Mehwish Abbasi's column in Awami Awaz - عوامي آواز 29-12-2013 #Dream of #Peace #Pakistan #Islam #IntihaPasandi

my column in daily awami awaz 29-12-2013 #MehwishAbbasi #Aman jo khwab

امن جو خواب ڪڏهن پورو ٿيندو !؟

مهوش شبير عباسي

گذريل ڪيترن ئي سالن کان پاڪستان ۾ خوف جي فضا قائم آهي. سوال اهو ٿو پيدا ٿئي ته ان خوف مان نڪرڻ جو ڪهڙو رستو آهي، پاڪستان ۾ ماڻهو پنهنجي مذهب ۽ فرقي ۾ رهندي به خوف ۾ مبتلا آهن. هن سال عاشوري تي راولپنڊي ۾ مذهبي ويڙهه جو خوفناڪ منظر سامهون آيو جنهن سبب شهر ۾ ڪرفيو لاڳو ڪيو ويو ڪيترائي ماڻهو زخمي ٿيا، مدرسن ، امام بارگاهن ۽ مذهبي ڪتابن کي شهيد ڪيو ويو. مطلب ته هاڻي ملڪ جون حالتون ايتريون ته خراب ٿيڻ لڳيون آهن جو ڪرفيو لڳائڻ ۾ به دير نه ٿي ڪئي وڃي، هن ملڪ ۾ هاڻي نماز به نه ٿي پڙهي سگھي، مغربي وزيرستان ۾ نماز پڙهندڙ فوجين تي فائرنگ ڪري کين شهيد ڪيو ويو . دنيا اندر موجود اسلامي ملڪن ۾ فرقيواريت يا مذهبي بنيادن تي فساد ضرور ٿين ٿا پر ڪٿي به مسجدن، امام بارگاهن، جمعي نماز، جنازي نماز، عيد نماز يا محرم جي جلسن ۾ اهڙي طرح فائرنگ، بم ڌماڪا يا دهشتگرد حملا نه ٿا ٿين ڇو ته ٻين ملڪن ۾ صورتحال ضابطي ۾ آهي پر اسان وٽ رياست مذهبي ڇڪتاڻ کي روڪڻ ۾ ناڪام وئي آهي، جڏهن ته رياست تي ذميداري عائد ٿئي ٿي ته هو هر ماڻهو جي جان ۽ مال جي حفاظت ڪري ۽ انهن کي سياسي ، سماجي توڙي مذهبي آزادي مُهيا ڪري پر رياست توڙي حڪومتي ادارا ان سڀ ۾ ناڪام آهن.

طالبان ، انتها پسند ماڻهن ۽ دهشتگردن پاڪستان جي عوام کي محدود بڻائي ڇڏيو آهي ، ماڻهن کي ڊيڄاري ، ڌمڪائي ، خوفزده ڪري رکيو وڃي ٿو ، انهن جو مقصد ادارن ، پوليس اسٽيشنن ، بازارن ، اسڪولن توڙي عبادت گاهن کي ويران ڪرڻ آهي جنهن سبب هو اهڙين جڳهن تي حملا ڪري رهيا آهن ، دهشتگرد هر ڳالهه کي سڪيورٽي جو مسئلو بڻائڻ چاهن ٿا پوءِ اها ڪرڪيٽ هجا يا وري مسجدن ۾ عبادت . ملڪ ۾ هينئر تائين فرقا واريت جي فسادن ۾ هزارين ماڻهو قتل ٿيا آهن ملڪ ۾ هر طرف ننڍا ننڍا وزيرستان قائم ڪيا ويا آهن اهڙا ادارا جن ۾ نوجوانن کي انتها پسندي جي تربيت ڏني وڃي ٿي ۽ جهاد جي نالي تي معصومن جون زندگيون ورتيون وڃن ٿيون ، پاڪستان جو عوام اڄ مذهبي انتها پسندي جي خوف ۾ ورتل آهي جڏهن ته ملڪ ۽ مذهب دشمن بنا ڪنهن خوف جي هٿيارن جي بنياد تي پنهنجا مقصد ماڻي رهيا آهن جنهن سبب انهن جي دلين مان قانون جو خوف ختم ٿيڻ آهي ۽ رياست پنهنجي رٽ قائم ڪرڻ ۾ ناڪام ٿي رهي آهي ، جيڪڏهن شروع کان ان طرف ڌيان ڏني وڃي ها ته اڄ مسئلو ايترو نه وڌي ها ، انهن سڀن مسئلن کي حل ڪرڻ جي زميواري حڪومت تي لاڳو ٿئي ٿي ان سان گڏ مذهبي عالمن تي به فرض آهي ته ملڪ کي اهڙي صورتحال مان نجات ڏيارن ، اهڙن واقعن ۾ ڪجھه مصنوعي مولوي ۽ عالم شامل آهن انهن خلاف ڪارروائي ڪرڻ جي سخت ضرورت آهي ڇو ته اهي به رياست جو حصو آهن ۽ انهن جا ڏوهه عوام آڏو آندا وڃن .

حڪومت ۽ رياستي ادارن کي گھرجي ته ملڪ ۽ عوام کي مذهبي انتها پسندي ۽ فرقا واريت جي فسادن مان نجات ڏئي ۽ امن امان جي فضا قائم ڪري ماڻهن کي خوف ۽ حراس مان نجات ڏئي ڇو ته هن وقت ملڪ مذهبي انتها پسندي جي ور چڙهي چڪو آهي، ماڻهن ۾ جهاد ۽ فرقا واريت جون سوچون منتقل ڪيون پيون وڃن ڪو به ماڻهو پنهنجي عقيدي مطابق آزادي سان عبادت به نه ٿو ڪري سگھي جيڪا هڪ افسوسناڪ ۽ پريشاني واري صورتحال آهي. اسلام امن ڀائيچاري ۽ سلامتي وارو مذهب آهي اسلام ڪٿي به جنگ، ويڙهه، انتها پسندي جو درس نه ٿو ڏئي اسانجو مذهب سلامتي وارو مذهب آهي. اميد ته اسانجي ملڪ کي جلد کان جلد اهڙن فسادن مان آجو ڪيو ويندو جيڪو فرض مذهبي اسڪالرن، عالمن توڙي حڪمرانن جو آهي .

mY Column about #Christmas in daily sobh Karachi 25-12-2013 #Merry Christmas #Xmas

Colunmn by Mehwish Abbasi (Me) in Daily Awami Awaz newspaper 25-12-2013 #Parliament #Religion #State #Politics #Paksitan

My column published in daily awami azwaz 25-12-2013

پارليامينٽ جا تماشا!

مهوش شبير عباسي

اسلامي جمهوريه پاڪستان هڪ اسلامي ۽ جمهوري ملڪ جنهن ۾ 18 کان 20 ڪروڙ جي لڳ ڀڳ آبادي رياستي ادارن، حڪمرانن، سياسي توڙي مذهبي ليڊرن جي ڇپر ڇانو ۾ رهي آهي، جتي هن عوام کي اظهار جي آزادي جو حق حاصل نه آهي. پاڪستان ۾ ڪڏهن جمهوريت جو دور رهيو ته ڪڏهن ڊڪٽيٽرشپ يعني فوجين ۽ سامراجين جو دور، جنهن کي عوام جي آزادي جو دور نه سمجهيو ويندو هو، پر هن وقت ملڪ ۾ جمهوريت آهي جنهن جو مقصد عوام جي حڪمراني آهي پر عوام جي ئي دور ۾ عوام سان ۽ ملڪ سان ڇا ٿي رهيو آهي ملڪ جنگي حالتن مان گذري رهيو آهي جنهن ۾ نقصان صرف ۽ صرف عوام جو ٿي رهيو آهي، ملڪ ۾ هلندڙ سياست ۽ مذهبي جنگ اهڙي صورتحال اختيار ڪري چڪي آهي جنهن ۾ ملڪ جي تباهي کان سواءِ ڪجھ نظر نه اچي رهيو آهي، انتها پسندي ماڻهن جي ايڪي ۽ طاقت کي ختم ڪري ڇڏيو آهي، اڄ ملڪ ۾ عوام مهانگائي، انتها پسندي، دهشتگردي، بيروزگاري، ميرٽ جي لتاڙ جهڙن سوين مسئلن ۾ ورتل آهي جنهن جي ڪري اڄ جي عوام اڄ جو نوجوان مستقبل لاءِ سوچي ئي نه رهيو آهي ڇو ته هو اڄ مسئلن جي ڄار ۾ ڦاٿل آهن. اهڙي صورتحال ۾ ملڪي ترقي معاشي توڙي سماجي ترقي ڪٿي به نظر نه اچي رهي آهي ڇو ته ملڪ جي عوام توڙي ادارن کي ان طرف راغب ئي نه پيو ڪيو وڃي نه وري اسانجي نوجوانن کي اهڙي سوچ کان محروم رکيو پيو وڃي .

بحرحال ان سڀ جي پاڙ ڇاهي ؟ وجهه ڇا آهي ؟ وجهه آهي تباهي، بربادي، انتها پسندي، مذهبي ويڙهه ۽ ملڪ جي سياست جنهن کي سياست گھٽ مفاهمت گھڻي چئي سگھجي ٿو. هن وقت پاڪستان انتهائي خطرناڪ رستي طرف وڌي رهيو آهي اهڙي رستي ڏانهن جتي سياست صرف نالي جي هوندي باقي حقيقت ۾ مذهبي انتها پسندي هوندي، دنيا اندر پاڪستان اهو واحد ملڪ آهي جنهن ۾ مقامي انتظاميا ختم ٿي رهي آهي، پارليامينٽ جو ڪردار ختم ٿي رهيو آهي، ڪاميٽيون ڪم جون ناهن رهيون، ملڪ اندر سول سوسائٽي ۽ رياستي ادارن جو خاتمو ٿي رهيو آهي. ملڪ جي سياست صرف عالمي ادارن تي هلي رهي آهي، جيڪي ماڻهو سياست ۾ پرجوش ۽ ڀرپور نظر ايندا هئا اهي آفيسن ۽ گھرن تائين محدود ٿي سياست ڪري رهيا آهن، محنت پسند ۽ سچن ماڻهن جي سياست ۾ کوٽ ٿي رهي آهي، پارليامينٽ اندر ٿيندڙ روز روز جا تماشا ملڪ جي بدنامي جو سبب بڻجي رهيا آهن ۽ ملڪ جو نالو خراب ڪري رهيا آهن، عام ماڻهن جي مسئلن تي اسيمبليون خاموش آهن اوگرا جا مسئلا پارليامينٽ خاموش، بجلي جي قيمتن ۾ اضافو، گئس جي بندش تي به پارليامينٽ خاموش اسيمبليون ۽ پارليامينٽ ڳالهائن ٿيون ته غير ضروري معاملن تي، جيڪڏهن بحث ۽ تماشا ٿين به ٿا ته غير ضروري معاملن تي . ڪنهن وقت هاري، مزدور ۽ شاگردن جي سياست هوندي هئي ملڪ ۾ انهن جون يونين قائم هونديون هيون هاڻي اهي به محدود ڪيا ويا آهن معذرت سان ته شاگرد يونين سپريم ڪورٽ جي حڪم سان ئي ختم ڪيون ويون ڪورٽ جو چوڻ هو ته شاگرد پڙهائي ڪن سياست نه، پر حيرت جي ڳالهه اها آهي ته شاگردن کان بهتر سياست ڪير ڪندو ؟ ڇا اهي ڪندا جيڪي ڪوڙيون ڊگريون وٺي اقتدار حاصل ڪري عوام کي لٽن ۽ ڦرن ٿا ؟

ڪو وقت هوندو هو ته فلم، شعرن ۽ ادب ذريعي سياست ڪئي ويندي هئي، مزاحمتي ۽ انقلابي شاعري ڪئي ويندي هئي، پر هاڻي صورتحال ان جي ابتڙ نظر اچي رهي آهي. هاڻي بندوقن ۽ گولين جي سياست ٿي رهي آهي، مذهب، رنگ، نسل، ذات ۽ زبان تي سياست ٿي رهي آهي، هڪ ملڪ پاڪستان ۽ ان ۾ 4 صوبا! پر لڳي ائين رهيو آهي ته هاڻي 18 کان 20 ڪروڙ عوام هزارين فرقن ۾ ورهائجي چڪو آهي، جنهن جي ڪري ٻڌي نه رهي آهي ۽ ملڪ مزور ٿي چڪو آهي، جيڪا انتهائي خطرناڪ صورتحال آهي، پر هي سڄو فصل 20 کان 30 سالن تائين پوکيل ٻج جو نتيجو آهي، سياڻن سچ چيو آهي ته جيڪو پوکبو اهو ئي لڻبو. اڄ اهو فصل ملڪ ۾ پنهنجون پاڙون مضبوط ڪري بيٺو آهي، جنهن جو فائدو صرف سياسي ماڻهن کي ملي رهيو آهي.

ملڪ ۾ ڪرپشن چوٽ چڙهيل آهي ان ڳالهه تي اسانجي سياستدانن جي هڪ راءِ ناهي، ملڪ ۾ ميرٽ جي لتاڙ آهي ان ڳالهه تي به سياسي رهنمائن جي هڪ راءِ ناهي، جمهوريت جو حال ڇا ٿي رهيو آهي، دهشتگردي آهي، مهانگائي آهي، بيروزگاري آهي سڀ سامهون هوندي ان تي سياستدان هڪ پيج تي نه آهن مختلف پارٽين جا اڳواڻ پارليامينٽ ۾ هئڻ باوجود عوام کي روڊن تي گهلي احتجاج ڪرائي رهيا آهن ته پوءِ سندن پارليامينٽ ۾ موجود هئڻ سواليه نشان آهي؟ دهشتگرد قتل ٿين ٿا ته کين شهيد سڏيو وڃي ٿو اهي شهيد آهن يا نه ان تي به سياستدان توڙي مذهبي ڌريون متفق نه آهن، پوءِ جڏهن اسان جا رهنما ۽ سياسي پارٽيون ئي ڪنهن هڪ راءِ تي قائم نه آهن ته عوام ڪيئن پاڻ ۾ ايڪو ۽ ٻڌي آڻيندي ملڪ ڪيئن طاقتور ٿيندو ۽ ملڪ ۾ ترقي ڪيئن ايندي؟

پر پوءِ به اميد نه ٿي ختم ڪري سگھجي ڇو ته اميدن سان ئي دنيا قائم آهي ڪا ننڍڙي اميد ڪا روشني جي ننڍڙي ڪرڻ ملڪ کي ٻيهر امن، ڪاميابي ۽ ترقي ڏانهن گامزن ڪري سگھي ٿي، رياستي نظام ۾ بهتر تبديلي جي ضرورت آهي اسانجي عوام ۽ نوجوان ملڪ کان باغي ٿي چڪا آهن جن کي اهڙي سوچ مان ڪڍڻ گھرجي. ملڪ کي سخت محنت جي ضرورت سان گڏ ايماندري ۽ ٻڌي جي ضرورت آهي، ملڪ جي ادارن کي ترقي ڏانهن وڌائڻ گھرجي، ملڪ جي اڪانامي کي وڌائڻ سان گڏ اسان جي نوجوانن کي مسئلن مان نڪري سائنس، آرٽس ۽ ٻين شعبن ۾ پاڻ کي مڃرائڻ گھرجي ته جيئن پاڪستان به ترقي يافته ملڪن ۾ شامل ٿئي، اهو ڏينهن پري نه آهي جڏهن پاڪستان جا نوجوان پاڻ کي هر ميدان ۾ مڃرائيندا ۽ بهتر سياسي، مذهبي، سماجي ۽ تعليمي ماحول پيدا ڪندا.

My column in daily awami awaz 22-12-2013 #Karachi peace #Police #Pakistan state

My Column in Daily Awami awaz 22-12-2013 #Karachi crisis #Targeted operation #POlice #Pakistan

ڪراچي مسئلو ۽ رياست جي ذميداري

مهوش شبير عباسي

گذريل ڪيترن ئي سالن کان ڪراچي ۾ امن امان جي صورتحال انتهائي خراب ۽ ڳڻتي جوڳي نظر اچي رهي آهي بم ڌماڪا ، ٽارگيٽ ڪلنگ ، مذهبي انتها پسندي ، سياسي ٽارگيٽ ڪلنگ ، فرقا واريت ، ڀتا خوري ، اسٽريٽ ڪرائم ، بئنڪن مان ڦر لٽ ڪراچي ۾ معمول بڻيل آهن . قانون لاڳو ڪندڙ ايجنسيون، سياسي توڙي مذهبي جماعتون هن وقت گڏ ٿي ڪراچي جي مسئلن جو حل ڪڍڻ چاهين ٿيون جنهن کانپوءِ وزير اعظم نواز شريف امن جو خواب کڻي ڪراچي پهتو ۽ آل پارٽيز ڪانفرنس گھرائي وئي جنهن ۾ ڪراچي جي معاملن تي ڳالهايو ويو. آل پارٽيز ڪانفرنس ته ٿي وئي پر سڀ سياسي جماعتون هڪ پيج تي گڏ نه ٿي سگھيون ڪنهن کي اجلاس ۾ شرڪت تي اعتراض هيو ته ڪنهن گورنر هائوس وڃڻ کان انڪار ڪيو .

ڪراچي ۾ هن وقت امن جي نالي تي شروع ٿيل ٽارگيٽڊ آپريشن جو ٽيون مرحلو هلي رهيو آهي ، ٽارگيٽڊ آپريشن 5 سيپٽمبر 2013 ع کان شروع ڪيو ويو هن وقت تائين 513 مقابلا ڪيا ويا جنهن ۾ 76 ملزم ماريا ويا ۽ 13،000 کان وڌيڪ گرفتار ڪيا ويا جن مان 11،000 لاپتا آهن ، 72 مشين گنز ، 2475 پستول ، 116 دستي بم ۽ ٻيا ڪيترائي هٿيار هٿ ڪيا ويا آهن پر ان سڀ جي باوجود به ڪا واضع تبديلي نظر نه اچي رهي آهي ڏوهه تڏهن به ٿي رهيا هئا هاڻي به ٿي رهيا آهن. ان ٽارگيٽڊ آپريشن دوران ڏوهارين هٿان 2500 بيگناه ماڻهو قتل ٿيا ۽ 25 بئنڪ ڊڪيتيون ٿيون آهن جن ۾ ڪيترائي گارڊ ۽ پوليس اهلڪار هٿيار بندن هٿان شهيد ٿي چڪا آهن . هن آپريشن ۾ پوليس جي اوليت ٽارگيٽ ڪلنگ کي روڪڻ جي آهي ته جيئن بيگناهه قتل روڪيا وڃن ۽ قاتلن کي پڪڙيو وڃي. ان آپريشن شروع ٿيڻ تي سياسي پارٽين ايترو ته شور مچايو جو ڪراچي اندر موجود ڏوهاري ۽ قاتل هوشيار ٿي ويا ۽ انهن مان ڪيترائي نام نهاد ڏوهاري ڪراچي مان فرار ٿي ٻين ملڪن ۽ شهرن ڏانهن منتقل ٿي ويا جڏهن ته آپريشن جو ٻڌي ڪراچي اندر غير قانوني اڏن سان گڏ ڪيترائي مافيا ۽ هٿيارن جا اڏا بند ڪيا ويا جنهن جي ڪري اتي ڪم ڪندڙ ماڻهو بيروزگار ٿي ويا ۽ اهي اسٽريٽ ڪرائيم ۾ ملوث ٿيڻ لڳا جنهن جي ڪري هن وقت ڪراچي ۾ اسٽريٽ ڪرائم ۾ واڌ اچي چڪي آهي اهڙن ڏوهن ۾ واڌ جو وڏو سبب بي روزگاري ، بک ۽ افلاس آهي ڪيترائي ماڻهو بک ، بدحالي ۽ بيروزگاري جي ڪري ڏوهن ۾ ملوث ٿي وڃن ٿا ۽ پوءِ انهن کي اهڙي صورتحال مان ڪڍڻ مشڪل ٿي وڃي ٿو .

پوليس مطابق 12،000 ٽارگيٽ ڪلرز کي گرفتار ڪيو ويو آهي جيڪڏهن واقعي ايتريون گرفتاريون ٿيون آهن ۽ هن وقت تائين اهي ڏوهاري پوليس جي حراست ۾ آهن ته پوءِ ڪراچي ۾ اڃان تائين ٽارگيٽ ڪلنگ ڇو هلندڙ آهي سڄو شهر ته ٽارگيٽ ڪلر نه آهي ، حقيقت اها آهي ته پوليس ڪارروايون ڪري ڏوهارين کي پڪڙي ته ڏوهاري جيلن کي منهن به ڏين ٿا پر انهن مان ڪيترائي جلد آزاد ٿي وڃن ٿا ڪيترن ڏوهارين کي سياسي پارٽين جي حمايت حاصل آهي ته ڪن کي وري عدالت گھٽ ثبوت هجڻ ڪري آزاد ڪري ڇڏي ٿي ، اهي ڏوهاري جيڪي ثبوت نه هجڻ ڪري آزاد ٿين ٿا اهي ٻيهر اسان جي شهرن ۾ اچي ان کان وڌيڪ طوفان مچائيندا ۽ پهريان کان وڌيڪ ڏوهه ڪندا ، ان ڪري پوليس جي زندگين کي به خطرو آهي ڇو ته ڪيترائي ڏوهاري پوليس تي پڻ حملا ڪري بدلو وٺڻ چاهين ٿا ۽ انهن کي اهڙا آپريشن ڪرڻ کان روڪڻ چاهين ٿا ، اهڙن آپريشن دوران پوليس آفيسر به ماريا وڃن ٿا انهن سان به وارداتون ٿين ٿيون انهن کي به لٽيو ۽ ڦريو وڃي ٿو سندس معصوم ٻارڙن ۽ گھر ڀاتين جون حياتيون پڻ داءَ تي لڳل رهن ٿيون .

اسان جي ملڪ جو قانوني نظام ايترو ته پوئتي ۽ سست آهي جو هڪ ڪيس کي ختم ٿيڻ لاءِ سال لڳي وڃن ٿا جنهن سبب ڪيترائي فريادي عدالتن جا چڪر ڪاٽي ٿڪجي پوڻ سبب ڪيسن تان هٿ کڻي وڃن ٿا ، عام ماڻهن جا لکين ڪيس عدالتن ۾ پيڊ آهن، روز روز شنواين جون نيون تاريخون ڏنيون وڃن ٿيون ، ڏوهارين جا ڪيس جلد نه ختم ٿيڻ سبب ڏوهن جي وارداتن ۾ گھٽتائي نه اچي رهي آهي ٻين ملڪن ۾ اهڙن ڪيسن لاءِ الڳ قانون ۽ عدالتون آهن جن اندر ڏوهارين کي جلد کان جلد سزا ڏئي ڪيس ختم ڪيا وڃن ٿا ان جي لاءِ پاڪستان ۾ به بهتر نموني ان صورتحال کي حل ڪرڻ جي ضرورت آهي ته جيئن ڏوهاري ٻيهر معاشري ۾ اچي تباهي نه پکيڙن ۽ بيگناه ماڻهن جو قتل عام نه ٿئي جهڙي محنت سان ڪراچي آپريشن جاري آهي ايتري ئي ايمانداري سان ان کي انجام تائين پهچائڻ گھرجي ته جيئن امن امان جي فضا حقيقت ۾ قائم ڪري سگھجي ۽ سياسي پارٽيون اهڙن آپريشن جو نالو کڻي مفاد حاصل نه ڪري سگھن ڇو ته ڏوهارين خلاف ڪارروايون ڪرڻ پوليس جو فرض آهي اهڙن عملن کي مفادن لاءِ استعمال ڪرڻ اسان جي رهنمائن کي جڳائي نه ٿو اقتدار ۽ سياسي پارٽين جا جملا تبديل ٿيندا رهندا آهن انهن جي مفادن جي جنگ به جاري هوندي آهي ۽ ڪيترائي دفعا پنهنجو اقتدار بچائڻ لاءِ اهڙين ڳالهين جو سهارو به وٺندا آهن . حڪومتون ته اينديون ۽ وينديون پر سياسي پارٽين ۾ ٻڌي نه هجڻ جي ڪري ملڪ تباهه ٿي رهيو آهي. آپريشن جو شروع ٿيڻ سڀني سياسي پارٽين جي فرمائش هئي پر ان جو ساٿ ڪير نه ڏئي رهيو آهي ، 13،000 ڏوهاري گرفتار ته ٿيا آهن پر ملڪ جي فرسوده نظام ۽ سياسي نظام جي ڪري ان ڳالهه جي يقين دهاني نه ٿي ڪرائي سگھجي ته هاڻي ڪراچي جي عوام انهن ڏوهارين کان آجي ٿي وئي آهي ؟

سياسي پارٽين جي مداخلت سبب پوليس ۽ عوام ۾ وڇورٽيون پيدا ٿي چڪيون آهن جڏهن ته پوليس تي اعتماد ڪرڻ جي ضرورت آهي انهن جو ساٿ ڏيڻ جي ضرورت آهي پوليس کي يقين ۽ اعتماد ڏيارڻ گھرجي ۽ پوليس جي ذهن ۾ انهن جا فرض ويهارڻ گھرجن ته جيئن هو ڪڏهن به گمراهه نه ٿين ۽ عوام کي به مٿن اعتماد ڪرڻ گھرجي . اڄ جي صورتحال اها آهي ته ڏوهاري پوليس کان ڪنهن ريت به نٿا ڊڄن هو بي خوف ٿي پوليس تي حملا ڪري رهيا آهن.

حڪومت کي گھرجي ته پوليس ۽ ڪراچي جي عوام جو ساٿ ڏئي انهن سان ذيادتين کي روڪي ۽ انهن کي سک جو ساهه کڻڻ ڏئي پوليس کي فري هينڊ ڏنو وڃي ته جيئن هو ڏوهارين کي سزا تائين پهچائن ، ڏوهن ۾ ڪمي تڏهن ئي ٿيندي جڏهن پوليس جي ڪيل ڪاررواين جو عدالتون ، سياسي پارٽيون ۽ حڪومت ساٿ ڏيندي ۽ ڪراچي آپريشن کي ڪنهن به صورت ۾ نه روڪيو وڃي جيڪڏهن ايئن ٿيو ته پوءِ ڪراچي جي صورتحال وزيرستان جهڙي ٿيڻ ۾ دير نه لڳندي .

My column published in daily awami awaz 16 December 2013 about politicians in #Parliament @AbbasiMehwish

پارليامينٽ جو ڪردار ڪڏهن بدلبو؟

مهوش عباسي

پاڪستان ۾ جنهن قسم جي سياست ڏسڻ لاءِ اسان کي ملي رهي آهي شايد ئي ايئن دنيا جي ٻئي ڪنهن ملڪ ۾ ٿيندو هجي . اليڪشن هجي ته چونڊن کي صاف ۽ شفاف بنائڻ لاءِ عدالتن کان وٺي هر ماڻهو ڪوشش ڪندو آهي پر موجود سياست ان کي صاف ۽ شفاف بنائڻ نه ڏيندي آهي ، چونڊن کانپوءِ عوام جا چونڊيل نمائندا اقتدار ۽ پارليامينٽ ۾ اچي پنهنجون سيٽون سنڀاليندا آهن اهي پاڻ کي عوام جا حقيقي نمائندا سڏائيندا آهن ، اليڪشن کان پارليامينٽ تائين جو سفر اهي نمائندا عوام جي مليل ووٽن سان ئي طئي ڪندا آهن عوام انهن کي اختيار ڏئي اسيمبلين تائين پهچائيندي آهي . پارليامينٽ اها جڳهه آهي جتي عوام ۽ ملڪ جا فيصلا ٿيندا آهن ، بل پاس ٿيندا آهن ، قانون سازي ڪرائي ويندي آهي ، عوام جي ڀلائي لاءِ آواز اٿاريو ويندو آهي پر شايد پارليامينٽ جو اهو مقصد پاڪستان ۾ گھٽ رهيو آهي جيڪڏهن ايئن ٿئي به ٿو ته مخالف جماعت جي پارٽي جي طرفان يا وري موجوده حڪومتي پارٽي صرف پنهنجو اقتدار ۽ وزارتون بچائڻ لاءِ عوام کي گمراه ڪندي آهي ، ڪڏهن ته وري نوجوانن کي مختلف اسڪيمن جا آسرا ڏئي انهن جو ووٽ بئنڪ حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي آهي .
اهي نمائندا پارليامينٽ ۾ اچي عوام جا حقيقي نمائندا ثابت ٿيڻ ۾ ناڪام ٿيندا آهن ڇو ته اقتدار ملڻ کانپوءِ هو پنهنجو ضمير پنهنجي پارٽي جي اصولن تي هلي کپائي ڇڏيندا آهن ، اڄ جيڪڏهن پارليامينٽ تي نظر وجھون ته اسان کي ڪيترائي اهڙا سياستدان ملندا جيڪي پارليامينٽ کي تباه ڪري رهيا آهن ، موجوده حڪومتي پارٽي کي قائم ٿئي 7 مهينا گزرڻ وارا آهن ان عرصي دوران ملڪ جو وزير اعظم صرف 2 دفعا پارليامينٽ ويو موجوده حڪومتي پارٽي جا ڪيترائي وزير ، مشير ، نمائندا پارليامينٽ ۽ اسيمبلين مان غير حاضر رهن ٿا جنهن جو کانئن ڪو به پڇاڻو ڪرڻ وارو نه آهي .
اهي نمائندا ، وزير ، مشير حلف ته کڻندا آهن ته خلوص ۽ نيت سان پاڪستان جا حامي ۽ وفادار رهنداسين ، پنهنجا فرض ايمانداري ۽ وفاداري سان پورا ڪنداسين اسلامي جمهوريه پاڪستان جي قانون ، آئين ۽ دستور کي نظر ۾ رکي هر عمل خوشي سان سرانجام ڏينداسين . پر پارليامينٽ ۾ اچي هو پنهنجا حلف ۽ فرض وساري ويهندا آهن ۽ پارٽي جي سربراه جي جاري ڪيل حڪمن تي هلندا آهن ، آئين ۾ ڪيل 18 ترميم آرٽيڪل 63 جي مطابق جيڪڏهن ڪو به نمائندو پنهنجي پارٽي جي سربراه جي حڪم تي عمل نه ڪندو يا وري ان جي مرضي جي خلاف ڪو ڪم ڪندو ته ان کي فوري طور پارليامينٽ ۽ پارٽي مان خارج ڪري سگھجي ٿو ، مطلب ته پارليامينٽ ۾ اچي ضمير کي وساري پارٽي ليڊر جي حڪم تي هلڻو پوندو پوءِ ڪٿان جي عوام ، ڇا جا حق ، ڇا جا مسئلا ۽ ڪهڙا ووٽ .
ملڪ جي سياست جي صورتحال جيڪڏهن ايئن آهي ته پوءِ جمهوريت ڪٿي آهي ، بلدياتي چونڊن کان سياسي پارٽيون ڀڄي رهيون آهن ڇو ته ايم اين ايز ، سينيٽرن ، ايم پي ايز ، وزيرن مشيرن جا اختيار محدود ٿي ويندا جنهن سبب ئي مرڪزي اڳواڻ بلدياتي چونڊن کان ڀڄڻ جي ڪوششن ۾ مصروف آهن ڇو ته سندن اختيار هيٺين سطح تي منتقل ٿي ويندا .
ان سان گڏ نادرا سان فسوسناڪ ورتاءُ ٿي رهيو آهي 18 کان 19 ڪروڙ عوام سان ڇا ٿي رهيو آهي انهن جي راءِ ۽ جذبات جي ڪا قدر نه رهي آهي ، اهڙي صورتحال ۾ ملڪ کي فوري طور ڪنهن حڪمت عملي جي ضرورت آهي ، ملڪ ۽ قوم سان وفاداري ، محبت ۽ سچائي کي سياستدان وساري ويٺا آهن عمل نالي جي ڪا اهميت ناهي رهي ، پارٽي سربراه مفادن خاطر مرضي جا فيصلا ڪري رهيا آهن جيڪڏهن پارليامينٽ ۾ موجود نمائندن کي پارٽي سربراه جي حڪمن تي هلڻو آهي ته پوءِ پارليامينٽ ۾ انهن نمائندن جي ڪهڙي ضرورت جيڪي پاڻ کي عوام جا نمائندا سڏرائين ٿا ان جاءِ تي سربراهن کي اچي ويهڻ گھرجي . پاڪستان جي سياسي ورڪرن جي واقعي ۾ ڇا تربيت ايتري خراب آهي جو هو پنهنجي علائقن ۽ عوام جو آواز به مرضي مطابق نه ٿا کڻي سگھن ، جمهوريت جي مضبوطي لاءِ آئين ۾ ترميم آڻڻ ضروري آهي پر 1973 جي آئين مطابق اها ترميم ڪئي وئي آهي ڪو به نمائندو پارٽي ليڊر کان مخالف ٿي فيصلو نه ٿو ڪري سگھي پوءِ اهڙي ترميم ۾ ملڪ جي 18 ڪروڙ عوام جو ڇا ٿيندو ، عوام جي نمائندگي ختم ٿي رهي آهي آرٽيڪل 239 جي مطابق آئين ۾ ترميم جي اجازت آهي پر آئين جي بنيادي بناوت کي تبديل ڪرڻ جو حق ڪنهن کي به حاصل نه آهي .
اسان وٽ سياسي نظام معاشري جي عڪاسي ڪري ٿو شهرن ۾ اسان وٽ سرمائيدارن ، ڀتا خورن ۽ ٽارگيٽ ڪلرز جو نظام آهي ڳوٺن ۾ وڏيرن ۽ جاگيردارن ، سردارن ۽ ڀوتارن جي زور تي عام ماڻهو جو استحصال ٿي رهيو آهي جنهن عمل کي روڪڻ لاءِ عام ماڻهو ۾ اڃا تائين ايتري جراءِت پيدا نه ٿي سگھي آهي جو هو ساڻن مهاڏو اٽڪائي ٿورو ٿڪو جيڪڏهن وچولي طبقي جو ڪو ماڻهو اڀري اچي ٿو ته اڳتي هلي ٿو ته سندس آواز کي دٻائي کيس ناڪام بڻايو وڃي ٿو ، پاڪستان ۾ 66 سالن کان خانداني ۽ مخصوص ماڻهن جي سياست هلندي آئي آهي ان کان وڌيڪ ڪجھ ناهي هڪ عام ماڻهو اليڪشن ۾ اچڻ جو سوچي به نه ٿو سوچي سگھي ته پوءِ ڇا اهڙي نظام کي جمهوريت بجاءِ چونڊيل ڊڪٽيٽرشپ نه چئجي ، عوام تعليم ٿي گھري ، روڊن رستن جي تعمير ٿي گھري ، صاف پاڻي ، ڪاروبار ، ميرٽ تي نوڪريون ، سٺا ادارا ، اسڪول ۽ اسپتالون ٿي گھري ان جو اختيار پارليامينٽ ۾ موجود نمائندن کي حاصل آهي پر هو به اقتدار حاصل ڪري محدود ٿي وڃن ٿا . پاڪستان جون سياسي پارٽيون خاندان ۽ مخصوص طبقن جي نمائندگي ڪري رهيون آهن عوام مضبوط خاندانن کي ڏسي ووٽ ڏئي رهيو آهي جيڪا سندن مجبوري آهي يا وري سياسي پارٽين کان ڊڄي انهن کي ووٽ ڏنو وڃي ٿو . سياسي پارٽيون جتي ليڊرن جي نالن تي رجسٽرڊ هجن اتي عام ماڻهن جي نمائندگي ڪهڙي ٿيندي عوام جي بنيادي ضرورتن کي پورو نه ٿو ڪيو وڃي .
اڄ پاڪستان جي موجود پارليامينٽ پنهنجو اثر وڃائي رهي آهي وزير ، مشير ۽ نمائندا پارليامينٽ کي ڪچهري ڪرڻ ۽ ٽائيم پاس ڪرڻ جي جڳهه کان وڌيڪ ڪجھ نه ٿا سمجھن ان کان علاوه گھٽ حاضري هجڻ جي ڪري ملڪ جي سياست تباه ٿي رهي آهي . پاڪستان پيپلز پارٽي جو حڪومتي دور ڀلي ڪيترو ئي خراب رهيو هجي پر ان دور جو وزير اعظم يوسف رضا گيلاني پارليامينٽ ۾ باقاعده طور حاضر رهيو ان کان علاوه وزير ، مشير به حاضر رهيا ان دور ۾ اسيمبلين ۾ ڪيترائي بل پاس ڪيا ويا ، ڪيترا ئي بحث مباحثا ٿيا پارليامينٽ جو حقيقي طور استعمال ڪيو ويو .
جڏهن ته موجوده حڪومت ان جي ابتڙ هلي رهي آهي جڏهن کانئن ان باري ۾ سوال ڪيو وڃي ٿو ته سندن چوڻ آهي ته اسين پارليامينٽ ۽ عوام آڏو تڏهن اينداسين جڏهن اسين ڪجھ ڪري عوام کي منهن ڏيکارڻ قابل رهنداسين قوم کي 66 سالن تائين ڪجھ پلئه نه پئجي سگھيو آهي مگر قوم اڄ به ان اوسيئڙي ۾ آهي ته اسانجا حڪمران عوام جا حقيقي نمائندا ٿي سامهون اچن نه ڪي پارٽين جا نمائندا .

IN DAILY AWAMI AWAZ 2 DECEMBER 2013 BY MEHWISH ABBASI

گم ٿيل ماڻهو وارو مسئلو

مهوش عباسي

اسانجي ملڪ اندر آئين ۽ قانون جي لتاڙ ڪئي وڃي ٿي ۽ ان عمل کي جيترو آسان ورتو وڃي ٿو اهو افسوسناڪ عمل آهي سپريم ڪورٽ آف پاڪستان گم ٿيل ماڻهن جي مسئلي کي ڪيتري عرصي کان کنيو بيٺي آهي پر تازو بلوچستان کان ڪراچي ڪهي آيل قافلي کي در بدر ٿيندي ڏسي سپريم ڪورٽ جيڪي قدم کنيا آهن سي قابل ستائش آهن . سپريم ڪورٽ آف پاڪستان جي چيف جسٽس چوڌري افتخار جڏهن وزير دفاع کي پيش ٿي گم ٿيل ماڻهن بابت پچاڻي لاءِ طلب ڪيو ته ان وقت اها وزارت وزير اعظم پاڪستان نواز شريف جي حوالي ٿيل هئي ، سپريم ڪورٽ جي سخت بيان بعد رات و واه اها وزارت خواجه آصف حوالي ڪئي وئي جنهن جو وڏو سبب اهو هو ته ڪاٿي نواز شريف کي نه سپريم ڪورٽ طلب ڪري وٺي جنهن ڪري تڙ تڪڙ م وزير اعظم نواز شريف صاحب وزير دفاع جي وزارت مان هٿ ڪڍيا ، سپريم ڪورٽ جي دٻاءَ بعد خواجه آصف ڪوئٽا کان آيل قافلي جي سرواڻ ماما قدير بلوچ سان ملاقات ڪري گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي جو يقين ڏياريو ۽ کين احتجاج ختم ڪرڻ لاءِ ميڙ منٿ ڪئي مگر ماما قدير بلوچ ۽ سندس ساٿين مٿس اعتماد جو اظهار نه ڪيو ڇو ته ان کان اڳ به ڪيترائي ڀيرا بلوچ قيادت کي گم ٿيل ماڻهو حوالي ڪرڻ جا دلاسا ملندا رهيا آهن مگر افسوس جو سندن ڪارڪردگي زيرو رهي آهي جنهن ڪري ماما قدير بلوچ جو چوڻ هو ته جيسيتائين بلوچستان مان گم ڪيل ماڻهو  پوري طرح بازياب نه ٿيندا تيسيتائين هو سک سان نه ويهندو ۽ سندن احتجاج جو دائرو وڌي اسلام آباد جي ايوانن تائين پهنچندو .

گم ٿيل ماڻهن جو مامرو هن وقت پاڪستان ۾ ايترو ته وڌي چڪو آهي جو هاڻي پاڪستان جي بدنامي ٿي رهي آهي ، هي گم ٿيلن جي وارثن ڏاڍو وڏو الميو آهي ڇو ته ان جي تڪليف ۽ ڏک کي اهي ئي سمجھي سگھن ٿا ڪنهن جو ڪو پيارو خدا نه خواسته دنيا مان وفات ڪري وڃي ته پوءِ به ان ڏک کي برداشت ڪري ويندو آهي پر ڪير پيارو اکين کان پري رهي ڏينهن ، مهينا يا سال ته فڪر ٿيڻ لڳندي آهي ته هو ڪٿي هوندو ڪيئن هوندو ڪهڙي حال ۾ هوندو جيڪي ماڻهو ان ڏک مان گذري رهيا آهن ان جو اسان اندازو به نه ٿا لڳائي سگھون ، اکين ۾ لڙڪ ۽ دل ۾ ڏک کڻندي اڄ به انهن جي وارثن جون اکيون ان آس ۾ آهن ته ڪڏهن انهن جا پيارا واپس ايندا .

سپريم ڪورٽ جي کنيل قدمن جي ڪري هاڻي ادارا تحرڪ م اچي ويا آهن  جنرل مشرف جي حڪومتي دور ۾ گم ٿيل ماڻهن جو معامرو وڌي ويو ۽ ان وقت گم ٿيل ماڻهو لاشن ۾ تبديل ٿيڻ لڳا ، تشدد ۽ چچريل لاش معمول بڻيل لڳا ، سال 2005 ۾ پاڪستان جي چيف جسٽس سوموٽو نوٽيس وررتو جنهن کان پوءِ اڄ تائين سڀ ڪيس ان تحت هلي رهيا آهن ، حڪومت جي جاري ڪيل انگ اکرن مطابق پاڪستان ۾ 1000 ماڻهو لاپتا آهن جن مان 735 کي حڪومت declared ڪيو آهي مطلب ته اهي 738 ماڻهو پاڪستان جي ڳجھن علائقن ۾ موجود آهن جيڪي ڳجھن ادارن ۾ ڪم ڪري رهيا آهن سپريم ڪورٽ خواجه آصف کي 35 گم ٿيل ماڻهن کي عدالت ۾ پيش ڪرڻ جو حڪم ڏنو آهي جنهن تي پريشاني جو شڪار ضرور هوندو ڇو ته حقيقت ۾ گم ٿيل ماڻهن جو تاعداد ان کان به گھڻو آهي پر جيڪڏهن ڪجھ ماڻهو ڳجھن ادارن ۾ ڪم ڪري به رهيا آهن ته انهن کي پنهنجن پيارن کان ڇو پري ڪيو ويو آهي ، در حقيقت حڪومتي ادارا پنهنجي ناڪامين جو اعتراف نه ڪري رهيا آهن نه وري حقيقت کي قبول ڪري رهيا آهن بي گناه بي قصور ماڻهن کي گم ڪري قتل ڪيو پيو وڃي رياستي ادارا ناڪام نظر اچي رهيا آهن .

حزب اختلاف ۾ هئڻ دوران پيپلز پارٽي جي حڪومت تي گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ وڏو دٻاءُ وڌو ويندو هو ۽ اليڪشن مهم جي دوران سياستدان وڏا وڏا واعدا ۽ دعوى ڪندي نظر اچن ٿا پر اقتدار ۾ ايندي ئي اهي واعدا وفا نه ٿا ٿين ، اليڪشن مهم دوران نواز شريف صاحب ۽ عمران خان جلسن دوران گم ٿيل ماڻهن جي وارثن سان همدردري ڪرڻ سان گڏ وڏيون دعوائون پڻ ڪيون ان کان علاوه هيومن رائٽس آف پاڪستان جي دفتر تي وڃي اهو يقين ڏياريو ته اقتدار ۾ ايندي ئي ان مسئلي کي حل ڪيو ويندو مگر 7 مهينا گذرڻ باوجود ڪا به اڳ ڀرائي نه ٿي سگھي آهي .

پي ٽي آئي جيڪا پاڻ کي ملڪ جو ٻيون نمبر وڏي پارٽي سڏرائيندي ٿڪجي نه ٿي اها ڊرون حملن جي روڪ ٿام لاءِ نيٽو سپلاءِ جي آمدرفت کي روڪي آمريڪا سان ڪاوڙ ۽ دشمني جو اظهار ته ڪري رهي آهي پر ملڪ جي سڀ کان وڏي مسئلي تي چپ جو روزو رکي ويٺل آهي جڏهن ته گم ٿيل ماڻهن جو انگ ڪي پي ڪي ۾ ٻين صوبن جي نسبت گھڻو آهي .

بلوچستان هميشه کان ڪيترن ئي مسئلن کي منهن ڏيندو آيو آهي جنهن جو اصل سبب حقيقي قيادت جو نه هجڻ آهي ، بلوچستان صوبي جي حقيقي ليڊرن کي ملڪ کان ٻاهر رکيو ويو آهي جن کي صوبي جي مسئلن ۾ مداخلت به نه پئي ڪرڻ ڏني وڃي ، اليڪشن مهم دوران سندن رستا روڪي ملڪ اندر داخل ٿيڻ کان روڪيو وڃي ٿو ، صوبي اندر اليڪشن دوران خفيا ادارن جي مداخلت سبب ماڻهن ۾ خوف و حراس پيدا ڪيو ويو ۽ من پسند نتيجا ڏئي بلوچن جي ووٽن جي توهين ڪئي وئي ايترو ڪجھ ڪرڻ بعد به خفيا ادارن جو پيٽ نه ڀريو ۽ ظلم جي انتها ڪندي کين پنهنجن پيارن کان جدا ڪيو پيو وڃي ، بلوچن مٿان خوف ۽ وحشت جي تلوار هر وقت لٽڪيل رهي ٿي .

جڏهن ته وزير اعلى بلوچستان بلوچن کي جيڪي حق ڏيارڻ جا واعدا وچن ڪيا هئا سي سندس وس ۾ نه رهيا آهن سندس چوڻ آهي ته وڏين ڪوششن باوجود هو گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي يقيني بڻائي نه سگھيو آهي .

ان سان رياستي ادارن جي ناڪامي جو اعتراف ٿي رهيو آهي جيڪڏهن حڪومت جا سربراه ۽ ادارا ناڪامي جو اعتراف ڪن ته ان ملڪ جو الله هي حافظ آهي ، الائي ڪڏهن ملڪ کي حقيقي ليڊرشپ ملندي ، موروثي  ۽ مفاهمت پرست سياست مان عوام جي جان آجي ٿيندي ۽ عوام کي مسئلن جي ڌٻڻ مان ڪڍيو ويندو جيڪو هن وقت ته ناممڪن نظر اچي رهيو آهي ۽ ملڪ وڌيڪ مسئلن جو شڪار ٿيندو پيو وڃي .

پاڪستان ۾ هن وقت اها صورتحال آهي جيڪا فلسطيني ماڻهن سان ڪجھ وقت پهريان اسرائيل ڪري رهيو هو انهن جا به ڪيترائي نوجوان گم ڪيا ويا پر ان وقت نواز شريف صاحب کي فلسطينين سان انتهائي همدردي هئي جنهن جو اظهار نواز شريف هڪ جلسي ۾ پڻ ڪيو سندن نظرون ٻاهرين ملڪن تائين ته پهچن ٿيون پر پنهنجي ملڪ اندر موجود ساڳين مسئلن کي حل ڪرڻ لاءِ سنجيدگي جو مظاهرو نه ڪري رهيا آهن يا وري خفيا ادارن اڳيان بي وس ٻڻيل آهن .  

هن وقت گم ٿيلن جي وارثن وٽ ڏک جي لهر ڇانيل آهي سندن چوڻ آهي ته اسانجا پيارا ڪيتري عرصي کان کنڀي گم ڪيا ويا آهن جن بابت کين ڪا به ڄاڻ نه آهي ته اسانجا پيارا زنده به آهن يا سندن حياتيون کسيون ويون آهن آخر ايف سي ، آءِ ايس آءِ ۽ ٻين ادارن کي ايترا اختيار ڪنهن ڏنا آهن جو هو آئين ۽ قانون جي لتاڙ ڪندي بيگناه ماڻهن کي کنڀي گم ڪيو ويٺا آهن يا سندن چچريل لاش سندن وارثن جي گھرن ٻاهران ڦٽا ڪيا پيا وڃن ، گھڙي پل جي لاءِ جيڪڏهن اها ڳالهه ذهن نشين ڪجي ته گم ڪيل ماڻهو ڏوهاري آهن ۽ مختلف ڪيسن ۾ گھربل آهن تڏهن به کين کنڀي گم ڪرڻ ۽ مارڻ جو اختيار ايف سي ، آءِ ايس آءِ ۽ ٻين ادارن کي هرگز حاصل نه آهي . ملڪ اندر آئين ، قانون ، عدالتون ۽ ٻيا ادارا موجود آهن جيڪي ڏوهاري ۽ بيگناه ماڻهن بابت فيصلن جو اختيار رکندڙ آهن آخر ڇو ؟ ۽ ڇا جي لاءِ ايف سي ، آءِ ايس آءِ ۽ ٻيا ادارا ڪنهن جي چوڻ تي ايڏيون وڏيون ڪارروايون پاڻمرادو ڪري رهيا آهن جيڪو عمل ملڪ جي آئين ۽ قانون جي برعڪس آهي جنهن لاءِ حڪومت کي اپاءَ وٺڻ گھرجن ، گم ٿيل ماڻهن کي بازياب ڪري عدالتن ۾ پيش ڪيو وڃي  ، ڌوهارين کي سزا ڏني وڃي ۽ بيگناه ماڻهن کي آزاد ڪيو وڃي . جيڪڏهن اسان کي ملڪ بچائڻو آهي ته رياستي ادارن کي مضبوط ڪرڻو پوندو نه ته اڄ پيسن عيوض ماڻهن کي گم ڪري ٻين ملڪن ۾ کپايو ۽ مفادن خاطر ماريو پيو ته ڪٿي هڪ ڏينهن ملڪ کي کپائي نه ويهي رهن ۽ کين آئين ۽ قانون تحت پنهنجيون ذميواريون نڀائڻيون پونديون ، ياد رکڻ گھرجي ته خفيا ادارا قانون ۽ آئين کان مٿاهان هرگز نه آهن .

My column in Awami Awaz - عوامي آواز 2 december 2013 about MSSING PERSONS ISSUE in ‪#‎Paksitan‬

y Column in Daily Awami Awaz 21-11-2013 about TV, Media and their role on INTERNATIONAL DAY OF TV

ٽيليويزن جو عالمي ڏينهن ۽ اسانجي چئنلن جو معيار

مهوش عباسي

اڄ هن ترقي يافته دور ۾ جتي اسانجي هٿن ۾ اخبار ، رسالا ، موبائل فون ، ٽيليفون ۽ ريڊيو آهن اتي اسانجي گھرن ، آفيسن ، ڪاروباري مرڪزن توڙي ادارن ۾ ٽيليويزن جي موجودگي ضروري سمجھي وڃي ٿي . ٽي وي جو استعمال 19 صدي کان عام بڻجي ويو تنهن کانپوءِ اقوام متحده 21 نومبر سال 1996 کي ٽي وي جو عالمي ڏهاڙو ملهائڻ جي شروعات ڪئي جنهن جو مقصد حڪومتي ادارن ، ميڊيا ، ٽي وي چئنل جي مالڪن توڙي هر هڪ فرد کي ٽي وي جي بهتر استعمال ۾ پنهنجي ذميدارين جو احساس ڏيارڻ آهي ، ٽي وي تي موجود چئنلن جي اها ذميداري آهي ته هو بهتر معلومات ، حقيقي خبرون ، علم ۽ معاشري کي بهتر بنائڻ جون تجويزون پيدا ڪرڻ آهي ان سان گڏ ماڻهن کي تفريح فراهم ڪرڻ ،  ٽئڪنالاجي ۽ سائنسي معلومات مهيا ڪرڻ ، هر قوم کي پنهنجي تهذيب ۽ ثقافت کي ٻين ملڪن ۾ ٽي وي جي ذريعي اجاگر ڪرڻ آهي . اقوام متحده ٽي وي جي استعمال کي بهتر ۽ ڪارائتو بنائڻ لاءِ هر سال پوري دنيا ۾ ٽيليويزن جو عالمي ڏهاڙو ملهائڻ جو اعلان ڪيو .

ٽي وي کان پهريان ماڻهو ريڊيو شوق سان ٻڌڻ پسند ڪندا هئا جنهن تي تفريحي پروگرام ، ڊراما ، پيغام ۽ خبرون نشر ڪيون وينديو هيون ريڊيو سال 1907 ۾ آيو ۽ 1912 کان آمريڪا جي شهرن ۾ عام ٿيو 1920 ع کان دنيا اندر ريڊيو عام ٿيو ۽ ان تي پروگرام نشر ٿيڻ لڳا ، ان وقت ريڊيو ئي معلومات جو عام ذريعو هو .

1920 ع کان ٽي وي جو استعمال معمول بڻجڻ لڳو ان وقت ٽيليويزن جو استعمال گھرن ۽ آفيسن اندر خبرون ۽ تفريح حاصل ڪرڻ لاءِ ڪيو ويندو هو ، سال 1950 کان ٽي وي عام ماڻهن جو آواز بڻجڻ لڳي ۽ عام ماڻهن لاءِ پروگرام ٿيڻ لڳا ان کان پهريان ٽيليويزن جو استعمال شاهي ۽ اعلى خاندانن کي خوش ڪرڻ لاءِ ڪيو ويندو هو . 1970 ع کان وي سي آر ۽ ڪيسيٽن جو دور شروع ٿيو ، 2009 ع تائين دنيا جي لڳ ڀڳ 78 فيصد گھرن ۽ آفيسن ۾ ٽي وي عام بڻجي وئي .

ٽي وي دنيا اندر موجود ماڻهن کي پوري دنيا بابت علم ۽ ڄاڻ مهيا ڪرڻ جو بهتر ذريعو آهي ، ٽي وي اسان جي ڪائنات ۾ ٿيندڙ حقيقتن ۽ تبديلين کي ڏيکاري ٿي ، ٽي وي ميڊيا لاءِ بهترين ذريعو آهي جيڪا ماڻهن کي فوري خبر ڏئي ٿي ان سان گڏ رابطا برقرار رکي سگھجن ٿا ، ٽي وي جو استعمال اظهار جي آزادي لاءِ ڪيو وڃي ٿو ، ٽي وي اسانجي سماج ۾ هڪ بهترين ڪردار ادا ڪري ٿي ، ماڻهن جا مسئلا کڻڻ ۾ انهن کي حل ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿي ان سان گڏ گھر ويٺي پوري دنيا جو حال احوال ڏئي ٿي . پنهنجي تهذيب ۽ ثقافت کي پوري دنيا اندر اجاگر ڪرڻ ۾ بهتر ڪردار ادا ڪري ٿي ، اڄ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن جا ٽي وي چئنل اسان ڏسي رهيا آهيون ۽ ڪيتري قدر انهن جا کائڻ ، پيئڻ ۽ لباس جي اندازن کي اپنائي رهيا آهيون پر جيڪڏهن اسان پنهنجي تهذيب ۽ ثقافت کي ڏيکاريون ته اسان جي ملڪ جا ماڻهو پنهنجي ئي ثقافتي رنگن ۾ رنڱيل هوندا .

اسانجي پاڙيسري ملڪ ڀارت ۾ 550 جي لڳ ڀڳ ٽي وي چئنل آهن ، جڏهن ته اسانجي ملڪ پاڪستان ۾ 26 نومبر 1964 تي پي ٽي وي يعني پاڪستان ٽيليويزن نيٽ ورڪ کي متعارف ڪرايو جيڪو حڪومتي ٽي وي چئنل هو تنهن کانپوءِ ان جا ٻيا به چئنل آيا جڏهن ته سال 1976 تائين پي ٽي وي جا 3 چئنل عام هوندا هئا ۽ ڊش يا ڪيبل جو استعمال معمول نه هوندو هو . 1967 ۾ راولپنڊي ، اسلام آباد ۽ ڪراچي ۾ ٽيليويزن جا مرڪز قائم ڪيا ويا تنهن کانپوءِ 1974 ۾ ڪوئٽا ۽ پشاور ۾ پڻ اهڙا مرڪز قائم ڪيا ويا . هن وقت پاڪستان ٽيليويزن نيٽورڪ جا 9 چئنل ڪم ڪري رهيا آهن .

گذريل ڪجھ ڏهاڪن ۾ پاڪستان ۾ نجي ٽي وي چئنلن جو رواج پئجڻ لڳو جنهن کانپوءِ هن وقت پاڪستان ۾ ڪيترائي نجي ٽي وي چئنل آهن جن مان هڪ تعليم جو ، 50 کان وڌيڪ تفريحي چئنل ، 80 جي لڳ ڀڳ خبرن جا چئنل ،8 فيشن ، 5 رڌ پچاء ، 20 موسيقي ، 20 فلمن ، 15 مذهبي ، 15 راندين ۽ 5 ٻارن جا چئنل آهن . انهن سڀنن ۾ ڪجھ چئنل سنڌي ، بلوچي ، پشتو ۽ ٻين ٻولين ۾ پڻ آهن .

ڏسجي ته هن وقت ٽيليويزن جو استعمال بهتر نموني نه ٿي رهيو آهي ، امن ، تحفظ ، سماجي ترقي ، واڌاري ۽ بهتري لاءِ قدم نه پيا کنيا وڃن ، دنيا ۾ لکن جي تعداد ۾ ٽي وي چئنل آهن جن مان اڌ کان وڌيڪ بغير لائسنس وارا آهن جن کي اسان غير قانوني چئنل چئي سگھون ٿا . ٽي وي چئنل هن وقت ڪمائڻ جو ذريعو بڻجي چڪا آهن جنهن ڪري ٽيليويزن پنهنجو حقيقي ڪردار ادا نه ڪري رهي آهي . ان جاءِ تي سنڌي خبرن جي چئنلن پنهنجو پاڻ ڀرپور نموني ملهايو آهي ، ٽوپي ، اجرڪ ڏهاڙي کان ويندي سنڌ ڌرتي خلاف ٿيندڙ سازشن خلاف ڀرپور آواز اٿاريو آهي جنهن سبب سنڌ دشمنن جا هٿ مٿي تي اچي چڪا آهن ، پر اهڙن چئنلن جو ٻيو روپ ڏاڍو ڏکوئيندڙ آهي اسانجا تفريحي چئنل جيڪو ڪجھ سنڌي ماڻهن سميت پوري دنيا کي ڏيکاري رهيا آهن نه ئي اهو سڀ اسانجي تهذيب ۽ ثقافت جو حصو آهي نه وري اهي ڪردار اسانجي معاشري جا ڪردار آهن . اسانکي اهڙن ڪردارن کان سخت نفرت آهي جن هر دور ۾ قوم کي نقصان کانسواءِ ڪجھ به نه ڏنو آهي صرف ۽ صرف پنهنجا مفاد عزيز رکيا آهن .

 جنهن جاءِ تي اسان کي معاشري جي  اصلاح ڪرڻ لاءِ اهڙا پروگرام ترتيب ڏيڻ گھرجن جنهن سان نوجوانن ۾ بگاڙ پيدا ٿيڻ بجاءِ سندن اصلاح ٿيڻ گھرجي . اهڙن موسيقي جي پروگرامن ، ڊرامن ، ٽيلي فلمن کان پاسو ڪرڻ گھرجي جن جو معيار ڪڪڙ ، ڪتا ، ڌاڙيل ۽ پوليس ڪلچر هجي . اسانکي ڪاروڪاري ، وڏيري ، جاگيردار ، سردار ، ڀوتار ، ڪمدار ۽ نوڪر کان نڪرڻو پوندو ان جاءِ تي بهتر تعليمي ، اصلاحي ۽ معلوماتي پروگرام ڪرڻ گھرجن ، دهشتگردي ، ڪرپشن ، عورتن ۽ ٻارڙن تي وڌندڙ تشدد جي خاتمي ۽ روڪ ٿام ۾ بهتر ڪردار ادا ڪندڙ پروگرام تيار ڪري معاشري کي براين مان نتاج ڏياري سگھجي ٿي .

تنقيدي ۽ گمراه ڪندڙ پروگرامن بجاءِ ايماندار پوليس آفيسرن تي ٻڌل پروگرام جاري ڪري اسان جي سماج ۾ هڪ بهتر ۽ مثبت سوچ پيدا ڪرڻ گھرجي ، برائي جا پروگرام ۽ خراب ڪردار ڏيکاري معاشري ۾ هڪ اهڙي منفي سوچ پيدا ڪئي وئي آهي جنهن جي ور چڙهي ڪيترائي ٻار ، نوجوان ڇوڪريون توڙي ڇوڪرا برائي کي اپنائي پنهنجو مستقبل خراب ڪري رهيا آهن ، افسوس آهي ته اسانجي ٽي وي چئنل تي منفي ڪردارن کي اهڙو ته ٺاهي سنواري پيش ڪيو ويندو آهي جو ڏسندڙ ان جو عڪس پنهنجي ذهنن ۾ ويهاري ڇڏيندا آهن ۽ پاڻ کي به اهڙو ٺاهي ڇڏيندا آهن . ان جاءِ تي ڊراما نگارن ، ليکڪن ، ڊائريڪٽرن ۽ پروڊيوسرن کي به ڌاڙيلن ، پوليس ۽ دولت جي نشي ۾ ڌت فرعونيت جو روپ ڌاريندڙ وڏيرن کان سواءِ ڪي ڪردار نظر ئي نه ٿا اچن . اسانجي معاشري ۾ اسانکي ڪيترائي بهتر ، ڪامياب ۽ آئڊيل ڪردار نظر اچن ٿا جن تي پروگرام ڪري نوجوانن توڙي ٻارن کي تعليم ڏانهن راغب ڪري سگھجي ٿو .

ٽي وي چئنلن تي نظر وجھون ته خبرن کان وٺي تفريحي چئنل پنهنجي چئنلن جي ريٽنگس وڌائڻ خاطر غير اخلاقي پروگرام نشر ڪري رهيا آهن . بهتر تعليمي ۽ معلوماتي پروگرامن جي پاڪستان ۾ گھٽتائي نظر اچي رهي آهي ، جيڪڏهن ڪجھ خبرن جا چئنل آهن ته ٻين کي لائسنس ڏيڻ بجاءِ اهڙي چئنل جي گھرج ڪئي وڃي جيڪو پاڪستان ۾ موجود نه آهي ، هڪ جاءِ تي هڪ جهڙا ٽي وي چئنل هجڻ جو ڪو فائدو نه آهي ، نون ٽي وي چئنلن جي ڀرمار جي بجاءِ موجوده چئنلن کي بهتر بڻائڻ لاءِ کين پيمرا جي اصولن جو پابند بڻايو وڃي ، ڇو ته هن وقت ٽي وي چئنلن جو استعمال صرف ۽ صرف پئسا ڪمائڻ لاءِ ٿي رهيو آهي . هن وقت ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته ٽي وي جي عالمي ڏينهن کي ڏسندي سٺي سوچ سان اڳتي وڌڻ گھرجي پنهنجي حقن ، تهذيب ، ثقافت کي اجاگر ڪرڻ سان گڏ نوجوان نسل جي بهتر رهنمائي ڪرڻ گھرجي جيڪي مستقبل جا معمار آهن . 

MY Column in Daily Awami Awaz 2-11-2013 about missing persons #Pakistan #Sindh #Baloachistan

گم ٿيلن جي بازيابي يقيني بڻايو !

مهوش عباسي

گم ٿيلن جي بازيابي لاءِ ماما قدير بلوچ جي اڳواڻي ۾ عورتن ، مردن ۽ ٻارڙن تي مشتمل پيرين پنڌ قافلو ڪوئٽا کان ڪراچي پهچي چڪو آهي ، ماما قدير جو چوڻ آهي ته صرف بلوچستان مان 18 هزار کان وڌيڪ ماڻهو کنڀي گم ڪيا ويا آهن جن مان 1500 نوجوانن جا چچريل لاش کين ملي چڪا آهن جڏهن ته حڪومت پاران پوري ملڪ مان گم ڪيل ماڻهن جو تعداد چند سئو ٻڌايو پيو وڃي . ملڪ جي مختلف علائقن مان 2006 کان هن وقت تائين 1601 لا پتا ماڻهن جي گم ٿيڻ جا ڪيس رجسٽرڊ ٿيل آهن ، وزارت داخله طرفان جاري ڪيل رپورٽ مطابق خيبر پختونخواه مان 485 ، بلوچستان مان 124 ، سنڌ مان 170 ۽ پنجاب مان 313 ڪيس سامهون آيا آهن ، ڊفينس آف هيومن رائيٽس ، بلوچستان لبريشن ، يونائيٽڊ فرنٽ ، بلوچستان حڪومت ۽ ٻين ادارن پاران فراهم ڪيل فهرستن مطابق گم ٿيل ماڻهن جو تعداد 2309 آهي .

ٻئي پاسي وزارت دفاع گم ٿيل ماڻهن جي حوالي سان 30 صفحن تي ٻڌل فهرست جوڙي ورتي آهي جيڪا سينيٽ جي قائما ڪميٽي برائه انساني حقوق کي پيش ڪئي وئي آهي ، وزارت داخله جي نيشنل ڪرائسز مئنيجمينٽ سيل جي هڪ رپورٽ مطابق ملڪ ۾ گم ٿيل ماڻهن جو سلسلو 2006 کان شروع ٿيو جنهن جو جائزو وٺڻ لاءِ وزارت داخله 2008 ۾ گم ٿيل ماڻهن جو تعداد ۽ انهن بابت معلومات گڏ ڪرڻ جو سلسلو شروع ڪيو جنهن جي مطابق سيپٽمبر 2006 کان هن وقت تائين سپريم ڪورٽ آف پاڪستان ۾ 416 گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ قانوني پٽيشنون داخل ڪيون ويون ، ڊفينس آف هيومن رائٽس جي سربراه آمنه مسعود جنجوعا جي طرفان وزارت کي ڏنل فهرست ۾ گم ٿيل ماڻهن جو تعداد 194 ٻڌايو ويو آهي . بلوچستان لبريشن يونائٽيڊ فرنٽ جي انگ اکرن مطابق بلوچستان مان 831 ماڻهو گم ٿيل آهن جڏهن ته بلوچستان حڪومت طرفان ڄاڻايل تعداد 949 آهي ٻئي پاسي ميڊيا رپورٽن مطابق بلوچستان مان گم ٿيل ماڻهن جو تعداد 6 کان 8 هزار تائين آهي .

وزارت داخله جي طرفان ڪيتريون ئي اعلى سطحي گڏجاڻيون ڪوٺايون ويون ۽ پوري ملڪ مان گم ٿيل ماڻهن بابت انگ اکر گڏ ڪيا ويا ، جاچ پڙتال بعد ڪيترا ئي نالا ٻه ڀيرا هئڻ سبب خارج ڪيا ويا جنهن کانپوءِ 1601 گم ٿيل ماڻهن جي فهرست ٺاهي وئي ، وزارت جي مطابق گم ٿيل ماڻهن بابت مواد پورو نه هئڻ سبب نادرا ، پاسپورٽ ۽ اميگريشن کان مدد طلب ڪئي وئي ، رپورٽ مطابق نادرا 98 گم ٿيل ماڻهن جي شناختي ڪارڊن جي تصديق ڪئي جڏهن ته 925 ماڻهن جي والدين جو نالو ۽ صوبي جو نالو معلوم ٿي سگھيو ، جڏهن ته ايف آءِ اي 9 گم ٿيل ماڻهن متعلق وزارت کي آگاه ڪيو ته اهي ماڻهو ٻاهرين ملڪن ۾ رهندڙ آهن جن جا نالا پڻ گم ٿيلن جي فهرست ۾ شامل ڪيا ويا آهن . وزارت پاران قائم ڪيل ڪميشن اپريل 2010 تائين 254 ڪيس ختم ڪيا ويا جن مان 134 ماڻهن جي بازيابي به شامل هئي جڏهن ته قائم ڪيل ٻي ڪميشن جنهن جي سربراهي جسٽس (ر) جاويد اقبال جي حوالي ڪئي وئي جنهن 422 ڪيس ختم ڪيا جڏهن ته وزير داخله جي طرفان اعلان ڪيل گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ ٽاسڪ فورس جوڙيو ويو . صوبائي سطح تي گم ٿيل ماڻهن جي انگ اکرن مطابق اسلام آباد مان 39 ، پنجاب مان 313 ، سنڌ 170 ، خيبر پختونخواه 485 ، بلوچستان 121 ، فاٽا 39 ، آزاد جمون ڪشمير 23 ، گلگت بلتستان ۾ 1 ڪيس رپورٽ ٿيا آهن جڏهن ته 422 ڪيس خارج ٿي چڪا آهن . ٻئي طرف بلوچستان صوبي جي بلوچ قومپرست سياسي ۽ مزاحمتي گروپن جو چوڻ آهي ته سندن گم ٿيل ساٿين جا  حقيقي انگ اکر ظاهر نه پيا ڪيا وڃن جڏهن ته اسانجا هزارين ڪارڪنن جي گم ٿيڻ جا ڪيس داخل ٿيل آهن سندن چوڻ مطابق سوين چچريل لاش کين ڏنا ويا آهن ۽ وزارت داخله جي رپورٽن ۽ ڏنل انگ اکرن تي اسان کي يقين نه آهي سندن وڌيڪ چوڻ آهي ته وزارت طرفان ڏنل انگ اکرن جو تعداد ماضي ۾ پرويز مشرف جي حڪومتي دور ۾ گڏ ڪيو ويو آهي جنهن تي اسين يقين ڪرڻ لاءِ هر گز تيار نه آهيون .

ڪيتري وقت کان گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ پوري ملڪ اندر احتجاجن جو سلسلو جاري آهي پر گذريل توڙي موجوده حڪمرانن سنجيدگي جو مظاهرو ڪندي گم ٿيلن جي وارثن سان ڪو سهڪار نه ڪيو آهي هر ڀيري هٿرادو انگ اکر جوڙي متاثر ٿيلن کي انصاف ڏيارڻ جا واعدا وچن ڪيا آهن پر ايترو وقت گذرڻ باوجود هن وقت تائين گم ٿيلن جي وارثن کي انصاف پلئه نه پيو آهي اهڙي انصاف جي آس کڻي ڪوئٽا کان آيل قافلو جڏهن ڪراچي پهتو ته سنڌ جي قومپرستن ، صحافين ۽ هڪ ايم پي اي سندن آڌر ڀاءُ ڪيو جيڪو ناڪافي آهي کين ڪوئٽا کين نڪرندي ڪيترا ڏينهن گذري چڪا آهن ان قافلي جي سرواڻي ڪندڙ ماما قدير مطابق ايترن ڏينهن اندر ڪنهن به حڪومتي اعلى شخصيت مون سان ڪو به رابطو نه ڪيو آهي بلڪه لانگ مارچ دوران مون کي ڪيترن ئي هنڌن تي مارچ کي روڪڻ ۽ ختم ڪرڻ لاءِ ڌمڪايو ويو ۽ مٿن حملا پڻ ڪيا ويا جنهن  جو کيس افسوس رهندو . چونڊن دوران نواز شريف جي بلوچستان اندر ٿيندڙ دورن دوران بلوچن سان ٿيندڙ ذيادتين جي ازالي جا ڪيترائي اعلان ڪيا مگر هن وقت تائين بلوچستان جي ماڻهن کي ڪا به آٿت نه ڏني وئي آهي ، جڏهن ته ملڪ اندر گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ جوڙيل تنظيمن ۽ ٻين ادارن پاران ساڻن ڪو به سهڪار نه ڪيو ويو آهي . هڪ پاسي بلوچستان کان پيرين پنڌ نڪتل ماڻهن جا انصاف لاءِ پير ڦٽجي پيا آهن ته ٻئي پاسي حڪمران آرام ۽ سڪون جي ننڊ سمهي رهيا آهن .

آخر ڇا جي ڪري بلوچن ۽ سنڌين کي ملڪ دشمن قرار ڏئي ساڻن جٺيون ڪيون پيون وڃن آخر ڪيسيتائين ملڪ واسين سان اهڙا سلسلا جاري رهندا ، پيپلز پارٽي جي حڪومتي دور ۾ رحمان ملڪ جتي بلوچن سان ڳالهين جون دعوائون ڪيون اتي کين ڏنڊي جا دڙڪا ڏنا ، حڪمرانن جا اهڙا عمل ٻرندي تي تيل ڇڙڪڻ برابر ثابت ٿيندا آيا آهن ، حڪومت جي اهڙن اڻ وڻندڙ روين سبب بلوچستان جي ماڻهن جي دل آزاري ٿيندي رهي آهي جنهن مان اهو محسوس ٿيندو رهيو آهي ته حڪومت ڳالهيون نه پر ڏنڊي جي زور تي بلوچن کي زير ڪرڻ پئي چاهيو سندن اهڙي ڪردار سبب بلوچن ۾ ڪاوڙ جي شدت پڻ وڌندي رهي آهي . ان لاءِ حڪمرانن کي گھرجي ته بلوچستان ، سنڌ سميت ٻين علائقن مان گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي يقيني بڻائي ماڻهن کي انصاف ميسر ڪري پنهنجا حق ڏياري ماڻهن کي دربدري کان نجات ڏياري وڃي ۽ ملڪ اندر ٻيو بنگلاديش جڙڻ کان بچايو وڃي ان لاءِ ضروري آهي ته ستل حڪمران سجاڳ ٿي پنهنجي ملڪ جي ماڻهن جا منجھيل مسئلا حل ڪن ٻي صورت ۾ اڄ ڪوئٽا کان آيل قافلو ڪراچي ۾ بلوچن جي بازيابي لاءِ احتجاج ڪري رهيو آهي جيڪو وڌي هزارن جي صورت اختيار ڪري اعلى ايوانن تائين به پهچي سگھي ٿو ان لاءِ حڪمرانن کي اکيون کولي ملڪ جي ڀلائي لاءِ صورتحال تي ضابطو آڻڻ گھرجي ، پنهنجي وطن جي ماڻهن کي بي ڪفنو ڪري مارڻ کان بچايو وڃي ، گم ٿيلن جي وارثن جو ساٿ ڏئي انهن کي آٿٿ ڏني وڃي ، اهڙي پاليسي جوڙڻ گھرجي جو ٻيهر اهڙا واقعا سامهون نه اچن ۽ قوم سک جو ساه کڻي سگھي .  

Mehwish Abbasi column in Awami Awaz - عوامي آواز 14--11-2013 #Karbala #Sacrifice #Shaheed #Hussain

Mehwish Abbasi column in Awami Awaz - عوامي آواز 14--11-2013 #Karbala #Sacrifice #Shaheed #Hussain

Mehwish Abbasi column in Awami Awaz - عوامي آواز 14--11-2013 #Karbala #Sacrifice #Shaheed #Hussain

Column by Mehwish Abbasi in Daily awami awaz 14-11-2013 about sacrifice in #Karbala

ڪربلا جي عظيم قرباني

مهوش عباسي

حضرت امام حسين عليه السلام دين اسلام جي سلامتي لاءِ ڪربلا جي ميدان ۾ معصومن سميت قرباني ڏئي اهو ثابت ڪيو ته اهڙي قرباني قيامت تائين ڪو ٻيو ڏئي نه ٿو سگھي. خدا جي راضپي ۽ ناني نبي جو دين بچائڻ خاطر حضرت امام حسين عليه السلام ڪربلا جي تپندڙ صحرا ۾ پنهنجي معصوم ٻچڙن ۽ اصحابن سميت شهادت جو جام پي اسلام جو علم سر بلند ڪيو ۽ پاڻ سرخرو ٿي ويا. ڪيترائي سال گذرڻ باوجود سندن ڏنل قرباني کي ڀيٽا ڏيڻ لاءِ پوري دنيا اندر مجلسون، ذوالجناح، ماتمي جلوس، ننگر نياز جا اهتمام ڪيا ويندا آهن ، اهو سڀ انهن شهيدن جي يادن کي تازو ڪرڻ ۽ مومنن جي لاءِ نجات جو ذريعو آهي. جن شهيدن جو غم ملهايو پيو وڃي انهن جو نانو حضرت محمد مصطفى صلي الله عليه وآله وسلم، بابو علي شير خدا ۽ امڙ فاطمت الزهرى آهي. ڪربلا جي ميدان ۾ شهيد ٿيندڙن جي ياد ۾ کين خراج عقيدت پيش ڪرڻ سان گڏ سندن ياد کي هر ڀيري ورجايو ويندو آهي جڏهن ته عالم سڳورا سندن شهادت تي روشني وجھندا آهن.

تاريخ لکندڙ چون ٿا ته جنهن به جاءِ تي حضرت امام حسين عليه السلام جو ذڪر هلندو آهي ۽ ڪربلا جي شهيدن جي ياد ۾ جيڪا مجلس ٿيندي آهي ۽ ان مجلس ۾ شهيدن جي ياد ۾ ڪو به ماڻهو چند ڳوڙها ڳاڙيندو آهي ته انهن ڳوڙهن کي جناب فاطمت الزهرى پنهنجي رومال ۾ ويڙهي کڻي ويندي آهي جڏهن ته اهڙين مجلسن جو محافظ حضرت غازي عباس علمبردار هوندو آهي. ڪربلا جي ميدان ۾ شهادت ماڻڻ کان پوءِ يزيدين جي لشڪر جڏهن پاڪ بيبين جن جا جنازا رات جو کڄندا هئا اهڙين پاڪ بيبين کي قيدي بڻائي يزيد جي درٻار ۾ پيش ڪيو ويو تڏهن ان مظلوم قافلي کي ڏسڻ لاءِ هزارن جي تعداد ۾ ماڻهو رستن ۽ گھٽين تي گڏ ٿي ويا انهن ماڻهن ۾ اهي ماڻهو به شامل هئي جن امام حسين جي ناني جي پويان نمازون پڙهيون ۽ زندگي جو هڪ وڏو عرصو گڏ گزاريو هو. جڏهن ڪربلا جي ان لٽيل قافلي تي سندن نظرون پيون ته هو زارو قطار روئڻ لڳا انهن ماڻهن مان ڪيترن ماڻهن کي خبر ڪونه هئي ته هي قافلو ڪنهن جو آهي ۽ ڪٿان پيو اچي . جڏهن کين اها ڄاڻ ملي ته اهو قافلو حضور صلي الله عليه وآله وسلم جي لخته جگر ڏهٽي امام عالي مقام حسين عليه السلام جي انهن پاڪ بيبين جو آهي جن ڪربلا جي ميدان ۾ شهادت جو جام پي اهڙي قرباني ڏني آهي جيڪا قيامت تائين ياد رکي ويندي ، تڏهن انهن جي اکين مان لڙڪ ڪري پيا ۽ آهه و پڪار ڪندي چيائون ته اڄ حسيني قافلو ڪربلا جي ميدان مان لٽجي يزيد جي درٻار ۾ پهتو آهي.

يزيد جي درٻار ۾ پهچڻ وقت جناب بيبي زينب سلام الله جيڪو خطبو ڏنو ان يزيد جي درٻار جا برج لوڏي ڇڏيا، تاريخ ۾ اچي ٿو ته لٽيل قافلي جي سرواڻ پاڪ بيبي زينب سلام الله يزيد کي مخاطب ٿي خطبو ڏيڻ شروع ڪيو تڏهن يزيد جي درٻار ۾ موجود پرڏيهي ملڪن جا سفير ۽ وزير يزيد کي انتهائي ڪريل انسان سمجھندي سندس درٻار مان اٿي هليا ويا، زينب سلام الله ۽ حضرت امام زين العابدين جي خطبن يزيد جي درٻار کي لوڏي ڇڏيو ۽ ويٺلن جون اکيون کولي ڇڏيون، تاريخ ۾ اچي ٿو ته حضور صلي الله عليه وآله وسلم جن جي اصحابي حضرت سهل جي ملاقات لٽيل قافلي ۾ موجود معصوم سڪينه سان ٿي. حضرت سهل فرمايو ته مان بيت المقدس ڏانهن وڃي رهيو هئس ته جڏهن شام جي سرزمين ۾ داخل ٿي هڪ آبادي ۾ پهتس جتي ڪيترائي خوبصورت باغ هئا، واهه وهي رهيا هئا، شهر سينگاريل هو، گھرن جي دروازن تي سهڻا ۽ ريشمي ڪپڙي جا پردا لڳل هئا، اتي جا رهواسي ڏاڍا خوش هئا هر طرف طبل ۽ ڊف وڄي رهيا هيا مون سوچيو ته شام جا هي ماڻهو ڪهڙي خوشي ملهائي رهيا آهن ۽ مون ذهن تي زور ڏيندي چيو ته هي ڪهڙي عيد آهي جنهن کان آئون نا واقف آهيان. ايتري ۾ ڪجھه ماڻهن کي ڳالهين ڪندي ڏٺم ۽ انهن ڏانهن وڌندي ويجھو وڃي پڇيم ته توهين ڪهڙي عيد ملهائي رهيا آهيو؟ ڇا جون خوشيون ڪري رهيا آهيو؟ چوڻ لڳا ته شايد تون جھنگلي عرب آهين مون چيو مان اصحاب رسول سهل بن ساد آهيان، ان تي ماڻهو چوڻ لڳا سهل حيرت جو مقام آهي جو آسمان مان رت نه ٿو وسي، زمين نه ٿي ڦاٽي، مون پڇيو ته ڇو ؟ انهن چيو ته هوڏانهن ڏس هي فرزند رسول حضرت امام حسين ابن علي جو سر مبارڪ آهي جيڪو عراق مان سوکڙي طور پيو اچي مان اهي لفظ ٻڌي گھٻرائجي ويس مون چيو الله اڪبر حسين شهيد ٿي ويو ۽ ماڻهو خوشيون پيا ملهائن. مون انهن کان پڇيو ڪربلا جي شهيد امام حسين جو سر مبارڪ ڪهڙي دروازي کان ايندو؟ انهن ماڻهن باب الساعت ڏانهن اشارو ڪيو مان جڏهن اتي وڃي بيٺس ته ڏٺم هڪ قافلو اچي رهيو آهي ان قافلي ۾ شامل هڪ ماڻهو جي هٿ ۾ نيزو آهي ان نيزي تي رسول خدا سان هوبهو مشاهبت رکندڙ سر مبارڪ آهي جنهن کان پوءِ وڌيڪ عجب نظارو ڏٺم ته بنا ڪجاون اٺن تي ڪجھه پاڪ بيبيون نظر آيون انهن مان هڪ معصوم نينگري ڏي وڌي ويس ۽ کانئس پڇيم ته توهان ڪير آهيو؟ جواب ۾ هن وراڻيو ته مان سڪينه بنت حسين آهيان. مون اکين ۾ پاڻي آڻيندي چيو ته اي پاڪ بيبي منهنجي لائق ڪا خدمت هجي ته آئون حاضر آهيان ڇاڪاڻ ته آئون اصحابي سهل بن ساد آهيان. ان معصوم نياڻيءَ فرمايو جيڪڏهن ٿي سگھي ته ان نيزي واري کي چئو ان پاڪ سر مبارڪ کي اڳتي کڻي هلي ته جيئن ماڻهن جي توجهه سر مبارڪ ڏانهن ٿئي ۽ ماڻهو ان کي ڏسڻ ۾ مصروف ٿي وڃن جيئن سندن نگاهون حرم رسول کي ڏسي نه سگھن مان ان نيزي واري ڏي ويس ۽ کيس چيم منهنجو هڪ ڪم ڪندين چيائين ٻڌاءِ مون کين 400 دينار ڏيندي چيو ان سر کي اڳتي کڻي وڃ ته جيئن حرم رسول تي ماڻهن جي نظر نه پوي جنهن تي ان ايئن ئي ڪيو ۽ 400 دينار وٺي سر مبارڪ کي اڳتي وڌائي ويو ان واقعي مان اها ڄاڻ ملي ٿي ته بيبي پاڪ گھٽ عمر جي هوندي به وڏي عقل ۽ فهم واري ڳالهه ڪري وئي.

ڪربلا جي شهيدن جي ڏنل قربانين جي ياد ۾ هر ماڻهو سوڳوار هوندو آهي مختلف طريقن سان شهيدن جي ياد ملهائي امام پاڪ کي دل و جان سان خراج عقيدت پيش ڪئي ويندي آهي، حقيقت اها آهي ته ڪربلا جي شهيدن کي ياد ڪرڻ به عبادت ۾ شمار ٿئي ٿو ڇاڪاڻ جو انهن دين اسلام خاطر جيڪا قرباني ڏني اها هميشه لاءِ امر ٿي وئي. اسان کي امام حسين عليه السلام جي ڏنل قربانين مان سبق حاصل ڪرڻ گھرجي جنهن جو مقصد اهو آهي ته توهان مٿان ڪيتريون ئي تڪليفون يا مشڪلاتون موجود هجن پر پوءِ به حق ۽ سچ جو دامن ڇڏڻ نه گھرجي جيڪو به انسان ان درس کي ورجائيندي ان تي عمل پيرا ٿيندو سو يقينن نا قابل شڪست رهندو.

A column by Mehwish Abbasi in daily awami awaz 10-11-2013 #Technology its advantages and disadvantages

A column by MEHWISH ABBASI About advantages and disadvantages of #Technology in daily awwami awaz 10-11-2013

جديد ٽئڪنالاجي جون خوبيون ۽ خاميون

مهوش عباسي

ڪو وقت هوندو هو جڏهن اسانجي معاشري ۾ قديم شين جو استعمال عام بڻيل هو جيئن خط لکڻ لاءِ قلم ۽ مس جو استعمال، ان کي موڪلڻ لاءِ پوسٽ جو استعمال، پاڻي ڀرڻ لاءِ کوهه جو استعمال، ڪڻڪ ۽ چانور پيهڻ لاءِ جنڊ جو استعمال، اسڪولن ۾ پٽي ۽ سليٽن جو استعمال پر جيئن جيئن وقت گذري رهيو آهي اهي شيون نظرن مان غائب ٿي رهيون آهن ۽ انهن جي جڳهه سائنسي ٽئڪنالاجي والاري آهي، ڇو ته اڄ سائنس ايتري ترقي ڪري رهي آهي جو اهڙين شين کي اڄ جي سائنسي ۽ ٽئڪنالاجي جي دور ۾ استعمال ڪرڻ کي وقت جو زيان ۽ اهڙي ماڻهو کي چريو ۽ پراڻي دور جو سمجھيو وڃي ٿو.

ٽئڪنالاجي جو مطلب آهي ڄاڻ ۽ علم جي ذريعي اوزارن ۽ مشينن جو استعمال ڪندي ڪنهن به اداري يا سسٽم ۾ ڪا به اهڙي تخليق ڪرڻ جنهن سان مشڪل ڪم آسان ٿي سگھن ۽ نئين تخليقن ذريعي ڪائنات ۽ دنيا جي لڪل معلومات حاصل ٿي سگهي. اسان هر پاسي کان سائنسي تخليقن ۽ ٽئڪنالاجي سان گھيريل آهيون، رڌڻي کان وٺي آفيس جي ڪمري تائين هر طرف ٽئڪنالاجي آهي، شهر جي روڊن رستن کان اسڪولن، اسپتالن، ريلوي اسٽيشن، ايئرپورٽ، فيڪٽرين توڙي مختلف ڪمپنين ۾ ڪو به ڪم ٽئڪنالاجي کان بغير ممڪن نه آهي پوءِ مشينن جو استعمال هجي، ڪمپيوٽر جو استعمال يا وري انٽرنيٽ جو استعمال اهي سڀ اسان جو معمول بڻجي چڪا آهن.

انٽرنيٽ اڄ جي دور جي سڀ کان اهم ترين ٽئڪنالاجي سمجھي وڃي ٿي جنهن جي ذريعي اسان پوري دنيا سان رابطي ۾ رهون ٿا ۽ سوشل ميڊيا سميت مختلف ويب سائيٽس جي استعمال سبب ڪا به معلومات، خبر هڪ ٻئي تائين سيڪنڊن ۾ پهچائي سگھون ٿا، هڪ سسٽم تي ويهي پوري دنيا کي ڏسي، سمجھي سگھجي ٿو، ڪائنات جي تخليقن کي سمجھڻ لاءِ سائنسدانن ڪائنات ۾ پنهنجيون ٺاهيل مشينون ڇڏيون آهن جيڪي آسمان تي موجود آهن ۽ موسم سميت مختلف معلومات زمين تي پهچائي رهيون آهن . دنيا اندر روبوٽ ٺاهيا پيا وڃن جنهن سبب فيڪٽرين يا ڪنهن به اداري ۾ سئو ماڻهن جو ڪم هڪ روبوٽ ڪري سگھي ٿو، اهڙي طرح اسان ٽئڪنالاجي جا فائدا ڏسون ته اڻ کٽ آهن، ڪيتريون ئي اسان کي ٽئڪنالاجي فراهم ڪري رهي آهي.

پر هڪ سڪي جا ٻه پاسا هوندا آهن جتي سهولتون آهن اتي نقصان به آهن جن سبب ايئن لڳي رهيو آهي تي ٽئڪنالاجي ماحول ۾ موجود قدرتي خوبصورتي کي ختم ڪري رهي آهي جتي سائنسدانن 100 سالن تائين ٽئڪنالاجي جي واڌاري لاءِ قدرت جي قرباني ڏني، هاڻي اهو سوچي رهيا آهن ته ان قدرتي نظام کي ڪيئن ٻيهر درست ڪجي جيڪو ناممڪن آهي، ٽئڪنالاجي لاءِ جبلن کي ختم ڪيو ويو، ٻيلن کي باهيون ڏئي ساڙيو ۽ ڪٽيو ويو، وڏا وڏا سولر سسٽم، انڊسٽريون لڳايون ويون جن سبب ماحول ۾ ايتري ته گدلاڻ وڌي وئي جو (ozone layer) جيڪا زمين ۽ آسمان جي وچ ۾ هڪ تحفظ ڪرڻ واري ديوار آهي اها ٽٽڻ لڳي آهي جنهن ۾ وڏا خال پئجي چڪا آهن جنهن سبب اها ديوار سج جا شعاءَ روڪي نه ٿي سگھي ۽ دنيا ۾ گرمي پد وڌڻ سان گڏ ڪيتريون ئي بيماريون ڦهلجي رهيون آهن، ان سان گڏ ڪيترن ئي ملڪن ۾ تيزابي برسات پڻ ٿي رهي آهي جنهن جي نقصانن ۾ چمڙي جو ڪينسر، ساهه جون بيماريون، جاندارن جو ان تيزابي پاڻي سبب انڌو ٿيڻ سر فهرست آهن ۽ اها برسات قديمي عمارتن توڙي نين عمارتن کي پڻ تباهه ڪري ٿي، ان ديوار ۾ خال پوڻ سبب سيارو گھٽ ۽ گرمي جي موسم وڌيڪ عرصو هلي رهي آهي.

ٽئڪنالاجي ماڻهن کي ايترو ته مصروف ڪري ڇڏيو آهي جو هڪ گھر ۾ ويٺل گھر ڀاتي هڪ ٻئي کان حال احوال به نه ٿا وٺن، والدين اولاد کان نه ٿا پڇن ته اڄ هو اسڪول ۾ ڇا پڙهي آيو، اولاد والدين کان طبعيت تائين نه ٿو پڇي. سائنسدانن هڪ تحقيق موجب اهو ثابت ڪيو آهي ته ٽئڪنالاجي ۽ موبائل فون جي گھڻي استعمال سبب ماحول ۾ موجود ماکي جون مکيون انهن شعائن سبب مري رهيون آهن جيڪڏهن اهو سڀ ايئن جاري رهيو ته هڪ اهو وقت ايندو جڏهن دنيا جون سڀ ماکيءَ جون مکيون ختم ٿي وينديون ۽ ڪجھه وقت کان پوءِ انسان مري ويندا.

ٽئنڪنالاجي انسانن کي ايتريون ته سهولتون فراهم ڪيون آهن جو انسان سوچڻ ۽ ڪم ڪرڻ جي صلاحيت ڇڏي ڏني آهي جنهن سبب انسان ذهني توڙي جسماني بيمارين ۾ مبتلا رهن ٿا، اڄ جا نوجوان فيس بڪ، وائبر، اسڪائپ ۽ ٽوئٽر جو ايترو ته استعمال ڪري رهيا آهن جو انهن کي راندين يا ٻين مشغلن سميت پڙهائي جو ڀرپور وقت نه ٿو ملي، نوجوان گھر کان ٻاهر وڃي دوستن سان گڏجاڻيون نه ڪري رهيا آهن ڇو ته ٽئڪنالاجي جي ذريعي هو گھر ويٺي هڪ ٻئي سان ڳالهائي ۽ هڪ ٻئي کي ڏسي سگھن ٿا جنهن سبب انهن ۾ سامهون ويهي ڪنهن به موضوع تي ڳالهائڻ جي صلاحيت گھٽ ٿي رهي آهي. ٽئڪنالاجي جي ذريعي هٿرادو ٻج، هٿرادو ڀاڄيون ۽ جانور پيدا ڪيا پيا وڃن، جنهن سبب بيماريون وڌي رهيون آهن ، پر ان سڀ جي باوجود اسان ٽئڪنالاجي مان جان آجي نه ٿا ڪرائي سگھون ڇو ته اڄ جي دور ۾ ان کان سوا اسان جو جيئڻ ڄڻ ته نا ممڪن آهي. اڄ جي 10 سال جي ٻار کي 60 سال جي عمر واري ماڻهو سان ڀيٽائجي ته ڄڻ هو اڄ جي دور جي مناسبت سان اڃان پيدا، ٿيو آهي.

اسان جي اها ڪوتاهي رهي آهي ته جڏهن به اسان وٽ ڪا به نئين تخليق اچي ٿي ته ان کي قبول ڪرڻ بجاءِ ان شي جو غلط تاثر رکون ٿا، جيئن لائوڊ اسپيڪر آيا ته مولوين فتوي جاري ڪئي ته ان جو استعمال ڏوهه آهي، جڏهن ته هاڻي مسجدن ۾ آذان ۽ خطبا لائوڊ اسپيڪرن تي ڏئي رهيا آهن ، ڪيمرا آيا ته تصويرون ڪڍرائڻ واري عمل کي غلط چيو ويو هن وقت ڪو به انسان بغير تصوير ڪڍرائڻ جي حج يا عمري تي نه ٿو وڃي سگھي، ڪوڙ ڳالهائڻ ڏوهه آهي مولوين کي سال لڳي ويا ته انسان ڪوڙ نه ڳالهائن پر سائنس اهڙي تخليق ڪئي جو ڪو به انسان ڪوڙ ڳالهائيندو ته هڪ سيڪنڊ ۾ خبر پئجي ويندي، جڏهن ٽيليويزن جو وقت آيو ته مولوين فتوي جاري ڪئي ۽ ان کي حرام چيو پر هاڻي ٽي وي ڏسجي ته اسانکي پاڪستان جا گھٽ ۾ گھٽ 10 اسلامي چينل ته ضرور ملندا، ٽي وي تي اسانجا عالم سڳورا پنهنجي ڳالهه ، پيغام يا تبليغ ڪندي نظر اچي رهيا آهن.

ٽئڪنالاجي ايتري ته ترقي ڪري چڪي آهي جو هاڻي مستقبل ڏسڻ جون مشينون ٺاهيون پيون وڃن ان کان علاوه ليزر سسٽم کي ايترو ته وسيع ڪيو پيو وڃي جو گھمندي ڦرندي، ڪم ڪندي ڪٿي به اسان بغير ڪنهن ڪمپيوٽر جي اخبار، رسالا، ڪتاب پڙهي سگھون ٿا. اڃان ته اها شروعات آهي لڳي ايئن رهيو آهي ته ايندڙ 100 سالن ۾ انسان صرف پاڳل پڻ جو هجوم بڻجي ويندا ۽ جيڪڏهن ڪنهن شي جي اهميت هوندي ته اها انسان کان وڌيڪ ٽئڪنالاجي جي هوندي.

ان ڳالهه ۾ ڪو شڪ نه آهي ته سائنس اسانجي مشڪلاتن کي آسان ڪيو آهي، اسانکي پوري دنيا سان ڳنڍيو آهي، هر ڪم آسان بڻايو آهي، ڪلاڪن جو ڪم منٽن ۾ ٽئڪنالاجي جي مدد سان ئي ٿي سگھي ٿو پر اسان کي ٽئڪنالاجي تي ايترو دارومدار نه ڪرڻ گھرجي ڇو ته اهڙي عمل سان انسان پنهنجيون صلاحيتون وڃائي ويهندو ۽ جديد ٽئڪنالاجي جو محتاج ٿي پوندو، ان جي هر وقت جي استعمال سبب ڪٿي اسان پنهنجو پاڻ ۽ پنهنجي گھر وارن کي وساري نه ويهون، پنهنجي ذهني ۽ جسماني صلاحيتن کان ڪم وٺڻ ڇڏي ڏيون ، جيڪڏهن اسان کي ٽئڪنالاجي مان فائدو وٺڻو ئي آهي ته اسان کي اهڙيون شيون ايجاد ڪرڻ گھرجن جيڪي ماحول جي گدلاڻ کي روڪي سگھن، جن جي استعمال جي ذريعي قدرت سان جنگ ڪرڻ بجاءِ برائيءَ سان جنگ ڪيون، دنيا ۾ پئٽرول ۽ پيئڻ جي پاڻي جي کوٽ ٿي رهي آهي ان کوٽ کي پورو ڪرڻ لاءِ ٽئڪنالاجي جي ضرورت آهي، دنيا اندر سولر سسٽم ۽ وڻن ذريعي بجلي پيدا ڪرڻ سميت ٻيون ڪيتريون ئي ٽئڪنالاجيون عام آهن پر پاڪستان ۾ اهي فراهم نه آهن جن کي پاڪستان ۾ آڻڻ جي به ضرورت آهي، ڪنهن بهتر تخليق کي تنقيدي نظر کان ڏسڻ بدران ان کي قبول ڪرڻ ئي بهتر آهي پر ان تي مڪمل طور دارومدار رکڻ سراسر غلط آهي، اميد ته سائنس ۾ بهتر نموني سان مثبت تخليقون ٿينديون جن جي ذريعي دنيا ۾ موجود انسان فائدو حاصل ڪرڻ سان گڏ پنهنجي ماحول کي بهتر بڻائيندا ۽ پنهنجي ڪم ڪرڻ ۽ ذهني صلاحيتن کي ڪڏهن به گھٽ ٿيڻ نه ڏيندا.

@MehwishAbbasi Column in Daily awami awaz 3-11-2013 (#Drone on #HakimullahMehsud is Drone on #Pakistan #TTP Talk)

حڪيم الله محسود تي يا پاڪ طالبان ڳالهين تي ڊرون حملو !

مهوش شبير عباسي

ڇنڇر جي ڏينهن جيڪا سڀ کان وڏي خبر پاڪستاني ميڊيا تي نظر آئي اها تحريڪ طالبان پاڪستان جي سربراه حڪيم الله محسود جي آمريڪي ڊرون حملي ۾ 5 ساٿين سميت مارجڻ واري خبر هئي. آمريڪا سندس سر جي قيمت 50 لک ڊالر مقرر ڪئي هئي، درِ خيل ۾ هڪ گھر مٿان ٻه ميزائل حملا ڪري کين ماريو ويو ، جنهن کانپوءِ پاڪستان سميت پوري دنيا ۾ هڪ نئين صورتحال نظر اچي رهي آهي. جنهن جنهن ملڪ ۾ طالبان جا گروه سرگرم آهن، اهي ان ڳالهه کي وٺي پريشان آهن ته هاڻي انهن جي ملڪ ۾ طالبان جو ڪهڙو رد عمل هوندو، سڀ کان ڳڻتيءَ جوڳي صورتحال پاڪستان ۾ نظر اچي رهي آهي. جنهن وقت حڪيم الله محسود تي ڊرون حملو ڪيو ويو، ان وقت تحريڪ طالبان جو وفد پاڪستان سان ٿيندڙ ڳالهين بابت گڏجاڻي ڪري رهيو هو، جڏهن ته ٻئي ڏينهن تي پاڪستان طرفان 3 رڪني وفد کي طالبان سان ڳالهين جي عمل کي شروع ڪرڻ لاءِ تحريڪ طالبان پاڪستان ڏانهن روانو ٿيڻو هو، ان حملي بعد تحريڪ طالبان پاڪستان جو چوڻ آهي ته حڪيم الله محسود جو خون رائگان نه ويندو ۽ هو ان ڳالهه جو بدلو وٺندا.

طالبان پنهنجي حڪومت جي شروعات افغانستان کان ڪئي سال 1995ع ۾ جڏهن انهن افغانستان تي حملو ڪيو ۽ فتح حاصل ڪئي، تنهن کانپوءِ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ طالبان ڦهلجي ويا ، پاڪستان اندر تحريڪ طالبان پاڪستان قائم ڪئي وئي جيڪا مشرف جي دور ۾ وڌي وئي. مشرف جي دور ۾ تحريڪ طالبان پاڪستان جو سربراه بيت الله محسود رهيو جيڪو محترمه شهيد بينظير ڀٽو جي قتل ۾ ڄاڻايو ويو، بيت الله محسود 2009ع ۾ هڪ آمريڪي ڊرون حملي ۾ مارجي ويو جنهن کانپوءِ 20 آگسٽ 2009ع تي حڪيم الله محسود کي تحريڪ طالبان پاڪستان جو سربراه منعقد ڪيو ويو، حڪيم الله محسود جو ٻيو نالو ذوالفقار محسود هو . حڪيم الله محسود پاڪستان اندر ڪيترين ئي دهشتگرد ڪاررواين ۾ ملوث رهيو ان ملڪ ۾ ڪيترائي خود ڪش حملا پڻ ڪرايا ، حڪيم الله محسود کي پاڪستان اندر طالبان جو بي رحم ويڙهاڪ سمجھيو ويندو هو ۽ هو گهڻي حد تائين پاڪستان سان ڳالهين جو حامي نه هو، آمريڪي مفادن کي به حڪيم الله محسود نشانو بڻايو، 20 ڊسمبر 2009ع ۾ هڪ خود ڪش حملي ۾ سي آءِ اي جا 7 ايجنٽ ماريا ويا جيڪي پڻ حڪيم الله محسود جي سربراهي ۾ ماريا ويا.

هاڻي جڏهن حڪيم الله محسود مارجي چڪو آهي ته تحريڪ طالبان پاڪستان، مجلس شوريٰ جو اجلاس گھرايو ويو آهي، طالبان ڌڙن کي مضبوط ڪرڻ جي ڪوشش پڻ ڪئي پئي وڃي ۽ تحريڪ طالبان پنهنجي نئين سربراه جي چونڊ پڻ ڪئي وئي، جنهن اجلاس ۾ شريڪ 60 ميمبرن مان 43 ميمبرن خان سيد سجنا جي نالي تي اتفاق ڪندي کيس ووٽ ڏنا، خان سيد سجنا حڪيم الله محسود جو قريبي ساٿي ۽ دوست رهي چڪو آهي جيڪيو پڻ پاڪستان سان ڳالهين جو حامي آهي پر ڏسجي ته، آهي ته هو به هڪ دهشتگرد ۽ دهشتگرد ڪڏهن به پنهنجن مفادن ۽ مطالبن خاطر انسانن تي رحم نه ڪندا آهن.

جنهن وقت پاڪستان جو وزير اعظم نواز شريف آمريڪي دوري لاءِ روانو ٿيو هو، ان وقت پشاور اندر چرچ تي حملو ڪيو ويو، جنهن تي نواز شريف آمريڪا اندر طالبان خلاف اڻ وڻندڙ بيان جاري ڪيا، جنهن مان لڳي ايئن رهيو هو ته پاڪستاني حڪومت جا ملڪ خلاف رويا تبديل ٿي چڪا آهن .

هن وقت پاڪستان جي سياست ۾ هڪ وڏي هلچل پيدا ٿي چڪي آهي ، نظر ايئن اچي رهيو آهي ته آمريڪي ڊرون حملو پاڪستان ۽ طالبان وچ ۾ ڳالهين جي عمل کي روڪڻ لاءِ ڪيو ويو، ڳالهين جي شروع ٿيڻ کان اڳ ئي حڪومت کي مشڪلاتن کي منهن ڏيڻو پئجي رهيو آهي، طالبان جو پاڪستان ۾ رد عمل انتهائي ڳڻتيءَ جوڳو آهي. طالبان تي حملو آمريڪا ڪيو پر طالبان آمريڪا کي نقصان نه ٿا پهچائي سگھن، جنهن جو بدلو هو پاڪستان کان ئي وٺندا ۽ پاڪستان اندر قتل و غارت واري صورتحال ۾ وڌيڪ اضافو ٿيندو، پاڪستان جي معاملن ۾ غير ملڪي قوتن جي مداخلت ملڪ جو امن امان خراب ڪري رهي آهي، غير ملڪي قوتون ڪڏهن به نه ٿيون چاهين ته پاڪستان ۾ امن امان واري صورتحال پيدا ٿئي، جنهن سبب هو ملڪ ۾ حملا ڪرائي صورتحال کي وڌيڪ بگاڙي رهيا آهن ، هن وقت جڏهن طالبان جو سربراه مارجي چڪو آهي ته ملڪ جي صورتحال وڌيڪ خطرناڪ نظر اچي رهي آهي ، ملڪ اندر ڪيترن ئي علائقن ۾ طالبان طرفان ٿيندڙ امڪاني ڪاررواين کي روڪڻ ۽ عوام کي تحفظ ڏيڻ لاءِ فوج مقرر ڪئي وئي آهي. لڳي ايئن رهيو آهي ته طالبان جي رد عمل سبب پاڪستان کي ڪيترن ئي بيگناهه ماڻهن جا لاش کڻڻا پوندا، پاڪستان جي صورتحال بگڙجي وئي ته پوءِ ان کي ملڪي توڙي بيروني طاقتون شايد روڪي ئي نه سگھن، جڏهن ته لائين آف ڪنٽرول تي ڀارت طرفان حملا ڪري شهرين ۽ سڪيورٽي عملن کي ماريو پيو وڃي، جيڪو حڪومت لاءِ پڻ پريشان ڪندڙ مرحلو آهي.

پاڪستان اندر ڏوه ۽ دهشتگردي واري صورتحال گذريل سالن ۾ گهڻي وڌي چڪي آهي، جنهن جي ڪري پاڪستان جنگ واري صورتحال ۾ نظر اچي رهيو آهي. دهشتگرد حملا پاڪستان ۾ معمول بڻجي چڪا آهن ، بيگناه ماڻهن کي ماريو پيو وڃي ، اسڪولن ۽ عبادتگاهن کي نشانو بڻايو پيو وڃي، ملڪ جا روڊ رستا، جيل ۽ حساس ادارا تباه ڪيا پيا وڃن. اهڙي صورتحال ۾ طالبان جي سربراه تي حملو ڄڻ پاڪستان جي عوام جي جانين ۽ امن جي ڳالهين لاءِ خطرو آهي . ملڪ جي حڪمرانن عوام کي واعدن ۽ دعوائن کان علاوه ڪجھه به نه ڏنو آهي. جيڪڏهن ڪجھه ڏنو آهي ته جمهوري دور ۾ 100 کان وڌيڪ دهشتگرد حملا ۽ هزارين بيگناه ماڻهن جا لاش ڏنا آهن. ملڪ جي جيڪا اڄ صورتحال آهي 10 سال اڳ ان کان بهتر هئي ، طالبان جا 30 کان 35 گروه سرگرم ٿي چڪا آهن، جن کي ڪراچي ۽ پنجاب مان سپورٽ ملي رهي آهي. ملڪ کي ڪمزوري مان ڪڍيو وڃي ته جيئن ڪا به ٻاهرين طاقت ملڪ ۾ داخل ٿي ملڪي مامرن ۾ مداخلت نه ڪري سگھي، جڏهن ته حڪومت جي اها اولين زميداري آهي ته ملڪي سلامتي کي يقيني بڻائي ۽ پنهنجي عوام جي جان ۽ مال جي حفاظت ڪري

a cloumn on #Drone attack #Hakeemullah Awami Awaz - عوامي آواز 3-11-2013 by Mehwish ABBASI

Recieving Sindh rani award 2013 For best column writer

Missing persons and responsbility of government Column By Mehwish ABBASI #ppp #MQM #Baloachistan #Pakistan #Sindh #PTI #PMLN

گم ٿيل ماڻهو ۽ رياست جي ذميداري

مهوش عباسي

پاڪستان ۾ missing جي معني لاپتا آهي پر مشهور ويب سائيٽ Wikipedia ۽ انسائيڪلو پيڊيا موجب پاڪستان ۾ missingجو مطلب زوري لاپتا ڪرڻ آهي ،اسانجي ملڪ اندرانساني حقن جي لتاڙ ڪيتري عرصي کان جاري آهي ان ۾ تيزي آمر حڪمران جنرل پرويز مشرف جي دور ۾ ٿي ، ڊڪٽيٽر مشرف جي دور ۾ سنڌي بلوچ اڳواڻ ۽ قومپرست ڪارڪن وڏي تعداد ۾ گم ٿيڻ شروع ٿيا ، آمريڪي ”وار ان ٽيرر “ ۾ پاڪستان کي ڌڪڻ لان پوءِ ڊڪٽيٽر مشرف آمريڪا کي گھربل جهادي لا پتا بڻايا ۽ کين ڊالرن عيوض آمريڪا ۾ وڪرو ڪيو جيڪو مختلف وقتن تي ايئن به چوندو هو ته گم ٿيل ماڻهو پنهنجي مرضي تحت افغانستان ۾ جهاد ۾ حصو وٺڻ ويا آهن جن کي گم ڪرڻ جا الزام اسان مٿان مڙهيا پيا وڃن . انساني حقن جي ڪميشن سندس اهڙن بيانن جي مذمت ڪئي ۽ کائنس پڇاڻو ڪيو ويو ته ڪجھه مذهبي ماڻهو افغانستان ۽ ٻين علائقن اندر جهاد خاطر وڃي سگھن ٿا پر بلوچ ۽ سنڌي قومپرست ڪارڪن آخر پاڻمرادو گم ڇو ٿيا آهن.

بلوچستان جي وڏي وزير ڊاڪٽر عبدالمالڪ بلوچ ڪراچي ۾ پريس ڪانفرنس کي خطاب ڪندي اهڙن قومپرست ڪارڪنن جي بازيابي ۾ ناڪامي جو اعتراف ڪيو ۽ مسئلن جي جڙ ايف سي کي ڪوٺيو. هن وڌيڪ چيو ته اسان بلوچن سان جيڪا واعدا ڪيا ان ۾ گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي جو مسئلو حل ڪري نه سگھيو آهي ان موقعي تي ڊاڪٽر صاحب بلوچستان جي ڪجھ علائقن اندر حڪومتي رٽ نه هئڻ بابت پڻ آگاه ڪيو ، ان کانسواءِ بلوچستان ۾ گم ٿيل ماڻهن جي بازيابي لاءِ ڪوئٽا کان ڪراچي تائين بلوچ اڳواڻن جي اڳواڻي ۾ لانگ مارچ شروع ڪيو ويو آهي جن اڳوڻي ۽ موجوده حڪمرانن تي الزام مڙهيندي چيو آهي ته بلوچستان جي بيگناهه ماڻهن کي ماريو ، اڇليو ۽ گم ڪيو پيو وڃي جڏهن ته گهرو وزير چوڌري نثار جو چوڻ آهي ته هن وقت گم ٿيل ماڻهن جو مامرو انتهائي گنڀير ٿي چڪو آهي ڪيترن ئي وارثن کي خبر به نه آهي ته ته سندن پيارا ڪٿي ڪهڙي حال ۾ ۽ ڪنهن وٽ آهن، گهرو وزير جو وڌيڪ چوڻ آهي ته اها ذميداري حڪومتي ادارن تي لاڳو ٿئي ٿي ته هو گم ٿيل ماڻهن جي مامري کي ترت حل ڪن، ملڪ جي اعلي عدالت پڻ ان مامري تي پڻ ڪيترا ڀيرا تحرڪ وٺي ملوث ادارن کي سخت تنبيهه ڪندي گم ٿيل ماڻهن بابت پڇاڻو ڪري چڪي آهي جنهن کانپوءِ گم ٿيل ماڻهن جي گهڻي بازيابي ته نه ٿي سگھي آهي، پر چند گم ٿيل ماڻهن کي بازياب ڪرايو ويو آهي، پر ڪي به سنجيده قدم نه کنيا ويا آهن نظر ايئن اچي رهيو آهي ڄڻ گم ٿيل ماڻهو جهڙوڪ ڪي غير ملڪي آهن .

اڄ تائين بلوچستان ، سنڌ ، خيبر پختونخواه ، پنجاب ۽ فاٽا مان ڪافي ماڻهو لاپتا آهن جنهن ۾ وڏو انگ سنڌ ۽ بلوچستان جي قومپرستن جو آهي جن بابت سندن وارثن جو چوڻ آهي ته اسانجا گم ڪيل نوجوان چچريل لاشن جي صورت ۾ واپس مليا آهن ،يا مٿن ايترو جسماني تشدد ڪيو وڃي ٿو جو هو پنهنجون ذهني صلاحيتون وڃائي ويهن ٿا ، ڪن ماڻهن تي ايترو تشدد ڪيو وڃي ٿو جو انهن کي جسماني توڙي ذهني طورٺيڪ ٿيڻ ۾ سال لڳي وڃن ، ڪيترائي آزادي ماڻڻ کانپوءِ زندگي هارائي ويهن ٿا ڪيترن نوجوانن جا چچريل لاش روڊن ، رستن ۽ مختلف هنڌن تي بي يارو مددگار اڇلايا وڃن ٿاجن مان ڪيترن جي سڃاڻپ پڻ نه ٿي ٿئي .

قومي ڪارڪنن کي جيئرو ساڙڻ ۽ مٿن انتهائي غير انساني ورتاءُ ڪيو وڃي ٿو، جيتوڻيڪ اهو سلسلو هڪ ڊڪٽيٽر جي دور ۾ شروع ٿيو پر افسوس جمهوري حڪومتن به ان سلسلي کي جيئن جو تيئن جاري رکيو آهي ، اهو ئي سبب آهي جو وفاقي سياست ۾ يقين رکندڙ بلوچ اڳواڻ سردار عطاءُ الله مينگل ، اختر مينگل سميت ڪيترائي اڳواڻ حڪومت کي اهڙين ڪاررواين جو سلسلو بند ڪرڻ بلوچستان جي لاپتا ماڻهن جون زندگيون بچائڻ ۽ سندن بازيابي لاءِ احتجاج ڪري چڪا آهن .

بلوچستان اندر ٻرندڙ اهڙي باهه سبب بلوچستان جون حالتون بگڙي چڪيون آهنجنهن سبب بلوچستان جو ڪنٽرول جمهوري حڪومت جي انتظام هيٺ نه آهي ۽ بلوچستان اندر حڪومت نالي جي ڪا به شي نه آهي ، آخر ڪيسيتائين ماڻهن تي تشدد ڪري کين خاموش ڪرائي سندن وسيلن تي قبضو ڪيو ويندو . بلوچستان ۽ سنڌ جا ماڻهو پنهنجي صوبن جا وسيلا سندن حوالي ڪرڻ جي گھرج ڪري رهيا آهن جنهن سبب کين ملڪ دشمن ڪوٺي ڪيترا سنجيده معاملا حل ڪرڻ بجاءِ آمرن ۽ جمهوريت جي دعويدارن جي هٺ سبب تباهي ڏانهن وڃي رهيا آهن ، آخر سڄي قوم ۽ ملڪ جا سنجيده اڳواڻ گڏ ٿي سنڌ ۽ بلوچستان جو حل ڇو نه ٿا ڪڍن ،ڪيترن بيگناه انسانن کي عدالتن ۾ پيش نه ڪرڻ جمهوريت پسندن کي زيب نه ٿو ڏئي جيڪا اسانجي ناڪامي ، قانون ۽ آئين تان اعتماد کڄڻ جي برابر آهي، جيڪڏهن اهڙا عمل جاري رهيا ته ملڪ جو ڇا ٿيندو؟

ڪيترائي ڀيرا اسانجا حڪمران پنهنجي غلط ڪرتوتن سبب بلوچن کان معافيون طلبي چڪا آهن پوءِ به سندن روين ۾ بهتري نه آئي آهي . گم ٿيل ماڻهن کي واپس آڻي عدالتن ۾ پيش ڪرڻ ۽ آغاز حقوق بلوچستان جا اعلان به ڪيا ويا جن تي عمل ڪرڻ بجاءِ بلوچن کي دهشتگرد ڪوٺيو ويو ۽ کين ڏنڊي جي زور تي سڌو ڪرڻ جا دڙڪا ڏنا ويا . گذريل سال اقوام متحده جي انساني حقن واري چار رڪني ٽيم پاڪستان پهچي گم ٿيل ماڻهن واري ڪميشن جي سربراه پرڏيهي وزارت جي ايڊيشنل سيڪريٽرين سان ملاقاتن کانسواءِ پنجاب ، خيبرپختونخواه ، ڪوئٽا ، اسلام آباد سميت ملڪ جي مختلف علائقن جو دورو ڪيو .

گڏيل قومن جي آيل وفد کي ملڪ جي مختلف علائقن جو دورو ڪرايو ويو جن گم ٿيل ماڻهن جي وارثن سان ملاقاتون ڪيون ۽ گم ٿيل ماڻهن جا انگ اکر گڏ ڪيا ، جيڪو عمل ان وقت جي حڪومت کي ڏکيو ضرور لڳو پر حڪومت جي مجبوري هئي جو هو گڏيل قومن جي ٽيم کي اهڙي عمل کان روڪي نه پيا سگھن ڇو ته پاڪستان هيومن رائٽس جو ميمبر آهي جيڪڏهن سندن ڪمن ۾ رنڊڪ وجھن ها ته کانئن ميمبرشپ کسي وڃي ها. گڏيل قومن جي آيل ٽيم انگ اکر ته گڏ ڪري ورتاپر سندن ڪارروائي تي ڪو عمل ٿي نه سگھيو آهي نه ئي ملوث ادارن کان ڪو پڇاڻو ڪيو ويو آهي ، نه ئي کين ڪيل انساني حقن جي خلاف ورزي تي ڪا سزا ڏني وئي. انٽيليجنس ايجنسيون آخر ڪهڙي قانون تحت هلي رهيون آهن ، ڪنهن آڏو جواب ده آهن ان بابت حڪومت کي ڪا به ڄاڻ نه آهي ، جڏهن ته سڄي دنيا کي خبر آهي ته اسانجي حڪومت ۽ عدالتون ايجنسين جون تابع آهن . اهڙين حالتن اندر اقوام متحده جي آيل ٽيم کي ڇا صحيح انگ اکر مليا هوندا جيڪو هڪ سواليه نشان آهي ڇو ته پوليس ، ايف سي ۽ ملڪ اندر موجود ايجنسيون پنهنجي جان آجي ڪرائڻ خاطر هڪ ٻئي تي الزام مڙهي رهيا آهن ۽ گم ٿيل ماڻهن جا حقيقي انگ اکر ظاهر نه ڪري رهيا آهن .

آخر قوميتن کي ڪهڙي سزا ڏني پئي وڃي ۽ اهو سلسلو ڪيسيتائين جاري رهندو ، حڪومت جي ناڪامي سبب مختلف سياسي سماجي اڳواڻن ، سڄاڻ ڌرين حڪومت جي ناڪامي جو اعتراف ڪندي ملڪ اندر بنگلاديش جهڙيون حالتون پيدا ٿيڻ جهڙا خدشا پڻ ظاهر ڪري ڇڏيا آهن . جنهن ملڪ اندر قانون ، آئين ۽ عدالتن جي فيصلن جو احترام نه ڪيو وڃي اتي حالتون ڪو به رخ اختيار ڪري سگھن ٿيون . جنهن ملڪ اندر هزارين ماڻهن کي پنهنجا حق گھرڻ سبب لاپتا ڪيو وڃي ، قومي ڪارڪنن سان اهو غير انساني ورتاءُ ڪيو وڃي، جنهن بابت ڪيترائي عدالتي فيصلا اچي چڪا آهن جن تي ڪا به ڌر عمل ڪرڻ لاءِ تيار نه آهي ، اهڙي طرح جيڪڏهن هر پاسي انساني حقن جي لتاڙ جاري رهي ،اسانجا حڪمران ۽ انساني حقن لاءِ جڙيل ادارا خاموش تماشائي وارو ڪردار ادا ڪندا رهيا ۽ سنجيدگي سان غور ويچار نه ڪيو ته اسين ڪڏهن به نيڪ نامي حاصل نه ڪري سگھنداسين ان لاءِ اسانکي پنهنجيون ذميداريون سمجھڻ گھرجن جن کي پوري ايمانداري سان بجا آڻي گھربل حقن جي بهتري لاءِ نيڪ نيتي سان ڪم ڪرڻ ۾ ئي اسانجي معاشري جي بهتري آهي، ان لاءِ اسانکي بلوچستان جي وزير اعلي جي بيان کي سنجيدگي سان وٺڻ گھرجي ۽ بلوچستان کان بلوچ اڳواڻن جي شروع ٿيل لانگ مارچ تي سوچ ويچار ڪرڻ گھرجي، ساڳي طرح سنڌ اندر گم ڪيل بيگناهه قومپرست ڪارڪنن جي بازيابي لاءِ اپاءَ ورتا وڃن.

A column by Mehwish Abbasi in Awami Awaz - عوامي آواز 31-10-2013 ABOUT MISSING PEOPLE #Pakistan #Sindh #Baloachistan

A column by Mehwish Abbasi in daily awami awaz 17-10-2013 about politics in #Sindh by #ppp and #MQM سنڌ ۾ مفادن جي سياست مهوش عباسي

A column by Mehwish Abbasi in daily awami awaz 17-10-2013 about politics in #Sindh by #ppp and #MQM

سنڌ ۾ مفادن جي سياست

مهوش شبير عباسي

ايم ڪيوا يم جڏهن کان سياست ۾ پير پاتو آهي تڏهن کان وفاقي حڪومت کي ايم ڪيو ايم جي ضرورت محسوس ٿيندي رهي آهي جڏهن ته ان کان وڌيڪ ايم ڪيو ايم جي اهميت سنڌ حڪومت لاءِ ضروري رهي آهي ڇو ته ايم ڪيو ايم جو ڪراچي ۽ حيدرآباد تي سياسي ڪنٽرول رهيو آهي جيڪي سنڌ جا وڏا شهر هئڻ سبب سندن ڪنٽرول ۾ آهن ۽ حڪومتون ان نقطي تي سندن محتاج رهنديون آيون آهن

2013 ع ۾ چونڊون ٿيڻ بعد سنڌ ۾ پيپلز پارٽي جي اڪثريت سان حڪومت قائم ٿي مگر پيپلز پارٽي تي مفاهمت جو ڀوت سوار رهندو آيو آهي تن هن ڀيري به سنڌ اندر ٻين پارٽين کي ڇڏي صرف ايم ڪيو ايم سان اتحادي ٿيڻ لاءِ ڳالهيون شروع ڪيون آهن پر هر ڀيري ايم ڪيو ايم پنهنجا ايترا ته مطالبا پي پي پي اڳيان رکيا آهن جو هن ڀيري پيپلز پارٽي سندن مطالبا مڃڻ کان قاصر آهي جنهن ڪري سندن ڳالهيون لاڀائتيون ثابت نه ٿي رهيون آهن .

ٻئي پاسي پيپلز پارٽي هن وقت سنڌي ماڻهن جي سخت دٻاءُ جو شڪار آهي ڇو ته 2013ع جي چونڊن ۾ وفاق ۾ پيپلز پارٽي کي ملڪ اندر مليل شڪست نه وسرندي جيڪڏهن پيپلز پارٽي جو ڳاٽ اوچو رکيو ته ان ۾ سنڌ جي ماڻهن جو اهم ڪردار رهيو، جن پيپلز پارٽي جي ڪريل ساک کي بچائي کين سنڌ جو اقتدار ڏنو جنهن ڪري هن ڀيري پيپلز پارٽي ايم ڪيو ايم سان مفاهمت سوچي سمجھي ڪندي . جيڪڏهن هن وقت ايم ڪيو ايم جا مطالبا مڃيا ويا ته سنڌ اندر پيپلز پارٽي جي ساک کي سخت نقصان پهچندو ڇو ته ان کان اڳ به پيپلز پارٽي ايم ڪيو ايم سان مفادن خاطر اتحاد ڪري زهر جو ڍڪ پي چڪي آهي ، ان باوجود ايم ڪيو ايم مٿن الزام مڙهي رهي آهي ته پيپلز پارٽي گذريل پنجن سالن دوران اسان کي ڇا ڏنو.

اندروني طورڏٺو وڃي ته ايم ڪيو ايم هڪ پاسي پاڪستان پيپلز پارٽي سان ڳالهيون ڪري رهي آهي ته ٻئي پاسي سندن لاڙو نواز ليگ ڏانهن پڻ آهي جنهن جو واضح اشارو ن ليگ جي صدارتي اميدوار ممنون حسين کي ووٽ ڪرڻ آهي . پر ايم ڪيو ايم جي مجبوري اها آهي ته سنڌ ۾ ن ليگ جي حڪومت نه آهي جنهن سبب ن ليگ سان سندن اتحاد کين وفاق ۾ ته فائدو ڏيندو پر سنڌ اندر کين سخت تحفظات موجود آهن جنهن سبب ايم ڪيو ايم هن وقت ٻه واٽي تي بيٺل آهي جنهن ڪري فيصلو ڪرڻ ۾ دير ڪري رهي آهي . ن ليگ خيبر پختونخواه ۾ پي ٽي آءِ ۽ سنڌ ۾ پيپلز پارٽي کي صوبائي حڪومتون هلائڻ لاءِ آزاد ڇڏيو آهي ته ٻئي پاسي سنڌ اندر پي پي کي ٽوڙڻ لاءِ پڻ حربا هلائي رهيا آهن جيئن پي پي ۾ فارورڊ بلاڪ ٺاهي ايم ڪيو ايم ، فنڪشنل مسلم ليگ ، ن ليگ ۽ ٻين پارٽين کي گڏائي پي پي جي حڪومت ختم ڪئي وڃي پر ن ليگ کي هن وقت وفاقي حڪومت ۽ پنجاب حڪومت ۾ وڌيڪ دلچسپي آهي جنهن ڪري هو ٻين کي في الحال ڇيڙڻ نه ٿا . باقي ان ڳالهه ۾ ڪو شڪ نه آهي ته جڏهن سندن مسئلا گھٽيا ته پوءِ سندن ٻيو مشغلو صوبائي حڪومتن ۾ ڀڃ ڊاه هوندي جنهن لاءِ ذهني طور تيار آهن جنهن ڪري ايم ڪيو ايم پڻ ان انتظار ۾ آهي ته ساڻن ڪير سٺو سودو ڪندو ۽ سندن شرط مڃيندو ته هي ان جا ساٿاري ٿي ويندا.هنن مختلف حڪمرانن جو ساٿ ڏنو آهي اهو ئي سبب آهي جو هر ڀيري حڪمرانن ايم ڪيو ايم آڏو گوڏا کوڙيا آهن . جڏهن ته پي پي کي جڏهن به ايم ڪيو ايم جو لاچار هوندو آهي ته رحمان ملڪ ٽياڪڙي جو ڪردار ادا ڪندو آهي ۽ جڏهن ايم ڪيو ايم کي ناراض ڪرڻ مقصود هوندو آهي ته سنڌ جا وزير ايم ڪيو ايم خلاف سخت بيان بازي جاري ڪري کين ڳالهين لاءِ مجبور ڪندا آهن.

جڏهن ته اسانجا حڪمران ايترين ڏاڍاين ۽ زيادتين باوجود به ساڻن اتحاد لاءِ سِڪي رهيا آهن شايد کين خوف ورائي ويو آهي ته جيڪڏهن ن ليگ ۽ ايم ڪيو ايم جو پاڻ ۾ اتحاد ٿي ويو ته شايد سندن اقتدار جا ڏينهن پورا نه ٿي وڃن ان لاءِ ڪجھ ڏئي وٺي ايم ڪيو ايم کي راضي ڪري ن ليگ کان پري رکجي . هن جاءِ تي اها ڳالهه به سوچڻ لائق آهي ته پيپلز پارٽي ايم ڪيو ايم سان ڳالهيون ڪنهن جي هدايتن تي ڪري رهي آهي ڇو ته پارٽي چيئرمين بلاول ڀٽو زرداري ته اهڙين ملاقاتن کان لاتعلق ۽ لاعلم بڻيل آهي. ايئن به چئي سگهجي ٿو ته کيس اڃا اهڙن فيصلن جا اختيار نه ڏنا ويا آهن کيس صرف سياسي بيان جاري ڪرڻ جا اختيار ڏنا ويا آهن ڇو ته ايم ڪيو ايم سان دوستي لاءِ مقرر رحمان ملڪ بلاول ڀٽو زرداري جي لغڙ ڪاٽا ڪرڻ واري بيان کي به سياسي بيان چئي رهيو آهي ، حالانڪه اسان کي سياسي مصلحتن ۽ مفادن خاطر پنهنجا نظريا قربان ڪرڻ نه گھرجن ، مفادن خاطر قوم جو سودو نه ڪرڻ گھرجي اهڙي حڪمراني کان بهتر آهي ته مخالف ڌر جو ڪردار ادا ڪري قومي مفادن پٽاندڙ فيصلا ڪري عوام جون دليون کٽي سگھجن ٿيون.

ان لاءِ ضروري آهي ته پيپلز پارٽي ۽ ايم ڪيو ايم پنهنجي رويي ۾ تبديلي آڻي سنڌ ۽ سنڌي ماڻهن سان گڏجي ڌرتي جي ماڻهن لاءِ گڏيل فيصلا ڪري جيڪو بهتر عمل آهي باقي پنهنجا پنهنجا سياسي مفاد ماڻي ، سياسي بيان جاري ڪري عوام کي وڌيڪ گمراه نه ڪيو وڃي ۽ پيپلز پارٽي جي پوري قيادت کي اعتماد ۾ وٺي فيصلا ڪيا وڃن ڪنهن هڪ يا ٻن ماڻهن جي منشا مطابق فيصلا نه ڪيا وڃن.

celebrating 4th national youth peace festival at #Lhore #Pkaistan

At cultral programme representating cultre of #THAR #SINDH @Mehwish Abbasi

@Mehwish Abbasi recieving #HANDS AWARD for contributtions as column writer

#PPP #Bilawal govt of PPP 5 years and Politics of Bilawal #Pakistan a column by Mehwish Abbasi #Bilawal #Bhutto must remain mission of #Benazir

#PPP #Bilawal must remember the mission of Shaheeb #Benazir #Bhutto A column by Mehwish Abbasi in daily awami awaz 20-10-2013

بلاول کي شهيد بينظير ڀٽو جو مشن جاري رکڻ گھرجي

مهوش شبير عباسي

شهيد بينظير ڀٽو جي المناڪ شهادت بعد پيپلز پارٽي جون واڳون سندس وصيت مطابق آصف علي زرداري پنهنجي هٿ ۾ کنيون جنهن بعد کيس ملڪ جو صدر ٿيڻ جو اعزاز پڻ حاصل ٿيو سندس فيصلن سبب پيپلز پارٽي جا ڪيترائي سينئر اڳواڻ ساڻس ناراض ٿي ويا جن جي پرواهه ڪرڻ بنا پاڪستان پيپلز پارٽي 5 سال ملڪ تي حڪمراني ڪئي. بلاول ڀٽو زرداري کي پاڪستان پيپلز پارٽي جو چيئرمين بڻايو ويو آهي جنهن کي ڪو خاص سياسي تجربو حاصل نه آهي پر کيس اهو اعزاز حاصل آهي ته هو شهيد بينظير ڀٽو جو فرزند آهي ۽ منزل تي پهچڻ لاءِ کيس ڪيترائي اوکا پنڌ جھاڳڻا پوندا. 18 آڪٽوبر 2007ع تي جڏهن بينظير ڀٽو جلا وطني ختم ڪري ڏيهه پهتي ته ڪراچي ۾ سندس ريلي تي زوردار بم ڌماڪا ڪيا ويا جنهن ۾ سوين ڪارڪن شهيد ۽ زخمي ٿيا .

گزريل ڏينهن 18 آڪٽوبر جي شهيدن کي ڀيٽا پيش ڪندي بلاول ڀٽو زرداري جذباتي تقرير ڪندي شينهن جو شڪار ڪرڻ سميت ٻين پارٽين کي پڻ ٽارگيٽ بڻايو، ڏٺو وڃي ته ملڪ اندر اڄ جيڪي حالتون آهن اندر اسانکي ڪنهن کي شڪار ڪرڻ جي بلڪل به ضرورت نه آهي. ضرورت آهي ته سنجيده سياست جي آهي. اڄ جيڪڏهن بلاول ڀٽو زرداري ٻين تي تنقيد ڪرڻ بجاءِ ملڪ جي بگڙيل حالتن کي نظر ۾ رکندي سياسي بيان جاري ڪري ته بهتر رهندو ڇو ته ملڪ جو عوام جنهن بدحالي، بد امني، بيروزگاري، دهشتگردي، لوڊشيڊنگ ۽ ڪرپشن کي منهن ڏئي رهيو آهي اڄ اسان کي انهن مسئلن جو حل ڳولهڻ جي سخت ضرورت آهي باقي جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته پاڪستان پيپلز پارٽي جي گزريل حڪومت ملڪ تي هڪ عذاب هئي جنهن وچ ۾ قوم مٿان جيڪي عذاب مڙهيا ويا انهن کي اڄ به قوم ڀوڳي رهي آهي.

23 مارچ 2013 تي پاڪستان پيپلز پارٽي جي حڪومت 5 سال پورا ڪيا پر انهن جي حڪومت ۾ ٿيل جن مسئلن پاڪستان ۾ جاءِ ورتي اهي ڪيترن ئي ڏهاڪن تائين حل ٿيندي نظر نه اچي رهيا آهن شايد پاڪستان جي عوام کي انهن مسئلن کي ڪيترن ئي ڏهاڪن تائين منهن ڏيڻو پوندو . پاڪستان پيپلز پارٽي جو دور جمهوري دور هيو پر ان جمهوري دور ۾ جمهوريت پاڻ ئي سواليه نشان بڻيل رهي ۽ ان 5 سالن ۾ جمهوريت کي انتهائي نقصان پڻ رسيو.

پاڪستان پيپلز پارٽي جي حڪومتي دور ۾ مهانگائي سئو سيڪڙو کان به وڌي وئي، ڪرپشن انتهائي چوٽ چڙهي ويا، ميرٽ جي بد ترين لتاڙ ٿي، تعليمي ادارا تباهي ڏانهن وڌڻ لڳا، پاڪستان جي آمدني ، بر آمد توڙي ڪار آمد کي نقصان پهتو، عوامي ادارا تباهي ڏانهن وڌڻ لڳا، فيڪٽرين توڙي انڊسٽرين جو وڏو تعداد بند ٿي ويو جنهن جو وڏو سبب توانائي جو بحران هو. گئس ۽ بجلي جي 12 ڪلاڪن تائين لوڊشيڊنگ ڪئي وئي جنهن سبب ڪيترين ئي فيڪٽرين کي نقصان پڻ پهتو .

مارچ 2008 ۾ جڏهن پيپلز پارٽي حڪومت سنڀالي ته پيٽرول جي قيمت 56 روپيا في لٽر هئي مارچ 2013 تائين 81 سيڪڙو واڌ سبب 103 روپيا في لٽر تي پهتي ، ڊيزل 39 روپيا في ليٽر هيو پيپلز پارٽي جي حڪومت دوران 169 سيڪڙو تائين واڌ سبب 110 روپيا في ليٽر ٿيو جڏهن ته سي اين جي جي قيمت ۾ 30 روپين کان 75 روپيا واڌ ڪئي وئي ان کان علاوه کائڻ پيئڻ جي شين ۾ 100 سيڪڙو کان وڌيڪ اضافو ڪيو ويو. چانور 38 روپيا في ڪلو کان وڌي 80 روپيا في ڪلو ٿيا.

پاڪستان پيپلز پارٽي جيڪا پاڻ کي جمهوريت جي دعويدار سڏائيندي نه ٿي ٿڪجي ان پنهنجي حڪومتي دور ۾ جمهوريت جي ٻيڙي ٻوڙڻ ۾ ڪا به ڪسر نه ڇڏي، عدالتن کي حق نه ڏنا ويا، ججن کي تنگ ڪيو ويو ، انهن جي ڪيل فيصلن تي عمل نه ڪيو ويو .

پاڪستان پيپلز پارٽي جي حڪومت ۾ 5 وڏا بحران سامهون آيا جن ۾ سي اين جي جو بحران، توانائي جو بحران، ڪار آمد جو مسئلو، کنڊ جو بحران ۽ پاڪستان جي آمدني جو بحران. پاڪستان پيپلز پارٽي جي دور ۾ انتهائي ڪرپشن ڪئي وئي ٽرانسپيرنسي انٽرنيشنل رپورٽ مطابق پيپلز پارٽي جي مقرر ڪيل نيب جي چيئرمين هر روز 7 بلين روپين بجاءِ 12 ارب روپيا کڻندو رهيو .

پيپلز پارٽي جي حڪومتي دور ۾ دهشتگردي تي نظر وجھجي ته رڳو ڪراچي اندر 5 سالن دوران مرندڙ ماڻهن جو تعدادا 9 هزار کان وڌيڪ آهي جيڪي صرف ايم ڪيو ايم ۽ پي پي پي جي جھيڙن ۾ مرندڙ ماڻهن جو تعداد آهي. جڏهن ته 3000 کان وڌيڪ دهشتگرد حملا ٿيا جن ۾ 6500 کان وڌيڪ ماڻهو فوت ٿيا ۽ 12 هزار کان وڌيڪ زخمي ٿيا. پيپلز پارٽي جي 5 سالن جي حڪومت ۾ 330 ڊرون حملا ٿيا جن ۾ 400 ماڻهو فوت ٿيا. ملڪ مان ڪيترا ئي هندو برادري جا ماڻهو تحفظ نه ملڻ سبب پاڪستان کان لڏ پلاڻ ڪري ڀارت ۽ ٻين ملڪن ڏانهن روانا ٿيا، عورتن ۽ ٻارڙن سان ڏاڍاين جو سلسلو پڻ عروج تي رهيو جنهن ۾ سندن پارٽي سان تعلق رکندڙ با اثر ڌريون ملوث رهيون، ڪيترا جرڳا سندن وزيرن مشيرن ۽ پوليس انتظاميا جي سرپرستي ۾ ٿيا، پيپلز پارٽي قانون ۽ امن جي دعوي ڪندي رهي پر انهن جي ئي حڪومتي دور ۾ سندن بلوچستان جو وزير اعلي اسلم رئيساڻي ڪوئٽا ۾ هڪ مهيني ۾ هڪ هفتو به نه پئي رهي سگھيو ، ڪيترن وزيرن ۽ اعلي آفيسرن ڪرپشن سبب جيل ڀوڳيو ، ڪيترا عدالتن کان فرار ٿي ٻاهرين ملڪن ڏانهن هليا ويا . 5 سالا دور حڪومت دوران شهيد محترمه بينظير ڀٽو جي قتل ڪيس جا جوابدار هٿ نه ڪري سگھيا، شهيد مير مرتضي ڀٽو جا قاتل گرفتار ته نه ڪري سگھيا پر قاتلن کي اعلي عهدن تي ترقيون ڏئي نوازيو ويو ، 18 آڪٽوبر جي ڪارساز سانحي جي شهيدن کي انصاف پلئه نه پيو.

سنڌ ڌرتي جي ماڻهن جا فيصلا رحمان ملڪ ۽ بابر اعواڻ جي حوالي ڪيا ويا جن کي جنهن وقت جيئن ٿي وڻيو سنڌ اندر مداخلت ڪري سنڌي ماڻهن مٿان ڌارين جي چوڻ تي اڻ وڻندڙ فيصلا مڙهيا ويا جنهن تي ڪيترا ڀيرا سنڌ جا ماڻهو سراپا احتجاج بڻيا .

هن وقت جيڪڏهن بلاول ڀٽو زرداري کي سياست ۾ سرگرم ٿيڻو آهي ته کيس زميني حقيقتن کان منهن نه موڙڻ گھرجي، گذريل دور حڪومت دوران کانئن جيڪي غلطيون ٿيون آهن انهن کي نظر ۾ رکندي اصولي ۽ نظرياتي سياست ڪرڻ گھرجي جيڪو عوام چاهي رهي آهي هن وقت عوام جذباتي نعرن ۽ جذباتي تقريرن بجاءِ سنجيده سوچ ڏانهن وڃي رهي آهي ڇو ته اسانجي ملڪ اندر عوام کي بيوقوف بنائڻ لاءِ پارٽين ۽ سياسي بيان جاري ڪندڙ اڳواڻن جي کوٽ نه آهي اسين پر اميد آهيون ته بلاول ڀٽو زرداري، محترمه بينظير ڀٽو جي نقش قدم تي هلندي سٺي سوچ سان اڳتي وڌندو.

#Malala #Nobel4Malala A Column By Mehwish Abbasi on Malala 15-10-2013

A column by Mehwish Abbasi in daily awami awaz 15-10-2013 about #Malala #Nobel4Malala and true facts

ملالا خلاف رٿيل عالمي سازشون

ملالا يوسفزئي تي طالبان جي ٿيل حملي کي هڪ سال مڪمل ٿيو آهي ملالا سوات جي شاگردياڻي هئي جنهن تي هن جي ٻن شاگرد ساٿياڻين سميت طالبان حملو ڪيو ، هر سال وانگر هن سال به نوبل انعام جي اميدوارن ۾ ملالا پسنديده قرار ڏني وئي . امن جي نوبل انعام لاءِ پاڪستان جي هي پهرين ننڍي عمر رکندڙ شاگردياڻي هئي جيڪڏهن کيس اهو انعام ملي ها ته اها پهرين مسلمان شاگردياڻي هجي ها جنهن کي امن جو نوبل انعام ملي ها ، ملڪ جي هر ماڻهو جي ان ڳالهه تي نظر هئي پر ملالا کي اهو انعام نه مليو اهو انعام ڪيميائي هٿيارن جي روڪ ٿام ڪندڙ هڪ تنظيم کي ڏنو ويو جنهن تي ملالا چيو ته ان کي افسوس نه آهي ته ان کي انعام نه مليو .

ملالا ان ملڪ جي ڇوڪري آهي جنهن ملڪ ۾ هزارين نياڻيون آهن جيڪي هر روز ڪنهن نه ڪنهن طرح ذيادتي ، ڏاڍائي ۽ ظلم جو شڪار ٿين ٿيون بس فرق ان ڳالهه جو آهي ته اهي اهڙي طرح منظر عام تي نه ٿيون اچن ڇو ته انهن ۾ بين الاقوامي قوتن جا فائدا نه هوندا آهن ، ميڊيا ۽ بين الاقوامي طاقتون جنهن کي چاهن زيرو مان هيرو ٺاهي سگھن ٿيون ۽ جنهن کي چاهن هيرو مان زيرو بس ڳالهه آهي فائدن جي ، اڄ پوري دنيا ۾ اهو سوال آهي ته ملالا کي نوبل انعام ڇو نه مليو ان جو جواب واضع آهي ته جنهن حد تائين اقوام متحده ۽ مغرب کي ملالا جو استعمال ڪرڻو هيو اهي ڪري چڪا آهن جنهن حد تائين ملالا جي ضرورت هئي اها پوري ڪئي پئي وڃي ، جڏهن سندس ضرورت محسوس نه ڪئي وئي ته کيس نوبل انعام کان محروم ڪيو ويو .

ملالا کي پوري دنيا آڏو آڻي ان ڳالهه کي ظاهر ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي ته پاڪستان اهو ملڪ آهي جنهن ۾ دهشتگردي آهي ، جتي طالبان جيئن چاهن ڪري سگھن ٿا ، عورتن کي حق حاصل نه آهن ، اهي تعليم حاصل نه ٿيون ڪري سگھن اهي پنهنجي ئي معاشري ۾ آزاد نه آهن ، جڏهن ته ان سڀ ۾ پاڪستان جي غلط نمائندگي ٿي رهي آهي ، ان ڳالهه ۾ ڪو به شڪ نه آهي ته پاڪستان جي ڪيترن ئي علائقن ۾ عورتن کي ووٽ کان تعليم تائين حق حاصل نه آهي ۽ دهشتگرد ڪارروايون به ٿي رهيون آهن پر ان سڀ کي بين الاقوامي سطح تي جنهن طريقي سان اڀاريو پيو وڃي ان ۾ ملڪ جي بدنامي ٿي رهي آهي. پوري دنيا ۾ اهو ثابت ڪيو پيو وڃي ته هتي امن امان نه آهي جنهن ڪري پاڪستان ۾ داخل ٿيڻ پنهنجي زندگي داءَ تي لڳائڻ برابر سمجھيو پيو وڃي ، ڪنهن حد تائين انهن ڳالهين ۾ حقيقت به آهي پر جيتري قدر ملڪ کي بدنام ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي اهڙيون حالتون دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ عام آهن پوءِ پاڪستان کي ايترو نمايان ڇو پيو ڪيو وڃي ، طالبان دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ ڪارروايون ڪري رهيا آهن ، ڪيترن ئي ملڪن ۾ عورتون اڄ به آزاد نه آهن اڄ به تعليم جي گھٽتائي موجود آهي ، ان صورتحال ۾ پاڪستان کي سڀ کان وڌيڪ گهلڻ ۾ انهن قوتن جا ضرور ڪي فائدا هوندا ڇو ته پاڪستان زميني توڙي سامونڊي خزانن سان مالامال ملڪ آهي ۽ پاڪستان پهريون اسلامي ملڪ آهي جنهن کي ائٽمي طاقت حاصل آهي ، پاڪستان امن ۽ تعليم جو دشمن نه آهي دشمن ته اهي دهشتگرد آهن جيڪي پاڪستان جي عورتن توڙي نوجوانن کان ڊڄن ٿا ته ڪٿي هو تعليم حاصل ڪري ملڪ کي دنيا اندر ڪامياب نه ڪن شايد بين الاقوامي قوتن کي پاڪستان مان وڏا خطرا موجود آهن جنهن جي ڪري هو اهڙيون سازشون سٽي هٿ وٺي نوجوانن کي گمراه ڪري رهيا آهن .

ملالا يوسفزئي تي حملو ان لاءِ نه ٿيو ته هو تعليم حاصل ڪري رهي هئي ان تي حملو ان لاءِ ٿيو ته ان طالبان خلاف هڪ ڊائري لکي جيڪا اڄ به زير بحث آهي ته اها هن لکي يا ٻئي ڪنهن ، ملالا سان گڏ جنهن ٻن شاگردياڻين تي حملو ڪيو ويو اهي ڪنهن کي به نظر نه اچي رهيون آهن جڏهن ته اهي به ان حملي جو شڪار ٿيون ۽ ايتري سڀ جي باوجود اهي اڄ به سوات جي ماحول ۾ طالبان جي پابندين باوجود تعليم حاصل ڪري رهيون آهن جن بابت پاڪستاني ميڊيا سميت بين الاقوامي ميڊيا به خاموش تماشائي وارو ڪردار ادا ڪري رهي آهي جڏهن ته اهي ٻه نياڻيون به ملالا سان گڏ هر ڏک سک ۾ گڏ رهيون انهن نياڻين کي نظر انداز ڪرڻ تي ڪيترائي سوال اڀرن ٿا . سوات اهو علائقو آهي جنهن ۾ تعليم حاصل ڪرڻ مشڪل آهي تنهن هوندي اتي اڄ به ڪيتريون ئي نياڻيون تعليم حاصل ڪري رهيون آهن طالبان جي پابندين باوجود هو ڪيترن ئي  خطرن کي منهن ڏئي رهيون آهن ڪيترين ئي عورتن تي تشدد ڪيو وڃي ٿو پر اهي سڀ ميڊيا کي نظر نه ٿيون اچن .

اقوام متحده جي تاريخ ڏسجي ته هي اهو ادارو آهي جنهن دنيا اندر دهشتگردي پيدا ڪئي جنهن دنيا اندر دهشتگردن کي پناه ڏني ، اقوام متحده عراق ۽ افغانستان تي حملي جي اجازت ڏني ، 1979 کان وٺي روس خلاف جنگ ڪري جهاد جي نئين ۽ نه کٽندڙ شروعات ڪئي وئي جنهن ۾ پاڪستان جي آءِ ايس آءِ به ساٿ ڏنو ، دنيا اندر عورتن جي تعليم عام ڪرڻ لاءِ تحريڪ هلائي وئي جيڪي ادارا اڄ ملالا کي امن ۽ تعليم جو سفير چئي رهيا آهن اهي ئي ادارا هئا جن عورتن جي تعليم خلاف جهاد کي اڳتي وڌايو، جيڪو اڄ به جاري آهي ، اهي ادارا جيڪي فائدن خاطر معصوم انسانن جون جانيون وٺي سگھن ٿا ، جيڪي ڪيترن ئي ملڪن ۾ دهشتگردن جا محافظ ٿي سگھن ٿا ، جيڪي تعليم جي روڪ ٿام لاءِ جهاد ڪري سگھن ٿا ، اهي پاڪستان لاءِ امن ڪيئن چاهيندا ۽ ملالا کي امن ۽ تعليم جي سفير ڪري پيش ڪرڻ سان اهي ڇا ٿا چاهين ، اصل حقيقتون اڃان به ڳجھيون آهن جن جي واضع ٿيڻ تائين پاڪستان ۽ ان جي نوجوانن کي ايئن ئي گمراه ڪيو ويندو ۽ کين پنهنجو غلام بنائڻ جي پوري ڪوشش ڪئي ويندي .

پاڪستان اندر هر روز ڪيتريون ئي نياڻيون ڏاڍاين جو شڪار ٿين ٿيون ڪيترين جا لاش ڪچري جي ڍيرن مان ملن ٿا ڪيترين کي تعليم کان روڪيو وڃي ٿو اهي سڀ پاڪستان جي ميڊيا کي نظر نه ٿيون اچن ، پاڪستان ۾ عبدالستار ايڌي جون ڪوششتون ۽ ڪاوشون ڪنهن کان لڪل نه آهن پاڪستان ۾ ڪيترا ئي ادارا آهن جيڪي انساني حقن لاءِ ڪم ڪري رهيا آهن جيڪي تعليم لاءِ ڪم ڪري رهيا آهن انهن کي بين الاقوامي سطح تي ڇو نه ٿو ساراهيو وڃي، ڇو ته انهن ۾ مغرب کي ڪي به فائدا نه آهن اهي انهن ادارن کي پنهنجي فائدن خاطر استعمال نه ٿا ڪري سگھن .  تنهن هوندي به پاڪستان جا ڪيترائي ادارا ڪيترائي نوجوان جدوجهد ڪري رهيا آهن پريشانين ، مشڪلاتن ۽ رڪاوٽن باوجود هو محنت ۽ جدوجهد ۾ رڌل آهن ڇو ته انهن کي ڪنهن انعام يا ايوارڊ جي ضروررت نه آهي، اهي ملڪ ۽ معاشري جي بهتري لاءِ قدم کڻي رهيا آهن جيڪي ملڪ جا اصل هيرو آهن جن کي تاريخ هميشه ياد رکندي ۽ انهن کي به بين الا قوامي قوتون استعمال نه ٿيون ڪري سگھن ، اسان کي پنهنجن ارادن ۾ مضبوط ٿيڻ گھرجي اسان کي خود مختيار ٿيڻ گھرجي ، پنهنجي مقصد ۾ نمايان ۽ مضبوط رهڻ گھرجي ته جيئن ڪي به نام نهاد ادارا يا تنظيمون اسان کي پنهنجن فائدن خاطر استعمال نه ڪري سگھن .

پاڪستان توڙي دنيا اندر ڪيترائي نالا ٿي گذريا آهن جن اڻ کٽ جدوجهد ڪئي ۽ معاشري ۾ حقيقي تبديلي ۽ بهتري آندي جن کي اڄ به قوم فخر وچان ياد ڪندي آهي سندن ڪيل ڪاوشن تي کين ڀيٽا ڏني ويندي آهي جنهن لاءِ کين ڪنهن به ايوارڊ يا انعام جي ضرورت محسوس نه ٿي آهي ڇو ته انهن جو حقيقي انعام معاشري ۾ ڪيل خدمتون ۽ بهتر تبديلي آهي .  وقت اڃان اسان جي هٿن مان نه ويو آهي اسان جي بهتري ان ۾ آهي ته ايوارڊن ۽ انعامن پويان ڀڄڻ بجاءِ ملڪ ۽ قوم جي بهتري لاءِ ڪردار ادا ڪرڻ گھرجي .

مهوش شبير عباسي