار ۽ نوڪر کان نڪرڻو پوندو ان جاءِ تي بهتر تعليمي ، اصلاحي ۽ معلوماتي پروگرام ڪرڻ گھرجن ، دهشتگردي ، ڪرپشن ، عورتن ۽ ٻارڙن تي وڌندڙ تشدد جي خاتمي ۽ روڪ ٿام ۾ بهتر ڪردار ادا ڪندڙ پروگرام تيار ڪري معاشري کي براين مان نتاج ڏياري سگھجي ٿي .

تنقيدي ۽ گمراه ڪندڙ پروگرامن بجاءِ ايماندار پوليس آفيسرن تي ٻڌل پروگرام جاري ڪري اسان جي سماج ۾ هڪ بهتر ۽ مثبت سوچ پيدا ڪرڻ گھرجي ، برائي جا پروگرام ۽ خراب ڪردار ڏيکاري معاشري ۾ هڪ اهڙي منفي سوچ پيدا ڪئي وئي آهي جنهن جي ور چڙهي ڪيترائي ٻار ، نوجوان ڇوڪريون توڙي ڇوڪرا برائي کي اپنائي پنهنجو مستقبل خراب ڪري رهيا آهن ، افسوس آهي ته اسانجي ٽي وي چئنل تي منفي ڪردارن کي اهڙو ته ٺاهي سنواري پيش ڪيو ويندو آهي جو ڏسندڙ ان جو عڪس پنهنجي ذهنن ۾ ويهاري ڇڏيندا آهن ۽ پاڻ کي به اهڙو ٺاهي ڇڏيندا آهن . ان جاءِ تي ڊراما نگارن ، ليکڪن ، ڊائريڪٽرن ۽ پروڊيوسرن کي به ڌاڙيلن ، پوليس ۽ دولت جي نشي ۾ ڌت فرعونيت جو روپ ڌاريندڙ وڏيرن کان سواءِ ڪي ڪردار نظر ئي نه ٿا اچن . اسانجي معاشري ۾ اسانکي ڪيترائي بهتر ، ڪامياب ۽ آئڊيل ڪردار نظر اچن ٿا جن تي پروگرام ڪري نوجوانن توڙي ٻارن کي تعليم ڏانهن راغب ڪري سگھجي ٿو .

ٽي وي چئنلن تي نظر وجھون ته خبرن کان وٺي تفريحي چئنل پنهنجي چئنلن جي ريٽنگس وڌائڻ خاطر غير اخلاقي پروگرام نشر ڪري رهيا آهن . بهتر تعليمي ۽ معلوماتي پروگرامن جي پاڪستان ۾ گھٽتائي نظر اچي رهي آهي ، جيڪڏهن ڪجھ خبرن جا چئنل آهن ته ٻين کي لائسنس ڏيڻ بجاءِ اهڙي چئنل جي گھرج ڪئي وڃي جيڪو پاڪستان ۾ موجود نه آهي ، هڪ جاءِ تي هڪ جهڙا ٽي وي چئنل هجڻ جو ڪو فائدو نه آهي ، نون ٽي وي چئنلن جي ڀرمار جي بجاءِ موجوده چئنلن کي بهتر بڻائڻ لاءِ کين پيمرا جي اصولن جو پابند بڻايو وڃي ، ڇو ته هن وقت ٽي وي چئنلن جو استعمال صرف ۽ صرف پئسا ڪمائڻ لاءِ ٿي رهيو آهي . هن وقت ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته ٽي وي جي عالمي ڏينهن کي ڏسندي سٺي سوچ سان اڳتي وڌڻ گھرجي پنهنجي حقن ، تهذيب ، ثقافت کي اجاگر ڪرڻ سان گڏ نوجوان نسل جي بهتر رهنمائي ڪرڻ گھرجي جيڪي مستقبل جا معمار آهن . 

MY Column in Daily Awami Awaz 2-11-2013 about missing persons #Pakistan #Sindh #Baloachistan

گم ٿيلن جي بازيابي يقيني بڻايو !

مهوش عباسي

گم ٿيلن جي بازيابي لاءِ ماما قدير بلوچ جي اڳواڻي ۾ عورتن ، مردن ۽ ٻارڙن تي مشتمل پيرين پنڌ قافلو ڪوئٽا کان ڪراچي پهچي چڪو آهي ، ماما قدير جو چوڻ آهي ته صرف بلوچستان مان 18 هزار کان وڌيڪ ماڻهو کنڀي گم ڪيا ويا آهن جن مان 1500 نوجوانن جا چچريل لاش کين ملي چڪا آهن جڏهن ته حڪومت پاران پوري ملڪ مان گم ڪيل ماڻهن جو تعداد چند سئو ٻڌايو پيو وڃي . ملڪ جي مختلف علائقن مان 2006 کان هن وقت تائين 1601 لا پتا ماڻهن جي گم ٿيڻ جا ڪيس رجسٽرڊ ٿيل آهن ، وزارت داخله طرفان جاري ڪيل رپورٽ مطابق خيبر پختونخواه مان 485 ، بلوچستان مان 124 ، سنڌ مان 170 ۽ پنجاب مان 313 ڪيس سامهون آيا آهن ، ڊفينس آف هيومن رائيٽس ، بلوچستان لبريشن ، يونائيٽڊ فرنٽ ، بلوچستان حڪومت ۽ ٻين ادارن پاران فراهم ڪيل فهرستن مطابق گم ٿيل ماڻهن جو تعداد 2309 آهي .

ٻئي پاسي وزارت دفاع گم ٿيل ماڻهن جي حوالي سان 30 صفحن تي ٻڌل فهرست جوڙي ورتي آهي جيڪا سينيٽ جي قائما ڪميٽي برائه انساني حقوق کي پيش ڪئي وئي آهي ، وزارت داخله جي نيشنل ڪرائسز مئنيجمينٽ سيل جي هڪ رپورٽ مطابق ملڪ ۾ گم ٿيل ماڻهن جو سلسلو 2006 کان شروع ٿيو جنهن جو جائزو وٺڻ لاءِ وزارت داخله 2008 ۾ گم ٿيل ماڻهن جو تعداد ۽ انهن بابت معلومات گڏ ڪرڻ جو سلسلو شروع ڪيو جنهن جي مطابق سيپٽمبر 2006 کان هن وقت تائين سپريم ڪورٽ آف پاڪستان ۾ 416 گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ قانوني پٽيشنون داخل ڪيون ويون ، ڊفينس آف هيومن رائٽس جي سربراه آمنه مسعود جنجوعا جي طرفان وزارت کي ڏنل فهرست ۾ گم ٿيل ماڻهن جو تعداد 194 ٻڌايو ويو آهي . بلوچستان لبريشن يونائٽيڊ فرنٽ جي انگ اکرن مطابق بلوچستان مان 831 ماڻهو گم ٿيل آهن جڏهن ته بلوچستان حڪومت طرفان ڄاڻايل تعداد 949 آهي ٻئي پاسي ميڊيا رپورٽن مطابق بلوچستان مان گم ٿيل ماڻهن جو تعداد 6 کان 8 هزار تائين آهي .

وزارت داخله جي طرفان ڪيتريون ئي اعلى سطحي گڏجاڻيون ڪوٺايون ويون ۽ پوري ملڪ مان گم ٿيل ماڻهن بابت انگ اکر گڏ ڪيا ويا ، جاچ پڙتال بعد ڪيترا ئي نالا ٻه ڀيرا هئڻ سبب خارج ڪيا ويا جنهن کانپوءِ 1601 گم ٿيل ماڻهن جي فهرست ٺاهي وئي ، وزارت جي مطابق گم ٿيل ماڻهن بابت مواد پورو نه هئڻ سبب نادرا ، پاسپورٽ ۽ اميگريشن کان مدد طلب ڪئي وئي ، رپورٽ مطابق نادرا 98 گم ٿيل ماڻهن جي شناختي ڪارڊن جي تصديق ڪئي جڏهن ته 925 ماڻهن جي والدين جو نالو ۽ صوبي جو نالو معلوم ٿي سگھيو ، جڏهن ته ايف آءِ اي 9 گم ٿيل ماڻهن متعلق وزارت کي آگاه ڪيو ته اهي ماڻهو ٻاهرين ملڪن ۾ رهندڙ آهن جن جا نالا پڻ گم ٿيلن جي فهرست ۾ شامل ڪيا ويا آهن . وزارت پاران قائم ڪيل ڪميشن اپريل 2010 تائين 254 ڪيس ختم ڪيا ويا جن مان 134 ماڻهن جي بازيابي به شامل هئي جڏهن ته قائم ڪيل ٻي ڪميشن جنهن جي سربراهي جسٽس (ر) جاويد اقبال جي حوالي ڪئي وئي جنهن 422 ڪيس ختم ڪيا جڏهن ته وزير داخله جي طرفان اعلان ڪيل گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ ٽاسڪ فورس جوڙيو ويو . صوبائي سطح تي گم ٿيل ماڻهن جي انگ اکرن مطابق اسلام آباد مان 39 ، پنجاب مان 313 ، سنڌ 170 ، خيبر پختونخواه 485 ، بلوچستان 121 ، فاٽا 39 ، آزاد جمون ڪشمير 23 ، گلگت بلتستان ۾ 1 ڪيس رپورٽ ٿيا آهن جڏهن ته 422 ڪيس خارج ٿي چڪا آهن . ٻئي طرف بلوچستان صوبي جي بلوچ قومپرست سياسي ۽ مزاحمتي گروپن جو چوڻ آهي ته سندن گم ٿيل ساٿين جا  حقيقي انگ اکر ظاهر نه پيا ڪيا وڃن جڏهن ته اسانجا هزارين ڪارڪنن جي گم ٿيڻ جا ڪيس داخل ٿيل آهن سندن چوڻ مطابق سوين چچريل لاش کين ڏنا ويا آهن ۽ وزارت داخله جي رپورٽن ۽ ڏنل انگ اکرن تي اسان کي يقين نه آهي سندن وڌيڪ چوڻ آهي ته وزارت طرفان ڏنل انگ اکرن جو تعداد ماضي ۾ پرويز مشرف جي حڪومتي دور ۾ گڏ ڪيو ويو آهي جنهن تي اسين يقين ڪرڻ لاءِ هر گز تيار نه آهيون .

ڪيتري وقت کان گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ پوري ملڪ اندر احتجاجن جو سلسلو جاري آهي پر گذريل توڙي موجوده حڪمرانن سنجيدگي جو مظاهرو ڪندي گم ٿيلن جي وارثن سان ڪو سهڪار نه ڪيو آهي هر ڀيري هٿرادو انگ اکر جوڙي متاثر ٿيلن کي انصاف ڏيارڻ جا واعدا وچن ڪيا آهن پر ايترو وقت گذرڻ باوجود هن وقت تائين گم ٿيلن جي وارثن کي انصاف پلئه نه پيو آهي اهڙي انصاف جي آس کڻي ڪوئٽا کان آيل قافلو جڏهن ڪراچي پهتو ته سنڌ جي قومپرستن ، صحافين ۽ هڪ ايم پي اي سندن آڌر ڀاءُ ڪيو جيڪو ناڪافي آهي کين ڪوئٽا کين نڪرندي ڪيترا ڏينهن گذري چڪا آهن ان قافلي جي سرواڻي ڪندڙ ماما قدير مطابق ايترن ڏينهن اندر ڪنهن به حڪومتي اعلى شخصيت مون سان ڪو به رابطو نه ڪيو آهي بلڪه لانگ مارچ دوران مون کي ڪيترن ئي هنڌن تي مارچ کي روڪڻ ۽ ختم ڪرڻ لاءِ ڌمڪايو ويو ۽ مٿن حملا پڻ ڪيا ويا جنهن  جو کيس افسوس رهندو . چونڊن دوران نواز شريف جي بلوچستان اندر ٿيندڙ دورن دوران بلوچن سان ٿيندڙ ذيادتين جي ازالي جا ڪيترائي اعلان ڪيا مگر هن وقت تائين بلوچستان جي ماڻهن کي ڪا به آٿت نه ڏني وئي آهي ، جڏهن ته ملڪ اندر گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ جوڙيل تنظيمن ۽ ٻين ادارن پاران ساڻن ڪو به سهڪار نه ڪيو ويو آهي . هڪ پاسي بلوچستان کان پيرين پنڌ نڪتل ماڻهن جا انصاف لاءِ پير ڦٽجي پيا آهن ته ٻئي پاسي حڪمران آرام ۽ سڪون جي ننڊ سمهي رهيا آهن .

آخر ڇا جي ڪري بلوچن ۽ سنڌين کي ملڪ دشمن قرار ڏئي ساڻن جٺيون ڪيون پيون وڃن آخر ڪيسيتائين ملڪ واسين سان اهڙا سلسلا جاري رهندا ، پيپلز پارٽي جي حڪومتي دور ۾ رحمان ملڪ جتي بلوچن سان ڳالهين جون دعوائون ڪيون اتي کين ڏنڊي جا دڙڪا ڏنا ، حڪمرانن جا اهڙا عمل ٻرندي تي تيل ڇڙڪڻ برابر ثابت ٿيندا آيا آهن ، حڪومت جي اهڙن اڻ وڻندڙ روين سبب بلوچستان جي ماڻهن جي دل آزاري ٿيندي رهي آهي جنهن مان اهو محسوس ٿيندو رهيو آهي ته حڪومت ڳالهيون نه پر ڏنڊي جي زور تي بلوچن کي زير ڪرڻ پئي چاهيو سندن اهڙي ڪردار سبب بلوچن ۾ ڪاوڙ جي شدت پڻ وڌندي رهي آهي . ان لاءِ حڪمرانن کي گھرجي ته بلوچستان ، سنڌ سميت ٻين علائقن مان گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي يقيني بڻائي ماڻهن کي انصاف ميسر ڪري پنهنجا حق ڏياري ماڻهن کي دربدري کان نجات ڏياري وڃي ۽ ملڪ اندر ٻيو بنگلاديش جڙڻ کان بچايو وڃي ان لاءِ ضروري آهي ته ستل حڪمران سجاڳ ٿي پنهنجي ملڪ جي ماڻهن جا منجھيل مسئلا حل ڪن ٻي صورت ۾ اڄ ڪوئٽا کان آيل قافلو ڪراچي ۾ بلوچن جي بازيابي لاءِ احتجاج ڪري رهيو آهي جيڪو وڌي هزارن جي صورت اختيار ڪري اعلى ايوانن تائين به پهچي سگھي ٿو ان لاءِ حڪمرانن کي اکيون کولي ملڪ جي ڀلائي لاءِ صورتحال تي ضابطو آڻڻ گھرجي ، پنهنجي وطن جي ماڻهن کي بي ڪفنو ڪري مارڻ کان بچايو وڃي ، گم ٿيلن جي وارثن جو ساٿ ڏئي انهن کي آٿٿ ڏني وڃي ، اهڙي پاليسي جوڙڻ گھرجي جو ٻيهر اهڙا واقعا سامهون نه اچن ۽ قوم سک جو ساه کڻي سگھي .  

Mehwish Abbasi column in Awami Awaz - عوامي آواز 14--11-2013 #Karbala #Sacrifice #Shaheed #Hussain

Mehwish Abbasi column in Awami Awaz - عوامي آواز 14--11-2013 #Karbala #Sacrifice #Shaheed #Hussain

Mehwish Abbasi column in Awami Awaz - عوامي آواز 14--11-2013 #Karbala #Sacrifice #Shaheed #Hussain

Column by Mehwish Abbasi in Daily awami awaz 14-11-2013 about sacrifice in #Karbala

ڪربلا جي عظيم قرباني

مهوش عباسي

حضرت امام حسين عليه السلام دين اسلام جي سلامتي لاءِ ڪربلا جي ميدان ۾ معصومن سميت قرباني ڏئي اهو ثابت ڪيو ته اهڙي قرباني قيامت تائين ڪو ٻيو ڏئي نه ٿو سگھي. خدا جي راضپي ۽ ناني نبي جو دين بچائڻ خاطر حضرت امام حسين عليه السلام ڪربلا جي تپندڙ صحرا ۾ پنهنجي معصوم ٻچڙن ۽ اصحابن سميت شهادت جو جام پي اسلام جو علم سر بلند ڪيو ۽ پاڻ سرخرو ٿي ويا. ڪيترائي سال گذرڻ باوجود سندن ڏنل قرباني کي ڀيٽا ڏيڻ لاءِ پوري دنيا اندر مجلسون، ذوالجناح، ماتمي جلوس، ننگر نياز جا اهتمام ڪيا ويندا آهن ، اهو سڀ انهن شهيدن جي يادن کي تازو ڪرڻ ۽ مومنن جي لاءِ نجات جو ذريعو آهي. جن شهيدن جو غم ملهايو پيو وڃي انهن جو نانو حضرت محمد مصطفى صلي الله عليه وآله وسلم، بابو علي شير خدا ۽ امڙ فاطمت الزهرى آهي. ڪربلا جي ميدان ۾ شهيد ٿيندڙن جي ياد ۾ کين خراج عقيدت پيش ڪرڻ سان گڏ سندن ياد کي هر ڀيري ورجايو ويندو آهي جڏهن ته عالم سڳورا سندن شهادت تي روشني وجھندا آهن.

تاريخ لکندڙ چون ٿا ته جنهن به جاءِ تي حضرت امام حسين عليه السلام جو ذڪر هلندو آهي ۽ ڪربلا جي شهيدن جي ياد ۾ جيڪا مجلس ٿيندي آهي ۽ ان مجلس ۾ شهيدن جي ياد ۾ ڪو به ماڻهو چند ڳوڙها ڳاڙيندو آهي ته انهن ڳوڙهن کي جناب فاطمت الزهرى پنهنجي رومال ۾ ويڙهي کڻي ويندي آهي جڏهن ته اهڙين مجلسن جو محافظ حضرت غازي عباس علمبردار هوندو آهي. ڪربلا جي ميدان ۾ شهادت ماڻڻ کان پوءِ يزيدين جي لشڪر جڏهن پاڪ بيبين جن جا جنازا رات جو کڄندا هئا اهڙين پاڪ بيبين کي قيدي بڻائي يزيد جي درٻار ۾ پيش ڪيو ويو تڏهن ان مظلوم قافلي کي ڏسڻ لاءِ هزارن جي تعداد ۾ ماڻهو رستن ۽ گھٽين تي گڏ ٿي ويا انهن ماڻهن ۾ اهي ماڻهو به شامل هئي جن امام حسين جي ناني جي پويان نمازون پڙهيون ۽ زندگي جو هڪ وڏو عرصو گڏ گزاريو هو. جڏهن ڪربلا جي ان لٽيل قافلي تي سندن نظرون پيون ته هو زارو قطار روئڻ لڳا انهن ماڻهن مان ڪيترن ماڻهن کي خبر ڪونه هئي ته هي قافلو ڪنهن جو آهي ۽ ڪٿان پيو اچي . جڏهن کين اها ڄاڻ ملي ته اهو قافلو حضور صلي الله عليه وآله وسلم جي لخته جگر ڏهٽي امام عالي مقام حسين عليه السلام جي انهن پاڪ بيبين جو آهي جن ڪربلا جي ميدان ۾ شهادت جو جام پي اهڙي قرباني ڏني آهي جيڪا قيامت تائين ياد رکي ويندي ، تڏهن انهن جي اکين مان لڙڪ ڪري پيا ۽ آهه و پڪار ڪندي چيائون ته اڄ حسيني قافلو ڪربلا جي ميدان مان لٽجي يزيد جي درٻار ۾ پهتو آهي.

يزيد جي درٻار ۾ پهچڻ وقت جناب بيبي زينب سلام الله جيڪو خطبو ڏنو ان يزيد جي درٻار جا برج لوڏي ڇڏيا، تاريخ ۾ اچي ٿو ته لٽيل قافلي جي سرواڻ پاڪ بيبي زينب سلام الله يزيد کي مخاطب ٿي خطبو ڏيڻ شروع ڪيو تڏهن يزيد جي درٻار ۾ موجود پرڏيهي ملڪن جا سفير ۽ وزير يزيد کي انتهائي ڪريل انسان سمجھندي سندس درٻار مان اٿي هليا ويا، زينب سلام الله ۽ حضرت امام زين العابدين جي خطبن يزيد جي درٻار کي لوڏي ڇڏيو ۽ ويٺلن جون اکيون کولي ڇڏيون، تاريخ ۾ اچي ٿو ته حضور صلي الله عليه وآله وسلم جن جي اصحابي حضرت سهل جي ملاقات لٽيل قافلي ۾ موجود معصوم سڪينه سان ٿي. حضرت سهل فرمايو ته مان بيت المقدس ڏانهن وڃي رهيو هئس ته جڏهن شام جي سرزمين ۾ داخل ٿي هڪ آبادي ۾ پهتس جتي ڪيترائي خوبصورت باغ هئا، واهه وهي رهيا هئا، شهر سينگاريل هو، گھرن جي دروازن تي سهڻا ۽ ريشمي ڪپڙي جا پردا لڳل هئا، اتي جا رهواسي ڏاڍا خوش هئا هر طرف طبل ۽ ڊف وڄي رهيا هيا مون سوچيو ته شام جا هي ماڻهو ڪهڙي خوشي ملهائي رهيا آهن ۽ مون ذهن تي زور ڏيندي چيو ته هي ڪهڙي عيد آهي جنهن کان آئون نا واقف آهيان. ايتري ۾ ڪجھه ماڻهن کي ڳالهين ڪندي ڏٺم ۽ انهن ڏانهن وڌندي ويجھو وڃي پڇيم ته توهين ڪهڙي عيد ملهائي رهيا آهيو؟ ڇا جون خوشيون ڪري رهيا آهيو؟ چوڻ لڳا ته شايد تون جھنگلي عرب آهين مون چيو مان اصحاب رسول سهل بن ساد آهيان، ان تي ماڻهو چوڻ لڳا سهل حيرت جو مقام آهي جو آسمان مان رت نه ٿو وسي، زمين نه ٿي ڦاٽي، مون پڇيو ته ڇو ؟ انهن چيو ته هوڏانهن ڏس هي فرزند رسول حضرت امام حسين ابن علي جو سر مبارڪ آهي جيڪو عراق مان سوکڙي طور پيو اچي مان اهي لفظ ٻڌي گھٻرائجي ويس مون چيو الله اڪبر حسين شهيد ٿي ويو ۽ ماڻهو خوشيون پيا ملهائن. مون انهن کان پڇيو ڪربلا جي شهيد امام حسين جو سر مبارڪ ڪهڙي دروازي کان ايندو؟ انهن ماڻهن باب الساعت ڏانهن اشارو ڪيو مان جڏهن اتي وڃي بيٺس ته ڏٺم هڪ قافلو اچي رهيو آهي ان قافلي ۾ شامل هڪ ماڻهو جي هٿ ۾ نيزو آهي ان نيزي تي رسول خدا سان هوبهو مشاهبت رکندڙ سر مبارڪ آهي جنهن کان پوءِ وڌيڪ عجب نظارو ڏٺم ته بنا ڪجاون اٺن تي ڪجھه پاڪ بيبيون نظر آيون انهن مان هڪ معصوم نينگري ڏي وڌي ويس ۽ کانئس پڇيم ته توهان ڪير آهيو؟ جواب ۾ هن وراڻيو ته مان سڪينه بنت حسين آهيان. مون اکين ۾ پاڻي آڻيندي چيو ته اي پاڪ بيبي منهنجي لائق ڪا خدمت هجي ته آئون حاضر آهيان ڇاڪاڻ ته آئون اصحابي سهل بن ساد آهيان. ان معصوم نياڻيءَ فرمايو جيڪڏهن ٿي سگھي ته ان نيزي واري کي چئو ان پاڪ سر مبارڪ کي اڳتي کڻي هلي ته جيئن ماڻهن جي توجهه سر مبارڪ ڏانهن ٿئي ۽ ماڻهو ان کي ڏسڻ ۾ مصروف ٿي وڃن جيئن سندن نگاهون حرم رسول کي ڏسي نه سگھن مان ان نيزي واري ڏي ويس ۽ کيس چيم منهنجو هڪ ڪم ڪندين چيائين ٻڌاءِ مون کين 400 دينار ڏيندي چيو ان سر کي اڳتي کڻي وڃ ته جيئن حرم رسول تي ماڻهن جي نظر نه پوي جنهن تي ان ايئن ئي ڪيو ۽ 400 دينار وٺي سر مبارڪ کي اڳتي وڌائي ويو ان واقعي مان اها ڄاڻ ملي ٿي ته بيبي پاڪ گھٽ عمر جي هوندي به وڏي عقل ۽ فهم واري ڳالهه ڪري وئي.

ڪربلا جي شهيدن جي ڏنل قربانين جي ياد ۾ هر ماڻهو سوڳوار هوندو آهي مختلف طريقن سان شهيدن جي ياد ملهائي امام پاڪ کي دل و جان سان خراج عقيدت پيش ڪئي ويندي آهي، حقيقت اها آهي ته ڪربلا جي شهيدن کي ياد ڪرڻ به عبادت ۾ شمار ٿئي ٿو ڇاڪاڻ جو انهن دين اسلام خاطر جيڪا قرباني ڏني اها هميشه لاءِ امر ٿي وئي. اسان کي امام حسين عليه السلام جي ڏنل قربانين مان سبق حاصل ڪرڻ گھرجي جنهن جو مقصد اهو آهي ته توهان مٿان ڪيتريون ئي تڪليفون يا مشڪلاتون موجود هجن پر پوءِ به حق ۽ سچ جو دامن ڇڏڻ نه گھرجي جيڪو به انسان ان درس کي ورجائيندي ان تي عمل پيرا ٿيندو سو يقينن نا قابل شڪست رهندو.

A column by Mehwish Abbasi in daily awami awaz 10-11-2013 #Technology its advantages and disadvantages

A column by MEHWISH ABBASI About advantages and disadvantages of #Technology in daily awwami awaz 10-11-2013

جديد ٽئڪنالاجي جون خوبيون ۽ خاميون

مهوش عباسي

ڪو وقت هوندو هو جڏهن اسانجي معاشري ۾ قديم شين جو استعمال عام بڻيل هو جيئن خط لکڻ لاءِ قلم ۽ مس جو استعمال، ان کي موڪلڻ لاءِ پوسٽ جو استعمال، پاڻي ڀرڻ لاءِ کوهه جو استعمال، ڪڻڪ ۽ چانور پيهڻ لاءِ جنڊ جو استعمال، اسڪولن ۾ پٽي ۽ سليٽن جو استعمال پر جيئن جيئن وقت گذري رهيو آهي اهي شيون نظرن مان غائب ٿي رهيون آهن ۽ انهن جي جڳهه سائنسي ٽئڪنالاجي والاري آهي، ڇو ته اڄ سائنس ايتري ترقي ڪري رهي آهي جو اهڙين شين کي اڄ جي سائنسي ۽ ٽئڪنالاجي جي دور ۾ استعمال ڪرڻ کي وقت جو زيان ۽ اهڙي ماڻهو کي چريو ۽ پراڻي دور جو سمجھيو وڃي ٿو.

ٽئڪنالاجي جو مطلب آهي ڄاڻ ۽ علم جي ذريعي اوزارن ۽ مشينن جو استعمال ڪندي ڪنهن به اداري يا سسٽم ۾ ڪا به اهڙي تخليق ڪرڻ جنهن سان مشڪل ڪم آسان ٿي سگھن ۽ نئين تخليقن ذريعي ڪائنات ۽ دنيا جي لڪل معلومات حاصل ٿي سگهي. اسان هر پاسي کان سائنسي تخليقن ۽ ٽئڪنالاجي سان گھيريل آهيون، رڌڻي کان وٺي آفيس جي ڪمري تائين هر طرف ٽئڪنالاجي آهي، شهر جي روڊن رستن کان اسڪولن، اسپتالن، ريلوي اسٽيشن، ايئرپورٽ، فيڪٽرين توڙي مختلف ڪمپنين ۾ ڪو به ڪم ٽئڪنالاجي کان بغير ممڪن نه آهي پوءِ مشينن جو استعمال هجي، ڪمپيوٽر جو استعمال يا وري انٽرنيٽ جو استعمال اهي سڀ اسان جو معمول بڻجي چڪا آهن.

انٽرنيٽ اڄ جي دور جي سڀ کان اهم ترين ٽئڪنالاجي سمجھي وڃي ٿي جنهن جي ذريعي اسان پوري دنيا سان رابطي ۾ رهون ٿا ۽ سوشل ميڊيا سميت مختلف ويب سائيٽس جي استعمال سبب ڪا به معلومات، خبر هڪ ٻئي تائين سيڪنڊن ۾ پهچائي سگھون ٿا، هڪ سسٽم تي ويهي پوري دنيا کي ڏسي، سمجھي سگھجي ٿو، ڪائنات جي تخليقن کي سمجھڻ لاءِ سائنسدانن ڪائنات ۾ پنهنجيون ٺاهيل مشينون ڇڏيون آهن جيڪي آسمان تي موجود آهن ۽ موسم سميت مختلف معلومات زمين تي پهچائي رهيون آهن . دنيا اندر روبوٽ ٺاهيا پيا وڃن جنهن سبب فيڪٽرين يا ڪنهن به اداري ۾ سئو ماڻهن جو ڪم هڪ روبوٽ ڪري سگھي ٿو، اهڙي طرح اسان ٽئڪنالاجي جا فائدا ڏسون ته اڻ کٽ آهن، ڪيتريون ئي اسان کي ٽئڪنالاجي فراهم ڪري رهي آهي.

پر هڪ سڪي جا ٻه پاسا هوندا آهن جتي سهولتون آهن اتي نقصان به آهن جن سبب ايئن لڳي رهيو آهي تي ٽئڪنالاجي ماحول ۾ موجود قدرتي خوبصورتي کي ختم ڪري رهي آهي جتي سائنسدانن 100 سالن تائين ٽئڪنالاجي جي واڌاري لاءِ قدرت جي قرباني ڏني، هاڻي اهو سوچي رهيا آهن ته ان قدرتي نظام کي ڪيئن ٻيهر درست ڪجي جيڪو ناممڪن آهي، ٽئڪنالاجي لاءِ جبلن کي ختم ڪيو ويو، ٻيلن کي باهيون ڏئي ساڙيو ۽ ڪٽيو ويو، وڏا وڏا سولر سسٽم، انڊسٽريون لڳايون ويون جن سبب ماحول ۾ ايتري ته گدلاڻ وڌي وئي جو (ozone layer) جيڪا زمين ۽ آسمان جي وچ ۾ هڪ تحفظ ڪرڻ واري ديوار آهي اها ٽٽڻ لڳي آهي جنهن ۾ وڏا خال پئجي چڪا آهن جنهن سبب اها ديوار سج جا شعاءَ روڪي نه ٿي سگھي ۽ دنيا ۾ گرمي پد وڌڻ سان گڏ ڪيتريون ئي بيماريون ڦهلجي رهيون آهن، ان سان گڏ ڪيترن ئي ملڪن ۾ تيزابي برسات پڻ ٿي رهي آهي جنهن جي نقصانن ۾ چمڙي جو ڪينسر، ساهه جون بيماريون، جاندارن جو ان تيزابي پاڻي سبب انڌو ٿيڻ سر فهرست آهن ۽ اها برسات قديمي عمارتن توڙي نين عمارتن کي پڻ تباهه ڪري ٿي، ان ديوار ۾ خال پوڻ سبب سيارو گھٽ ۽ گرمي جي موسم وڌيڪ عرصو هلي رهي آهي.

ٽئڪنالاجي ماڻهن کي ايترو ته مصروف ڪري ڇڏيو آهي جو هڪ گھر ۾ ويٺل گھر ڀاتي هڪ ٻئي کان حال احوال به نه ٿا وٺن، والدين اولاد کان نه ٿا پڇن ته اڄ هو اسڪول ۾ ڇا پڙهي آيو، اولاد والدين کان طبعيت تائين نه ٿو پڇي. سائنسدانن هڪ تحقيق موجب اهو ثابت ڪيو آهي ته ٽئڪنالاجي ۽ موبائل فون جي گھڻي استعمال سبب ماحول ۾ موجود ماکي جون مکيون انهن شعائن سبب مري رهيون آهن جيڪڏهن اهو سڀ ايئن جاري رهيو ته هڪ اهو وقت ايندو جڏهن دنيا جون سڀ ماکيءَ جون مکيون ختم ٿي وينديون ۽ ڪجھه وقت کان پوءِ انسان مري ويندا.

ٽئنڪنالاجي انسانن کي ايتريون ته سهولتون فراهم ڪيون آهن جو انسان سوچڻ ۽ ڪم ڪرڻ جي صلاحيت ڇڏي ڏني آهي جنهن سبب انسان ذهني توڙي جسماني بيمارين ۾ مبتلا رهن ٿا، اڄ جا نوجوان فيس بڪ، وائبر، اسڪائپ ۽ ٽوئٽر جو ايترو ته استعمال ڪري رهيا آهن جو انهن کي راندين يا ٻين مشغلن سميت پڙهائي جو ڀرپور وقت نه ٿو ملي، نوجوان گھر کان ٻاهر وڃي دوستن سان گڏجاڻيون نه ڪري رهيا آهن ڇو ته ٽئڪنالاجي جي ذريعي هو گھر ويٺي هڪ ٻئي سان ڳالهائي ۽ هڪ ٻئي کي ڏسي سگھن ٿا جنهن سبب انهن ۾ سامهون ويهي ڪنهن به موضوع تي ڳالهائڻ جي صلاحيت گھٽ ٿي رهي آهي. ٽئڪنالاجي جي ذريعي هٿرادو ٻج، هٿرادو ڀاڄيون ۽ جانور پيدا ڪيا پيا وڃن، جنهن سبب بيماريون وڌي رهيون آهن ، پر ان سڀ جي باوجود اسان ٽئڪنالاجي مان جان آجي نه ٿا ڪرائي سگھون ڇو ته اڄ جي دور ۾ ان کان سوا اسان جو جيئڻ ڄڻ ته نا ممڪن آهي. اڄ جي 10 سال جي ٻار کي 60 سال جي عمر واري ماڻهو سان ڀيٽائجي ته ڄڻ هو اڄ جي دور جي مناسبت سان اڃان پيدا، ٿيو آهي.

اسان جي اها ڪوتاهي رهي آهي ته جڏهن به اسان وٽ ڪا به نئين تخليق اچي ٿي ته ان کي قبول ڪرڻ بجاءِ ان شي جو غلط تاثر رکون ٿا، جيئن لائوڊ اسپيڪر آيا ته مولوين فتوي جاري ڪئي ته ان جو استعمال ڏوهه آهي، جڏهن ته هاڻي مسجدن ۾ آذان ۽ خطبا لائوڊ اسپيڪرن تي ڏئي رهيا آهن ، ڪيمرا آيا ته تصويرون ڪڍرائڻ واري عمل کي غلط چيو ويو هن وقت ڪو به انسان بغير تصوير ڪڍرائڻ جي حج يا عمري تي نه ٿو وڃي سگھي، ڪوڙ ڳالهائڻ ڏوهه آهي مولوين کي سال لڳي ويا ته انسان ڪوڙ نه ڳالهائن پر سائنس اهڙي تخليق ڪئي جو ڪو به انسان ڪوڙ ڳالهائيندو ته هڪ سيڪنڊ ۾ خبر پئجي ويندي، جڏهن ٽيليويزن جو وقت آيو ته مولوين فتوي جاري ڪئي ۽ ان کي حرام چيو پر هاڻي ٽي وي ڏسجي ته اسانکي پاڪستان جا گھٽ ۾ گھٽ 10 اسلامي چينل ته ضرور ملندا، ٽي وي تي اسانجا عالم سڳورا پنهنجي ڳالهه ، پيغام يا تبليغ ڪندي نظر اچي رهيا آهن.

ٽئڪنالاجي ايتري ته ترقي ڪري چڪي آهي جو هاڻي مستقبل ڏسڻ جون مشينون ٺاهيون پيون وڃن ان کان علاوه ليزر سسٽم کي ايترو ته وسيع ڪيو پيو وڃي جو گھمندي ڦرندي، ڪم ڪندي ڪٿي به اسان بغير ڪنهن ڪمپيوٽر جي اخبار، رسالا، ڪتاب پڙهي سگھون ٿا. اڃان ته اها شروعات آهي لڳي ايئن رهيو آهي ته ايندڙ 100 سالن ۾ انسان صرف پاڳل پڻ جو هجوم بڻجي ويندا ۽ جيڪڏهن ڪنهن شي جي اهميت هوندي ته اها انسان کان وڌيڪ ٽئڪنالاجي جي هوندي.

ان ڳالهه ۾ ڪو شڪ نه آهي ته سائنس اسانجي مشڪلاتن کي آسان ڪيو آهي، اسانکي پوري دنيا سان ڳنڍيو آهي، هر ڪم آسان بڻايو آهي، ڪلاڪن جو ڪم منٽن ۾ ٽئڪنالاجي جي مدد سان ئي ٿي سگھي ٿو پر اسان کي ٽئڪنالاجي تي ايترو دارومدار نه ڪرڻ گھرجي ڇو ته اهڙي عمل سان انسان پنهنجيون صلاحيتون وڃائي ويهندو ۽ جديد ٽئڪنالاجي جو محتاج ٿي پوندو، ان جي هر وقت جي استعمال سبب ڪٿي اسان پنهنجو پاڻ ۽ پنهنجي گھر وارن کي وساري نه ويهون، پنهنجي ذهني ۽ جسماني صلاحيتن کان ڪم وٺڻ ڇڏي ڏيون ، جيڪڏهن اسان کي ٽئڪنالاجي مان فائدو وٺڻو ئي آهي ته اسان کي اهڙيون شيون ايجاد ڪرڻ گھرجن جيڪي ماحول جي گدلاڻ کي روڪي سگھن، جن جي استعمال جي ذريعي قدرت سان جنگ ڪرڻ بجاءِ برائيءَ سان جنگ ڪيون، دنيا ۾ پئٽرول ۽ پيئڻ جي پاڻي جي کوٽ ٿي رهي آهي ان کوٽ کي پورو ڪرڻ لاءِ ٽئڪنالاجي جي ضرورت آهي، دنيا اندر سولر سسٽم ۽ وڻن ذريعي بجلي پيدا ڪرڻ سميت ٻيون ڪيتريون ئي ٽئڪنالاجيون عام آهن پر پاڪستان ۾ اهي فراهم نه آهن جن کي پاڪستان ۾ آڻڻ جي به ضرورت آهي، ڪنهن بهتر تخليق کي تنقيدي نظر کان ڏسڻ بدران ان کي قبول ڪرڻ ئي بهتر آهي پر ان تي مڪمل طور دارومدار رکڻ سراسر غلط آهي، اميد ته سائنس ۾ بهتر نموني سان مثبت تخليقون ٿينديون جن جي ذريعي دنيا ۾ موجود انسان فائدو حاصل ڪرڻ سان گڏ پنهنجي ماحول کي بهتر بڻائيندا ۽ پنهنجي ڪم ڪرڻ ۽ ذهني صلاحيتن کي ڪڏهن به گھٽ ٿيڻ نه ڏيندا.

@MehwishAbbasi Column in Daily awami awaz 3-11-2013 (#Drone on #HakimullahMehsud is Drone on #Pakistan #TTP Talk)

حڪيم الله محسود تي يا پاڪ طالبان ڳالهين تي ڊرون حملو !

مهوش شبير عباسي

ڇنڇر جي ڏينهن جيڪا سڀ کان وڏي خبر پاڪستاني ميڊيا تي نظر آئي اها تحريڪ طالبان پاڪستان جي سربراه حڪيم الله محسود جي آمريڪي ڊرون حملي ۾ 5 ساٿين سميت مارجڻ واري خبر هئي. آمريڪا سندس سر جي قيمت 50 لک ڊالر مقرر ڪئي هئي، درِ خيل ۾ هڪ گھر مٿان ٻه ميزائل حملا ڪري کين ماريو ويو ، جنهن کانپوءِ پاڪستان سميت پوري دنيا ۾ هڪ نئين صورتحال نظر اچي رهي آهي. جنهن جنهن ملڪ ۾ طالبان جا گروه سرگرم آهن، اهي ان ڳالهه کي وٺي پريشان آهن ته هاڻي انهن جي ملڪ ۾ طالبان جو ڪهڙو رد عمل هوندو، سڀ کان ڳڻتيءَ جوڳي صورتحال پاڪستان ۾ نظر اچي رهي آهي. جنهن وقت حڪيم الله محسود تي ڊرون حملو ڪيو ويو، ان وقت تحريڪ طالبان جو وفد پاڪستان سان ٿيندڙ ڳالهين بابت گڏجاڻي ڪري رهيو هو، جڏهن ته ٻئي ڏينهن تي پاڪستان طرفان 3 رڪني وفد کي طالبان سان ڳالهين جي عمل کي شروع ڪرڻ لاءِ تحريڪ طالبان پاڪستان ڏانهن روانو ٿيڻو هو، ان حملي بعد تحريڪ طالبان پاڪستان جو چوڻ آهي ته حڪيم الله محسود جو خون رائگان نه ويندو ۽ هو ان ڳالهه جو بدلو وٺندا.

طالبان پنهنجي حڪومت جي شروعات افغانستان کان ڪئي سال 1995ع ۾ جڏهن انهن افغانستان تي حملو ڪيو ۽ فتح حاصل ڪئي، تنهن کانپوءِ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ طالبان ڦهلجي ويا ، پاڪستان اندر تحريڪ طالبان پاڪستان قائم ڪئي وئي جيڪا مشرف جي دور ۾ وڌي وئي. مشرف جي دور ۾ تحريڪ طالبان پاڪستان جو سربراه بيت الله محسود رهيو جيڪو محترمه شهيد بينظير ڀٽو جي قتل ۾ ڄاڻايو ويو، بيت الله محسود 2009ع ۾ هڪ آمريڪي ڊرون حملي ۾ مارجي ويو جنهن کانپوءِ 20 آگسٽ 2009ع تي حڪيم الله محسود کي تحريڪ طالبان پاڪستان جو سربراه منعقد ڪيو ويو، حڪيم الله محسود جو ٻيو نالو ذوالفقار محسود هو . حڪيم الله محسود پاڪستان اندر ڪيترين ئي دهشتگرد ڪاررواين ۾ ملوث رهيو ان ملڪ ۾ ڪيترائي خود ڪش حملا پڻ ڪرايا ، حڪيم الله محسود کي پاڪستان اندر طالبان جو بي رحم ويڙهاڪ سمجھيو ويندو هو ۽ هو گهڻي حد تائين پاڪستان سان ڳالهين جو حامي نه هو، آمريڪي مفادن کي به حڪيم الله محسود نشانو بڻايو، 20 ڊسمبر 2009ع ۾ هڪ خود ڪش حملي ۾ سي آءِ اي جا 7 ايجنٽ ماريا ويا جيڪي پڻ حڪيم الله محسود جي سربراهي ۾ ماريا ويا.

هاڻي جڏهن حڪيم الله محسود مارجي چڪو آهي ته تحريڪ طالبان پاڪستان، مجلس شوريٰ جو اجلاس گھرايو ويو آهي، طالبان ڌڙن کي مضبوط ڪرڻ جي ڪوشش پڻ ڪئي پئي وڃي ۽ تحريڪ طالبان پنهنجي نئين سربراه جي چونڊ پڻ ڪئي وئي، جنهن اجلاس ۾ شريڪ 60 ميمبرن مان 43 ميمبرن خان سيد سجنا جي نالي تي اتفاق ڪندي کيس ووٽ ڏنا، خان سيد سجنا حڪيم الله محسود جو قريبي ساٿي ۽ دوست رهي چڪو آهي جيڪيو پڻ پاڪستان سان ڳالهين جو حامي آهي پر ڏسجي ته، آهي ته هو به هڪ دهشتگرد ۽ دهشتگرد ڪڏهن به پنهنجن مفادن ۽ مطالبن خاطر انسانن تي رحم نه ڪندا آهن.

جنهن وقت پاڪستان جو وزير اعظم نواز شريف آمريڪي دوري لاءِ روانو ٿيو هو، ان وقت پشاور اندر چرچ تي حملو ڪيو ويو، جنهن تي نواز شريف آمريڪا اندر طالبان خلاف اڻ وڻندڙ بيان جاري ڪيا، جنهن مان لڳي ايئن رهيو هو ته پاڪستاني حڪومت جا ملڪ خلاف رويا تبديل ٿي چڪا آهن .

هن وقت پاڪستان جي سياست ۾ هڪ وڏي هلچل پيدا ٿي چڪي آهي ، نظر ايئن اچي رهيو آهي ته آمريڪي ڊرون حملو پاڪستان ۽ طالبان وچ ۾ ڳالهين جي عمل کي روڪڻ لاءِ ڪيو ويو، ڳالهين جي شروع ٿيڻ کان اڳ ئي حڪومت کي مشڪلاتن کي منهن ڏيڻو پئجي رهيو آهي، طالبان جو پاڪستان ۾ رد عمل انتهائي ڳڻتيءَ جوڳو آهي. طالبان تي حملو آمريڪا ڪيو پر طالبان آمريڪا کي نقصان نه ٿا پهچائي سگھن، جنهن جو بدلو هو پاڪستان کان ئي وٺندا ۽ پاڪستان اندر قتل و غارت واري صورتحال ۾ وڌيڪ اضافو ٿيندو، پاڪستان جي معاملن ۾ غير ملڪي قوتن جي مداخلت ملڪ جو امن امان خراب ڪري رهي آهي، غير ملڪي قوتون ڪڏهن به نه ٿيون چاهين ته پاڪستان ۾ امن امان واري صورتحال پيدا ٿئي، جنهن سبب هو ملڪ ۾ حملا ڪرائي صورتحال کي وڌيڪ بگاڙي رهيا آهن ، هن وقت جڏهن طالبان جو سربراه مارجي چڪو آهي ته ملڪ جي صورتحال وڌيڪ خطرناڪ نظر اچي رهي آهي ، ملڪ اندر ڪيترن ئي علائقن ۾ طالبان طرفان ٿيندڙ امڪاني ڪاررواين کي روڪڻ ۽ عوام کي تحفظ ڏيڻ لاءِ فوج مقرر ڪئي وئي آهي. لڳي ايئن رهيو آهي ته طالبان جي رد عمل سبب پاڪستان کي ڪيترن ئي بيگناهه ماڻهن جا لاش کڻڻا پوندا، پاڪستان جي صورتحال بگڙجي وئي ته پوءِ ان کي ملڪي توڙي بيروني طاقتون شايد روڪي ئي نه سگھن، جڏهن ته لائين آف ڪنٽرول تي ڀارت طرفان حملا ڪري شهرين ۽ سڪيورٽي عملن کي ماريو پيو وڃي، جيڪو حڪومت لاءِ پڻ پريشان ڪندڙ مرحلو آهي.

پاڪستان اندر ڏوه ۽ دهشتگردي واري صورتحال گذريل سالن ۾ گهڻي وڌي چڪي آهي، جنهن جي ڪري پاڪستان جنگ واري صورتحال ۾ نظر اچي رهيو آهي. دهشتگرد حملا پاڪستان ۾ معمول بڻجي چڪا آهن ، بيگناه ماڻهن کي ماريو پيو وڃي ، اسڪولن ۽ عبادتگاهن کي نشانو بڻايو پيو وڃي، ملڪ جا روڊ رستا، جيل ۽ حساس ادارا تباه ڪيا پيا وڃن. اهڙي صورتحال ۾ طالبان جي سربراه تي حملو ڄڻ پاڪستان جي عوام جي جانين ۽ امن جي ڳالهين لاءِ خطرو آهي . ملڪ جي حڪمرانن عوام کي واعدن ۽ دعوائن کان علاوه ڪجھه به نه ڏنو آهي. جيڪڏهن ڪجھه ڏنو آهي ته جمهوري دور ۾ 100 کان وڌيڪ دهشتگرد حملا ۽ هزارين بيگناه ماڻهن جا لاش ڏنا آهن. ملڪ جي جيڪا اڄ صورتحال آهي 10 سال اڳ ان کان بهتر هئي ، طالبان جا 30 کان 35 گروه سرگرم ٿي چڪا آهن، جن کي ڪراچي ۽ پنجاب مان سپورٽ ملي رهي آهي. ملڪ کي ڪمزوري مان ڪڍيو وڃي ته جيئن ڪا به ٻاهرين طاقت ملڪ ۾ داخل ٿي ملڪي مامرن ۾ مداخلت نه ڪري سگھي، جڏهن ته حڪومت جي اها اولين زميداري آهي ته ملڪي سلامتي کي يقيني بڻائي ۽ پنهنجي عوام جي جان ۽ مال جي حفاظت ڪري

a cloumn on #Drone attack #Hakeemullah Awami Awaz - عوامي آواز 3-11-2013 by Mehwish ABBASI

Recieving Sindh rani award 2013 For best column writer

Missing persons and responsbility of government Column By Mehwish ABBASI #ppp #MQM #Baloachistan #Pakistan #Sindh #PTI #PMLN

گم ٿيل ماڻهو ۽ رياست جي ذميداري

مهوش عباسي

پاڪستان ۾ missing جي معني لاپتا آهي پر مشهور ويب سائيٽ Wikipedia ۽ انسائيڪلو پيڊيا موجب پاڪستان ۾ missingجو مطلب زوري لاپتا ڪرڻ آهي ،اسانجي ملڪ اندرانساني حقن جي لتاڙ ڪيتري عرصي کان جاري آهي ان ۾ تيزي آمر حڪمران جنرل پرويز مشرف جي دور ۾ ٿي ، ڊڪٽيٽر مشرف جي دور ۾ سنڌي بلوچ اڳواڻ ۽ قومپرست ڪارڪن وڏي تعداد ۾ گم ٿيڻ شروع ٿيا ، آمريڪي ”وار ان ٽيرر “ ۾ پاڪستان کي ڌڪڻ لان پوءِ ڊڪٽيٽر مشرف آمريڪا کي گھربل جهادي لا پتا بڻايا ۽ کين ڊالرن عيوض آمريڪا ۾ وڪرو ڪيو جيڪو مختلف وقتن تي ايئن به چوندو هو ته گم ٿيل ماڻهو پنهنجي مرضي تحت افغانستان ۾ جهاد ۾ حصو وٺڻ ويا آهن جن کي گم ڪرڻ جا الزام اسان مٿان مڙهيا پيا وڃن . انساني حقن جي ڪميشن سندس اهڙن بيانن جي مذمت ڪئي ۽ کائنس پڇاڻو ڪيو ويو ته ڪجھه مذهبي ماڻهو افغانستان ۽ ٻين علائقن اندر جهاد خاطر وڃي سگھن ٿا پر بلوچ ۽ سنڌي قومپرست ڪارڪن آخر پاڻمرادو گم ڇو ٿيا آهن.

بلوچستان جي وڏي وزير ڊاڪٽر عبدالمالڪ بلوچ ڪراچي ۾ پريس ڪانفرنس کي خطاب ڪندي اهڙن قومپرست ڪارڪنن جي بازيابي ۾ ناڪامي جو اعتراف ڪيو ۽ مسئلن جي جڙ ايف سي کي ڪوٺيو. هن وڌيڪ چيو ته اسان بلوچن سان جيڪا واعدا ڪيا ان ۾ گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي جو مسئلو حل ڪري نه سگھيو آهي ان موقعي تي ڊاڪٽر صاحب بلوچستان جي ڪجھ علائقن اندر حڪومتي رٽ نه هئڻ بابت پڻ آگاه ڪيو ، ان کانسواءِ بلوچستان ۾ گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ ڪوئٽا کان ڪراچي تائين بلوچ اڳواڻن جي اڳواڻي ۾ لانگ مارچ شروع ڪيو ويو آهي جن اڳوڻي ۽ موجوده حڪمرانن تي الزام مڙهيندي چيو آهي ته بلوچستان جي بيگناهه ماڻهن کي ماريو ، اڇليو ۽ گم ڪيو پيو وڃي جڏهن ته گهرو وزير چوڌري نثار جو چوڻ آهي ته هن وقت گم ٿيل ماڻهن جو مامرو انتهائي گنڀير ٿي چڪو آهي ڪيترن ئي وارثن کي خبر به نه آهي ته ته سندن پيارا ڪٿي ڪهڙي حال ۾ ۽ ڪنهن وٽ آهن، گهرو وزير جو وڌيڪ چوڻ آهي ته اها ذميداري حڪومتي ادارن تي لاڳو ٿئي ٿي ته هو گم ٿيل ماڻهن جي مامري کي ترت حل ڪن، ملڪ جي اعلي عدالت پڻ ان مامري تي پڻ ڪيترا ڀيرا تحرڪ وٺي ملوث ادارن کي سخت تنبيهه ڪندي گم ٿيل ماڻهن بابت پڇاڻو ڪري چڪي آهي جنهن کانپوءِ گم ٿيل ماڻهن جي گهڻي بازيابي ته نه ٿي سگھي آهي، پر چند گم ٿيل ماڻهن کي بازياب ڪرايو ويو آهي، پر ڪي به سنجيده قدم نه کنيا ويا آهن نظر ايئن اچي رهيو آهي ڄڻ گم ٿيل ماڻهو جهڙوڪ ڪي غير ملڪي آهن .

اڄ تائين بلوچستان ، سنڌ ، خيبر پختونخواه ، پنجاب ۽ فاٽا مان ڪافي ماڻهو لاپتا آهن جنهن ۾ وڏو انگ سنڌ ۽ بلوچستان جي قومپرستن جو آهي جن بابت سندن وارثن جو چوڻ آهي ته اسانجا گم ڪيل نوجوان چچريل لاشن جي صورت ۾ واپس مليا آهن ،يا مٿن ايترو جسماني تشدد ڪيو وڃي ٿو جو هو پنهنجون ذهني صلاحيتون وڃائي ويهن ٿا ، ڪن ماڻهن تي ايترو تشدد ڪيو وڃي ٿو جو انهن کي جسماني توڙي ذهني طورٺيڪ ٿيڻ ۾ سال لڳي وڃن ، ڪيترائي آزادي ماڻڻ کانپوءِ زندگي هارائي ويهن ٿا ڪيترن نوجوانن جا چچريل لاش روڊن ، رستن ۽ مختلف هنڌن تي بي يارو مددگار اڇلايا وڃن ٿاجن مان ڪيترن جي سڃاڻپ پڻ نه ٿي ٿئي .

قومي ڪارڪنن کي جيئرو ساڙڻ ۽ مٿن انتهائي غير انساني ورتاءُ ڪيو وڃي ٿو، جيتوڻيڪ اهو سلسلو هڪ ڊڪٽيٽر جي دور ۾ شروع ٿيو پر افسوس جمهوري حڪومتن به ان سلسلي کي جيئن جو تيئن جاري رکيو آهي ، اهو ئي سبب آهي جو وفاقي سياست ۾ يقين رکندڙ بلوچ اڳواڻ سردار عطاءُ الله مينگل ، اختر مينگل سميت ڪيترائي اڳواڻ حڪومت کي اهڙين ڪاررواين جو سلسلو بند ڪرڻ بلوچستان جي لاپتا ماڻهن جون زندگيون بچائڻ ۽ سندن بازيابي لاءِ احتجاج ڪري چڪا آهن .

بلوچستان اندر ٻرندڙ اهڙي باهه سبب بلوچستان جون حالتون بگڙي چڪيون آهنجنهن سبب بلوچستان جو ڪنٽرول جمهوري حڪومت جي انتظام هيٺ نه آهي ۽ بلوچستان اندر حڪومت نالي جي ڪا به شي نه آهي ، آخر ڪيسيتائين ماڻهن تي تشدد ڪري کين خاموش ڪرائي سندن وسيلن تي قبضو ڪيو ويندو . بلوچستان ۽ سنڌ جا ماڻهو پنهنجي صوبن جا وسيلا سندن حوالي ڪرڻ جي گھرج ڪري رهيا آهن جنهن سبب کين ملڪ دشمن ڪوٺي ڪيترا سنجيده معاملا حل ڪرڻ بجاءِ آمرن ۽ جمهوريت جي دعويدارن جي هٺ سبب تباهي ڏانهن وڃي رهيا آهن ، آخر سڄي قوم ۽ ملڪ جا سنجيده اڳواڻ گڏ ٿي سنڌ ۽ بلوچستان جو حل ڇو نه ٿا ڪڍن ،ڪيترن بيگناه انسانن کي عدالتن ۾ پيش نه ڪرڻ جمهوريت پسندن کي زيب نه ٿو ڏئي جيڪا اسانجي ناڪامي ، قانون ۽ آئين تان اعتماد کڄڻ جي برابر آهي، جيڪڏهن اهڙا عمل جاري رهيا ته ملڪ جو ڇا ٿيندو؟

ڪيترائي ڀيرا اسانجا حڪمران پنهنجي غلط ڪرتوتن سبب بلوچن کان معافيون طلبي چڪا آهن پوءِ به سندن روين ۾ بهتري نه آئي آهي . گم ٿيل ماڻهن کي واپس آڻي عدالتن ۾ پيش ڪرڻ ۽ آغاز حقوق بلوچستان جا اعلان به ڪيا ويا جن تي عمل ڪرڻ بجاءِ بلوچن کي دهشتگرد ڪوٺيو ويو ۽ کين ڏنڊي جي زور تي سڌو ڪرڻ جا دڙڪا ڏنا ويا . گذريل سال اقوام متحده جي انساني حقن واري چار رڪني ٽيم پاڪستان پهچي گم ٿيل ماڻهن واري ڪميشن جي سربراه پرڏيهي وزارت جي ايڊيشنل سيڪريٽرين سان ملاقاتن کانسواءِ پنجاب ، خيبرپختونخواه ، ڪوئٽا ، اسلام آباد سميت ملڪ جي مختلف علائقن جو دورو ڪيو .

گڏيل قومن جي آيل وفد کي ملڪ جي مختلف علائقن جو دورو ڪرايو ويو جن گم ٿيل ماڻهن جي وارثن سان ملاقاتون ڪيون ۽ گم ٿيل ماڻهن جا انگ اکر گڏ ڪيا ، جيڪو عمل ان وقت جي حڪومت کي ڏکيو ضرور لڳو پر حڪومت جي مجبوري هئي جو هو گڏيل قومن جي ٽيم کي اهڙي عمل کان روڪي نه پيا سگھن ڇو ته پاڪستان هيومن رائٽس جو ميمبر آهي جيڪڏهن سندن ڪمن ۾ رنڊڪ وجھن ها ته کانئن ميمبرشپ کسي وڃي ها. گڏيل قومن جي آيل ٽيم انگ اکر ته گڏ ڪري ورتاپر سندن ڪارروائي تي ڪو عمل ٿي نه سگھيو آهي نه ئي ملوث ادارن کان ڪو پڇاڻو ڪيو ويو آهي ، نه ئي کين ڪيل انساني حقن جي خلاف ورزي تي ڪا سزا ڏني وئي. انٽيليجنس ايجنسيون آخر ڪهڙي قانون تحت هلي رهيون آهن ، ڪنهن آڏو جواب ده آهن ان بابت حڪومت کي ڪا به ڄاڻ نه آهي ، جڏهن ته سڄي دنيا کي خبر آهي ته اسانجي حڪومت ۽ عدالتون ايجنسين جون تابع آهن . اهڙين حالتن اندر اقوام متحده جي آيل ٽيم کي ڇا صحيح انگ اکر مليا هوندا جيڪو هڪ سواليه نشان آهي ڇو ته پوليس ، ايف سي ۽ ملڪ اندر موجود ايجنسيون پنهنجي جان آجي ڪرائڻ خاطر هڪ ٻئي تي الزام مڙهي رهيا آهن ۽ گم ٿيل ماڻهن جا حقيقي انگ اکر ظاهر نه ڪري رهيا آهن .

آخر قوميتن کي ڪهڙي سزا ڏني پئي وڃي ۽ اهو سلسلو ڪيسيتائين جاري رهندو ، حڪومت جي ناڪامي سبب مختلف سياسي سماجي اڳواڻن ، سڄاڻ ڌرين حڪومت جي ناڪامي جو اعتراف ڪندي ملڪ اندر بنگلاديش جهڙيون حالتون پيدا ٿيڻ جهڙا خدشا پڻ ظاهر ڪري ڇڏيا آهن . جنهن ملڪ اندر قانون ، آئين ۽ عدالتن جي فيصلن جو احترام نه ڪيو وڃي اتي حالتون ڪو به رخ اختيار ڪري سگھن ٿيون . جنهن ملڪ اندر هزارين ماڻهن کي پنهنجا حق گھرڻ سبب لاپتا ڪيو وڃي ، قومي ڪارڪنن سان اهو غير انساني ورتاءُ ڪيو وڃي، جنهن بابت ڪيترائي عدالتي فيصلا اچي چڪا آهن جن تي ڪا به ڌر عمل ڪرڻ لاءِ تيار نه آهي ، اهڙي طرح جيڪڏهن هر پاسي انساني حقن جي لتاڙ جاري رهي ،اسانجا حڪمران ۽ انساني حقن لاءِ جڙيل ادارا خاموش تماشائي وارو ڪردار ادا ڪندا رهيا ۽ سنجيدگي سان غور ويچار نه ڪيو ته اسين ڪڏهن به نيڪ نامي حاصل نه ڪري سگھنداسين ان لاءِ اسانکي پنهنجيون ذميداريون سمجھڻ گھرجن جن کي پوري ايمانداري سان بجا آڻي گھربل حقن جي بهتري لاءِ نيڪ نيتي سان ڪم ڪرڻ ۾ ئي اسانجي معاشري جي بهتري آهي، ان لاءِ اسانکي بلوچستان جي وزير اعلي جي بيان کي سنجيدگي سان وٺڻ گھرجي ۽ بلوچستان کان بلوچ اڳواڻن جي شروع ٿيل لانگ مارچ تي سوچ ويچار ڪرڻ گھرجي، ساڳي طرح سنڌ اندر گم ڪيل بيگناهه قومپرست ڪارڪنن جي بازيابي لاءِ اپاءَ ورتا وڃن.

A column by Mehwish Abbasi in Awami Awaz - عوامي آواز 31-10-2013 ABOUT MISSING PEOPLE #Pakistan #Sindh #Baloachistan